FIRE ISSUES OF HISTORIC BUILDINGS: ESKİŞEHİR, KUYUCAK VILLAGE MOSQUE EXAMPLE

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 10, 102 - 114, 30.06.2020

Hicran Hanım Halaç Zakire Pektaş

Öz

The fire, which has been kept under control since ancient times, is destroying our historical values as well as breaking down our past dependency. It composes a great risk especially for buildings where wooden materials are heavily used. In this context, the scope of our work constitutes the Kuyucak Village Mosque, which was located in Eskisehir, Odunpazarı, Kuyucak Village and built in the period of the Ottoman Sultan Abdulhamit II, and all of the wooden overlap ceilings and sections were burnt as a result of the fire in 2011. In our study, Construction techniques and types of wooden overlap ceilings are explained. The geographical location and historical development of Kuyucak Village, the history of Kuyucak Village Mosque, the changes that have been experienced up to date, the present situation and architectural features have been examined. In addition, the pre-fire situation, the damage caused by the fire, and the changes that occurred with the restoration applied after the fire have been examined and evaluated. The most important problem that arises in the evaluation results is that this ceiling is transformed into a ceiling carried by a steel construction in the application and restoration project of the mosque without respecting the original wooden overlay ceiling construction technique during the restoration process. The aim of this study is to emphasize the importance of documenting our historical structures, the necessity of the reconstruction works overlap with the original structure, and the measures to prevent the danger of fire threatening them to be transferred to the future without losing the original values of them.  

Anahtar Kelimeler

Fire, Overlap Ceiling, Historical Building, Restoration, Eskişehir Kuyucak Mosque

TARİHİ YAPILARDA YANGIN SORUNSALI: ESKİŞEHİR, KUYUCAK KÖYÜ CAMİ ÖRNEĞİ

Öz

Eski dönemlerden beri kontrol altında tutulmaya çalışılan yangın, tarihi değerlerimizi tahrip etmenin yanı sıra geçmişle olan bağımızı da koparıyor. Özellikle ahşap malzemenin yoğun kullanıldığı yapılar için büyük risk oluşturuyor. Bu bağlamda çalışmamızın kapsamını, Eskişehir ili, Odunpazarı ilçesi, Kuyucak Köyü, Köyiçi Mevkiinde konumlanan, 2011 yılında geçirdiği yangın sonucunda ahşap bindirme tavanı ve ahşap bölümlerinin tamamı yanan, Osmanlı padişahı 2. Abdulhamit döneminde yapılan Kuyucak Köyü camisi oluşturmaktadır.
Çalışmamızda; Ahşap bindirme tavanların yapım teknikleri ve çeşitleri açıklanmaktadır. Kuyucak Köyü’nün coğrafi konumu, tarihsel süreçte gelişimi, Kuyucak Köyü Camisinin tarihi, günümüze kadar geçirmiş olduğu değişimler, günümüzdeki durumu ve mimari özellikleri araştırılıp incelenmiştir. Ayrıca yangın öncesi durumu, geçirdiği yangın sonucundaki hasarları ve yangın sonrası uygulanan restorasyon ile meydana gelen değişiklikler incelenip değerlendirilmiştir. Değerlendirme sonuçlarında ortaya çıkan en önemli sorun, özgün ahşap bindirme tavan yapım tekniğine uyulmadan caminin restorasyon projesi ve uygulamasında bu tavanın çelik konstrüksiyon ile taşıtılan bir tavana dönüştürülmesidir. Bu çalışma sayesinde tarihi yapılarımızın belgelenmesinin önemine, rekonstrüksiyon uygulamalarında yapının özgün haliyle örtüşmesi gerekliliğine ve önemli tarihi yapılarımızın özgün değerlerini kaybetmeden geleceğe aktarılması için onları tehdit eden yangın tehlikesinin önlenmesine dönük tedbirler alınmasına dikkat çekmek hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yangın, Bindirme Tavan, Tarihi Yapı, , Restorasyon

Kaynakça

• Akın, G. (1991). Tüteklikli Örtü Geleneği: Anadolu Cami ve Tarikat Yapılarında Tüteklikli Örtü. Vakıflar Dergisi, 323-354.
• Aktürk, G. (2006). Eskişehir'in Mahmudiye İlçesi'ndeki Döner Eksenli Bindirme Tavanlı Camiler ve Döner Eksenli Bindirme Tavan Geleneği. Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bayar, M. (2004). Karakeçili Yörük Aşiretinin Eskişehir'e İskanı. İstanbul: Lider Ajans Yayıncılık.
• Boz, E., & Aktaş, S. G. (2013). Eskişehir İli Dil Atlası Çalışmaları (Yerli ve Göçmen Ağızları). Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi , 59-72.
• Bulduk, Ü. (1998). İdari ve Sosyal Açıdan Karakeçili Aşiretleri ve Yerleşmeleri. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Tarih Bölümü Tarih Araştırmaları Dergisi, 37-52.
• Korkmaz, N. (2017). Amasya Taşova İlçesi Özbaraklı Köyü Camileri. Türk ve İslam Dünyası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 385-408.
• Özkan, H. (2010). Gümüşhane 'de Ahşap Tavanlı Camiler. Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Dergisi, 63-80.
• Parla, C. (2005). Sivrihisar Bindirme Tavanlı Camiler. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Parla, C., & Altınsapan, E. (2004). Eskişehir, Selçuklu ve Osmanlı Yapıları I. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Say, Y. (2009). Karakeçili Aşireti ve Eskişehir'e İskanı İle Kuyucak Karyesi'ndeki Özbekli Cemaati. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic , 1903-1954.
• Sert, G. (2015). Eskişehir İli Yörük Ağızları. Yükserk Lisans Tezi. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, K., & Hidayetoğlu, M. L. (2015). Geleneksel Türk Evi Ahşap Tavan Süsleme Özelliklerinin ve Yapım Tekniklerinin Çeşitliliği Üzerine Bir İnceleme. Uluslararası Geleneksel Sanatlar Sempozyumu, (s. 332-341).