KIRIM'IN İLHAKI İLE SONUÇLANAN UKRAYNA KRİZİ VE EKONOMİK ETKİLERİ

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 8, 80 - 93, 30.06.2019

Ali Konak

Öz

Ukrayna krizi olarak bilinen
Ukrayna ve Rusya arasındaki siyasi kriz ve bu siyasi krizin bir sonucu olarak
gerçekleşen Rusya’nın Kırım’ı ilhakı, ekonomik ve siyasi açıdan bir ülkenin bir
yarım adayı işgal ve ilhakından çok daha fazlasını ifade etmektedir. Bu nedenle
Kırım’ın ilhakının bölge ülkeleri, Ukrayna, Avrupa Birliği, ABD ve Türkiye açısından
neden bu kadar önemli olduğunu ortaya koymak amacıyla hazırlanmış olan bu
çalışmada, ilhakın siyasi ve ekonomik etkileri konu ile ilgili olarak yapılmış
olan çalışmaların incelenmesi suretiyle çeşitli açılardan değerlendirilmiştir.
Bu kapsamda Rusya’nın Kırım’ı ilhakının tohumlarının Avrupa Birliği’nin
yayılmacı politika izlemesiyle başladığını söylemek mümkündür. Sovyetler
Birliği’nin dağılmasından sonra bölgede etkinliğini artırmak isteyen Rusya’nın,
Avrupa Birliği’nin yayılmacı politikasından ve bölge ülkelerinin de Avrupa
Birliği’ne olan ilgisinden çok büyük bir rahatsızlık duyduğunu belirtmek
gerekir. Avrupa Birliği’nin, Rusya için hem stratejik açıdan, hem de tarihi ve
kültürel açılardan büyük bir öneme sahip Ukrayna ile yakınlaşması ise Rusya’nın
harekete geçmesine ve Ukrayna üzerindeki baskısını artırmasına neden olmuştur.
Bu baskı Ukrayna’da, Rusya yanlıları ile Avrupa Birliği yanlıları arasında
çatışma ve iç karışıklıkların yaşanmasına neden olmuş, Rusya yanlısı devlet
başkanı Viktor Yanukoviç’in ülkesini terk ederek Rusya’ya sığınmasıyla
sonuçlanmıştır. Rusya’nın Kırım’ı ilhakı, dünya
kamuoyunda büyük bir yankı uyandırmış, Avrupa Birliği ve ABD, Rusya’ya karşı
birtakım yaptırımlar uygulamış, bölgesel bir sorun bir anda küresel bir sorun
haline gelmiştir. Türkiye
de Kırım ile olan tarihi bağları nedeniyle Rusya’nın Kırım’ı ilhakını
eleştirmiştir. Türkiye, Kırım’ın ilhakı sonrasında, bu ilhakı tanımamış ve
Ukrayna’nın bütünlüğünden yana bir tavır sergilemiştir. Ancak Rusya bütün
yaptırımlara ve eleştirilere rağmen ilhak kararından ödün vermemiş ve sağlam
bir duruş sergilemiştir. Avrupa Birliği üyesi ülkelerin enerji açısından
Rusya’ya bağımlı olması bu duruşun sergilenmesinde etkili olmuştur. Dolayısıyla
da Avrupa Birliği’nin Rusya’ya yönelik yaptırımları etkisiz kalmış, Rusya’nın
Kırım’ı ilhakı Kırım yarımadasının Rusya’ya bağlanması ile sonuçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kırım, İlhak, Rusya, Ekonomik Etki, Ukrayna Krizi

THE UKRAİNİAN CRİSİS RESULTİNG WİTH THE ANNEXATİON OF CRİMEA AND IT’S ECONOMİC EFFECTS

Öz

The
political crisis between Ukraine and Russia, known as the Ukrainian crisis, and
Russia's annexation of Crimea as a result of this political crisis is much more
economically and politically than a country's occupation and annexation of a
peninsula. For this reason, the political and economic impacts of the annals
have been prepared in order to reveal why Crimea annexation is so important for
the countries of the region, Ukraine, the European Union, the United States and
Turkey Evaluated in various perspectives by examining the studies. In this
context, it is possible to say that the seeds of Russia's annexation of Crimea
started with the expansionist policy of the European Union. Russia, which wants to increase its
efficiency in the region after the collapse of the Soviet Union, has been very
uncomfortable with the expansionist policy of the European Union and the
interest of the countries in the region towards the European Union. The
rapprochement of the European Union with Ukraine, which has a great significanced
for Russia both strategically and historically and culturally, has been caused
Russia to take action and to increase its pressure on Ukraine. This pressure
caused conflicts and internal turmoil among the supporters of Russia and the
supporters of the European Union in Ukraine, as a result, pro-Russian President
Viktor Yanukovych left his country and sought refuge in Russia. Russia's
annexation of Crimea has attracted a great impact in the world public opinion,
the European Union and the United States have implemented a number of sanctions
against Russia, a regional problem has become a global problem at a time.
Turkey has also criticized Russia's annexation of the Crimea because of
historical ties with the Crimea. Turkey, after the annexation of the Crimea,
has not recognized the annexation and showed an attitude since Ukraine's
integrity. However, despite all sanctions and criticism, Russia has not
compromised its decision and has demonstrated a solid stance. The fact that the member states of
the European Union are dependent on Russia in terms of energy has been
effective in exhibiting this stance. Consequently, the European Union's
sanctions against Russia have been ineffective, Russia's Crimean annexation has
resulted in the connection of the Crimean peninsula to Russia.

Anahtar Kelimeler

Crimea, Annex, Russia, Economic Effect, Crisis of Ukraine

Kaynakça

• AĞIR, O. (2016). “Rusya-Ukrayna Krizinin Avrasya Ekonomik Birliği Bağlamında Değerlendirilmesi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 23-42
• APAKAN, H. (2014). Ukrayna krizinin bölgeye yansımaları ve Türkiye'nin tutumu, Avrasya İncelemeleri Merkezi (AVİM), AVİM Yorum No: 2014 / 79. https://avim.org.tr/tr/Yorum/UKRAYNA-KRIZININ-BOLGEYE-YANSIMALARI-VE-TURKIYENIN-TUTUMU
• ARAS, İ. (2017). “Avrupa Birliği'nin Kırım'ın İlhakına Bakışı: Rusya'ya Yönelik Yaptırımlar”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, (53), 29-50
• ASKEROĞLU, S. (2015). “Rusya’nın İlhakından Sonra Kırım”, Bizim Ahıska Dergisi, (40), 15-16 http://www.ahiska.org.tr/wp-content/uploads/40_7.pdf
• AL, A. ve AYVACI AYPEK, F. (2017). “Uluslararası Politik Ekonomi: Bitmeyen Kırım Sorunu”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 13(26), 221-251
• BAHARÇİÇEK, A. ve AĞIR, O. (2015). “Kırım’ın Rusya Federasyonu’na Bağlanmasının Rusya’ya Komşu Ülkelere Olası Etkileri”, Akademik Bakış Dergisi, (52), 29-47
• BAŞER, A. (2010). “Kırım’da Rus Kolonizasyonu (1783-1850)”, Karadeniz Araştırmaları, 6(24), 29-42.
• BEŞOĞUL, Ç. (2015). “Kırım'ın İlhakının Karadeniz Jeopolitiğine Olan Etkileri”, https://www.academia.edu/19854872/K%C4%B1r%C4%B1m%C4%B1n_%C4%B0lhak%C4%B1n%C4%B1n_Karadeniz_Jeopoliti%C4%9Fine_Olan_Etkileri
• BİNGÖL, O. (2014). “Ukrayna Krizinin Ulusal, Bölgesel-Küresel Bağlamı Ve Gelecek Öngörüleri”, Karadeniz Araştırmaları, (41), 15-38.
• ÇALIŞKAN, B. (2017). “Karadeniz’de Değişen Güç Dengeleri Ve Türkiye-Rusya İlişkileri”, (Ed.) : ÖZKAN, Ü., Analiz 22, İnsamer Araştırma Merkezi Yayını, İstanbul.
• DER SPİEGEL, (2014). “Economic War with Russia: A High Price for German Business”, March 17, Spiegel Online, Trans. by Daryl Lindsey, retrieved 13 March 2019https://www.spiegel.de/international/europe/germany-to-play-central-but-expensive- role-in-sanctions-against-russia-a-959019.html
• DOLYA, A. (2016), “The Annexation Of Crimea: Lessons For European Security”, Robert Schuman Foundation Policy Paper, No 382. http://www.robert-schuman.eu/en/doc/questions-d-europe/qe-382-en.pdf (Erişim Tarihi 23 Mart 2019).
• ERCAN, M. (2015). “Uluslararası Hukuk Normları Bağlamında Kırım Meselesi: Self Determinasyon Mu? İlhak Mı?”, International Journal of Social Science, (36) , 95-113.
• FİLİZ, Ö. (2013). “Ukrayna Krizinde NATO’nun Rolü”, Barış Araştırmaları ve Çatışma Çözümleri Dergisi”, 1(2), 30-35
• İMANBEYLİ, V. (2014). Ülke-İçi Krizden Uluslararası Soruna Ukrayna-Kırım Meselesi, Seta Perspektif Yayınevi, Ankara.
• MEARSHEİMER, J. J. (2014), “Why The Ukraine Crisis İs The West’s Fault: The Liberal Delusions That Provoked Putin”, Foreign Affairs, 93(5), 77-89.
• ÖZÇELİK, S. (2018). “II. Soğuk Savaş Ve Kırım’daki Jeopolitik Gambit: Rusya’nın Stratejik Derinliği Bağlamında Kırım’ın İşgali Ve Kırım Tatarları”, (Ed.) ORHAN, O. Karadeniz ve Kafkaslar: Riskler ve Fırsatlar: Ekonomi, Enerji ve Güvenlik, (ss. 57-75). TASAM Yayınlar. İstanbul.
• ÖZEL, M. S., (2015). “Rus Dış Politikasında Ukrayna Krizi ve Türkiye’ye Etkileri”, IV. Türkiye Lisansüstü Çalışmaları Kongresi, Bildiriler Kitabı – II, s. 73-88, 14-17 Mayıs 2015, Kütahya.
• ROTH, A. (2014). “İn Diplomatic Defeat, Putin Diverts Pipeline to Turkey”, NY Times, 1 Aralık 2014).
• SARIKAYA, G. (2017). “Rusya’nın Kırım’ı İlhakından Sonra Kırım Tatar Milli Meclisi Ve Kırım Tatar Türklerine Yönelik Baskılar”, Karadeniz Araştırmaları Dergisi, 14(55), 85-100
• SEMERCİOĞLU, H. (2016). “Ukrayna Krizi Bağlamında AB-Rusya İlişkilerinin Ekonomi Politiği”, Lefke Avrupa Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), 188-202.
• ŞAHİN, C. (2015). “Rus Yayılmacılığına Bir Örnek: 1944 Kırım Türklerinin Sürgünü, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(39), 326-339
• TECER, Ö. Ç., (2014). “Jeopolitik ve Tarihsel Bir Rekabet Sahası Olarak Ukrayna ve Dış Politika Parametreleri”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(4), 97-125
• TÜRK DÜNYASI BİRLİK PLATFORMU (TDBP). (2017). “Uluslararası Hukuk Açısından Kırım’ın İlhakı”, Yayın No: 17, Rapor No: 2., Editör. Rukiye DEVELİ, İstanbul: TDBP Yayınları, http://www.turkdunyasibirlik.org/wp-content/uploads/2017/12/TDBP-K%C4%B1r%C4%B1m-Aral%C4%B1k-2017.pdf