TRAVMA SONRASI BÜYÜME VE GELİŞİM

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 7, 178 - 184, 31.01.2019

Nesrin Duman

Öz

Travma sonrası
büyüme, son derece zorlu yaşam krizleriyle mücadelenin sonucu olarak ortaya
çıkan olumlu değişim deneyimidir. Travmanın akabinde hayatta kalan kişide
gözlemlenen büyüme ve gelişim tek bir alanda olmayıp, birçok farklı alandaki
değişimler ile kendini göstermektedir. Bu olumlu değişim; yaşamın daha fazla kıymetinin
bilinmesi, daha anlamlı kişilerarası ilişkiler, artan kişisel güç duygusu,
değişen öncelikler ve daha zengin varoluşsal ve manevi hayat da dâhil olmak
üzere çeşitli şekillerde ortaya çıkabilmektedir. Travma sonrası büyüme terimi
literatürde yeni olmasına rağmen, büyük iyiliğin büyük çileden gelebileceği fikri
çok eski dönemlere dayanmaktadır. Travma sonrası büyüme ve gelişim konusunda son
dönemlerde yapılan çalışmalar bu olgunun sistematik çalışılmasından ibarettir.
Bu çalışma da travma sonrası büyüme konusunun daha iyi anlaşılmasına yönelik
alanda yapılan çalışmalardan bir tanesidir. Bu amaçla alanyazın taranarak
travma sonrası büyüme ve gelişim olgusu değerlendirilmiş, travma sonrası büyüme
alanları ve bu alanlara etki eden faktörler anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Travma, büyüme, gelişim, travma sonrası, gelişme

POSTTRAUMATIC GROWTH AND DEVELOPMENT

Öz

Posttraumatic growth is an experience of positive change as a

result of the struggle against extremely difficult life crises. Observed growth and

development in the trauma survivor is not limited by a single area, but changes might

appear in many different areas. These positive changes can be revealed in different

aspects including knowledge of the greater value of life, more meaningful interpersonal

relationships, increased sense of personal power, changing priorities, and richer

existential and spiritual life. Although the term post-traumatic growth is new in the

literature, the idea that great benevolence can be a great ordeal is based on very ancient

times of history. Recent studies on post-traumatic growth and development consist of

the systematic study of this phenomenon. This study is one of the studies conducted in

the field for a better understanding of post-traumatic growth. For this purpose, the

phenomen of posttraumatic growth and development was evaluated and development

areas after traumatic experience and the factors affecting these areas were explained.

Anahtar Kelimeler

Trauma, growth, development, posttraumatic, progress

Kaynakça

• Abraído-Lanza, A. F., Guier, C. ve Colón, R. M. (1998). Psychological thriving among Latinas with chronic illness. The Journal of Social Issues, 54, 405-424. doi:10.1111/j.1540-4560.1998.tb01227.x
• Calhoun, L. G., Cann, A., Tedeschi, R. G. ve McMillan, J. (2000). A correlational test of the relationship between posttraumatic growth, religion, and cognitive processing. Journal of Traumatic Stress, 13(3), 521–527. doi:10.1023/a:1007745627077
• Calhoun, L. (Ed.) ve Tedeschi, R. (Ed.). (1999). Facilitating Posttraumatic Growth. New York: Routledge.
• Calhoun, L. G. ve Tedeschi, R. G. (2006). The foundations of posttraumatic growth: An expanded framework. In L. G. Calhoun & R. G. Tedeschi (Eds.), The handbook of posttraumatic growth: Research and practice (pp. 1-23). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum.
• Çoban, F., Odacıoğlu, C. ve Saygılı, M. (2018). Mütercim tercümanlık öğrencilerinin akademik başarı puanlarına göre duygusal zekâ, kültürel zekâ ve kişilik özellikleri açısından incelenmesi. Gönül Erdem Nas. (Ed.), Dil ve Edebiyat Yazıları. (s.157-89) içinde. Bilgin Kültür Sanat Yayınları:Ankara.
• Duman, N. (2018). Çocuk cinsel istismarında masalların terapötik kullanımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi/ The Journal of International Social Research, 11(59):647-52. http://dx.doi.org/10.17719/jisr.2018.2672
• Ezerbolat, M. ve Yılmaz Özpolat, A. G. (2016). Travma sonrası büyüme: travmaya iyi yanından bakmak. Kriz Dergisi, 24:20-8.
• Graf, N. M. (2015). War and post traumatic growth. C. R. Martin, V. R. Preedy, V. B. Patel (E.Editör). Comprehensive Guide to Post-Traumatic Stress Disorder içinde. DOI 10.1007/978-3-319-08613-2_59-1
• İnci, F. ve Boztepe, H. (2013). Travma sonrası büyüme: öldürmeyen acı güçlendirir mi? Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 4(2):80-4.
• Janoff-Bulman, R. (1989). Assumptive worlds and the stress of traumatic events: Applications of the schema construct. Social cognition, 7(2):113-36. https://doi.org/10.1521/soco.1989.7.2.113
• Joseph, S. ve Linley, P. A. (2008). Psychological assessment of growth following adversity: A review. In S. Joseph & P. A. Linley (Eds.), Trauma, recovery, and growth: Positive psychological perspectives on posttraumatic stress (pp. 22-36). New Jersey: John Wiley & Sons. https://doi.org/10.1002/9781118269718.ch2
• Joseph, S., Williams, R. ve Yule, W. (1993). Changes in outlook following disaster: The preliminary development of a measure to assess positive and negative responses. Journal of Traumatic Stress, 6:271–9.
• Linley, P. A. ve Joseph, S. (2004). Positive change following trauma and adversity: A review. Journal of Traumatic Stress, 17(1):11-21. doi:10.1023/B:JOTS.0000014671.27856.7e
• McMillen, J. C. ve Fisher, R. H. (1998). The perceived benefit scales: Measuring perceived positive life changes after negative events. Social Work Research, 22, 173-187. doi:10.1093/swr/22.3.173
• Park, C. L., Cohen, L. ve Murch, R. (1996). Assessment and prediction of stress-related growth. Journal of Personality, 64:71–105
• Ramos, C. ve Leal, I. (2013). Posttraumatic growth in the aftermath of trauma: a literature review about related factors and application contexts. Psychology, Community & Health, 2(1):43–54, doi:10.5964/pch.v2i1.39
• Schmidt, S. D., Blank, T. O., Bellizzi, K. M. ve Park, C. L. (2017). Posttraumatic growth reported by emerging adults: a multigroup analysis of the roles of attachment, support, and coping. Springer, Curr Psychol, DOI 10.1007/s12144-017-9670-0
• Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (1995). Trauma and transformation: Growing in the aftermath of suffering. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (1996). The posttraumatic growth inventory: Measuring the positive legacy of trauma. Journal of Traumatic Stress, 9:455–71.
• Tedeschi, R. G. ve Calhoun, L. G. (2004). Posttraumatic Growth: Conceptual Foundations and Empirical Evidence. Psychological Inquiry, 15(1), 1–18. doi:10.1207/s15327965pli1501_01
• Tedeschi, R. G., Park, C. L. ve Calhoun, L. G. (1998). Posttraumatic growth: positive changes in the aftermath of crisis. (Weiner, I. B. Ed.). London:Lawrence Erlbaum Associatiates, Publishers
• Wilson, J. P. ve Lindy, J. D. (2013). Trauma, culture, and metaphor: pathways of transformation and integration. UK:Routledge.