YABANCILARA TÜRKÇE ÖĞRETİMİNDE ÖRTMECE: YUNUS EMRE TÜRKÇE ÖĞRETİM SETİ ÖRNEĞİ

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 9, 25 - 34, 30.01.2020

Gülmira Ospanova

Öz

Temel kaynak olarak ders kitaplarının yabancı dil öğretiminde önemi büyüktür. Toplum hayatının her alanında kullanılması kaçınılmaz olan, deyimler ve atasözleri gibi kültür taşıyıcısı mahiyetindeki örtmecelerin ders kitaplarında yer alması doğaldır. Dil öğrenenlerin kelime hazinesinin gelişmesi, öğrenmekte olduğu dili konuşan halkın kültürünü anlaması ve o dilde sağlıklı iletişim kurabilmesi için örtmecelerin taşıdığı önem tartışılmazdır.
Bu çalışmanın temel amacı, Yunus Emre Enstitüsü tarafından hazırlanan Türkçe Öğretim Seti’nin A1-A2, B1-B2 ve C1-C2 seviyelerindeki ders kitaplarının örtmece söz/sözcükler açısından ele alınarak incelenmesidir. Bu çalışmada sözü edilen ders kitapları üzerinde tarama modelinde betimsel bir araştırma yöntemi uygulanmıştır. Bu bağlamda, hangi seviyede ne tür örtmece söz/sözcüklere ağırlık verildiği, ne ölçüde yer verildiği tespit edilmiştir. Ders kitaplarında yer alan tüm metinler ve alıştırmalar taranmak suretiyle elde edilen örtmeceler ölümü ifade eden, hastalık veya bedensel kusur ifade eden, ticari ve ekonomik olgularla ilgili, sosyal alanlarla ilgili, eş için kullanılan örtmeceler şeklinde sınıflandırılarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

örtmece

Kaynakça

• 1. AKSAN, D. (2003). Her Yönüyle Dil (Ana Çizgileriyle Dilbilim) – III, Ankara: TDK. 2. BARIN, E., ÇOBANOĞLU, Ş., BALCI, M. ve ÖZDEMİR, C. (2014). Yunus Emre Türkçe Öğretim Seti A1 Ders Kitabı, Ankara. 3. BARIN, E., ÇOBANOĞLU, Ş., BALCI, M. ve ÖZDEMİR, C. (2014). Yunus Emre Türkçe Öğretim Seti A2 Ders Kitabı, Ankara. 4. BARIN, E., ÇOBANOĞLU, Ş., BALCI, M. ve ÖZDEMİR, C. (2014). Yunus Emre Türkçe Öğretim Seti B1 Ders Kitabı, Ankara. 5. BARIN, E., ÇOBANOĞLU, Ş., BALCI, M. ve ÖZDEMİR, C. (2014). Yunus Emre Türkçe Öğretim Seti B2 Ders Kitabı, Ankara. 6. BARIN, E., ÇOBANOĞLU, Ş., BALCI, M. ve ÖZDEMİR, C. (2014). Yunus Emre Türkçe Öğretim Seti C1 Ders Kitabı, Ankara. 7. BARIN, E., ÇOBANOĞLU, Ş., BALCI, M. ve ÖZDEMİR, C. (2014). Yunus Emre Türkçe Öğretim Seti C2 Ders Kitabı, Ankara. 8. BİLGİNER, H. (2001). “Batı dillerinde ve Türkçede güzel adlandırmalarˮ, Türk Dili, S. 598, 441- 445. 9. DEMİRCİ, K. (2008). “Örtmece (Euphemism) Kavramı Üzerineˮ, Millî Folklor, 10/77, s. 21-34. 10. MELENK, H. (1984). Alltagssprache, utb Verlag, München. 11. OSPANOVA, G. (2014). Türkiye Türkçesinde Örtmeceler, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kayseri. 12. Türkçe Bilim Terimleri Sözlüğü (Sosyal Bilimler) (2011). Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara. 13. Türkçe Sözlük (2005). Türk Dil Kurumu, Ankara.