WATER PROBLEM IN CENTRAL ASIA: BASINS AND DAMS

Yıl 2017, Cilt: 2 Sayı: 3, 35 - 62, 30.10.2017

Aygül Agayeva

Öz

The collapse of the Soviet Union in 1991 meant that overnight the newly independent Central Asian Republics (CARs) had to assume responsibility for the management and maintenance of a huge, poorly managed and maintained water distribution and irrigation system. Problems emerged almost immediately with a lack of funds virtually halting maintenance programmers. The decline of the system has been marked and it is likely that major failures will occur in the near future. Tension over access to water is also increasing and despite public assurance regarding regional cooperation over waterresource allocation a number of recent incidents suggest this is more political rhetoric than reality. The situation is likely to deteriorate as governmentbacked policies coupled with predicted population increases mean that water resources will become stressed and demand will far outstretch supply. This paper presents a brief review of past water-management strategies, outlines current problems and highlights the challenges which Central Asia’s leaders face as they strive to develop a watermanagement strategy to ensure the economic and social well-being of the region into the 21st century. Central Asia has a lot of water but it is regular use.

Anahtar Kelimeler

Hydroelectric Power Plant (HEPP, Water Management.

ORTA ASYA DA SU SORUNU: HAVZALAR VE BARAJLAR

Öz

Orta asya yıllardır sürdürülemez miktarlarda su kullanmakta. Ancak 1991’deki bağımsızlıklardan sonra su kullanımı daha da ilerledi. Bölge ihtiyaçlarına yetecek kadar su bulundurmasına rağmen çürümüş altyapı ve kötü yönetim yüzünden ülkeler kullanmaları gerektiğinden 1,5 kat daha çok su kullanmakta. Demografik baskılar ve genişleyen tarım yüzünden her yıl bu kullanım daha da artmaktadır. Orta Asya ülkeleri dağılmış altyapılarını yenilemek ve yeni sistemler kurarak su kaybını önlemek için bölgesel bir işbirliğini geliştirmektedir. Ayrıca kısıtlamalar yapabilecek ve kurallara uymayan tarafları cezalandırabilecek bir uluslararası su yönetimi sistemine uymaları  gerekmektedir. Şu anda söz hakkı olmayan su kullanıcıları, enerji üreticileri, kullanıcıları ve çevre kuruluşlarına da söz hakkı verilmesi gerekmektedir. Ülkelerin şu anki ilişkilerine ve yavaş ilerleyen yenilenmeye bakarak, temel kuralların hiçbirinin yakın zamanda yapılması zor gözükmektedir.

Anahtar Kelimeler

Hidroelektrik Santralı (HES), Su Yönetimi

Kaynakça

• Abdullaev, Iskandar. 2001. “Preventing Conflicts through Water Management in Central Asia.” Transition Newsletter. June.
• http://www.worldbank.org/transitionnewsletter/JulAugSep01/pgs28-29.htm
• Ahmad, Masood and Mahwash Wasiq. 2004. Water Resource Development in Northern Afghanistan and its Implications for Amu Darya Basin. World Bank Working Paper No.36. Washington, D.C.: World Bank.
• Asian Development Bank (ADB). 1997. Central Asian Environments in Transition. Manila, Philippines: Asian Development Bank. February.
• Asian Development Bank (ADB). 2003a. “Technical Assistance for Improved Management of Shared Water Resources in Central Asia. December.
• Asian Development Bank ADB). 2003b. Rebuilding Afghanistan’s Agriculture Sector. Manila, Philippines: Asian Development Bank. April.
• World Bank (2004) Central Asia- regional electricity export potential study. Europe and Central Asia Region. Working Paper, Report 33877. Washington D.C.
• World Bank (2010) Country partnership strategy for the Republic of Tajikistan. Report no. 50769-TJ. Washington, D.C.
• World Bank (2004) Central Asia- regional electricity export potential study. Europe and Central Asia Region. Working Paper, Report 33877. Washington D.C.
• Eurasianet. (2010) Tajikistan: Dushanbe teachers feeling pressure to make Rogun payments. March 28, 2010. accessed November 4, 2010, http://www.eurasianet.org/departments/insightb/articles /eav032910.shtml
• Wegerich, K. (2008) Hydro-hegemony in the Amu Darya basin. Water Policy 10 Supplement 2, 71-88.
• Ferghana.ru (2010) “Uzbekistan urged the government of Tajikistan to run independent examination of the Rogun project Information Agency, Moscow, accessed November 5, 2010 http://enews.ferghana.ru/news.php?id=1558&mode=snews
• Wegerich, K. (2009) “The new great game: Water allocation in post-Soviet Central Asia” Georgetown Journal of International Affairs, p.117-123
• 15 ve 16 Aralık 2001 tarihinde Kırgız Devlet Başkanı Akaev Kazakistan’ı ziyaret etti ve proje için ortak fon üzerine bir ön hazırlık anlaşması imzaladı. Kırgızistan Dışişleri Bakanı Chingiz A. Igemberdiev ile ICG röportajı, Bişkek, 21 Şubat 2002.
• Hidroelektrik tesisinin toplam kapasitesi 2.300.000 kWh olabilir. Kırgız Bilim Akademisi Su Sorunları ve Hidroelektrik Enstitüsü Direktörü, Diushen Mamatkanov ile ICG röportajı, Bişkek, 20 Şubat 2002. Dr. Daene McKinney’e göre, Kambarata 1 Toktogul ’un mevcut ürettiği elektrik miktarının %150’sini üretecekken Kambarata 2 %30’unu üretecek. ICG ile kişisel iletişim, Mayıs 2002.
• Texas Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü, Doç. Dr. Daene C. McKinney ile ICG yazışması, Mayıs 2002,
• UN News Service (2010) “Ban outlines UN role in resolving Central Asian tensions over water resources.” Accesse October 28, 2010, http://www.un.org/apps/news/printnewsAr.asp?nid=34291
• International Crisis Group. (2002) Central Asia: Water and Conflict. ICG Asia Report no. 34, 30
• International Crisis Group (2005) “The Curse of Cotton: Central Asia’s Destructive Monoculture” Brussels