Bolu İlinde Patates Böceği Leptinotarsa decemlineata Say (Coleoptera: Chrysomelidae)’nin Doğal Düşmanları ve Kışlama Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2023, , 153 - 161, 21.08.2023

Sedat Akçın , Gülay Kaçar

https://doi.org/10.24180/ijaws.1265774

Öz

Patates Bolu ilinde en fazla yetiştirilen tarım ürünlerden biri olup, önemli ana zararlılarından biri Patates böceği Leptinotarsa decemlineata Say (Coleoptera: Chrysomelidae)’dir. Bu çalışmada Patates böceği’nin Bolu ilinde doğal düşmanları ve kışlama özellikleri belirlenmiştir. Leptinotarsa decemlineata’nın doğal düşmanları olarak Chrysoperla carnea Stephens (Neuroptera: Chrysopidae) ve Semiadalia undecimnotata Schneider (Coleoptera: Coccinellidae) türleri bulunmuştur. Patates böceği’nin laboratuvarda kültüre alınan ergin, larva ve yumurta dönemlerinden herhangi bir parazitoit çıkışı tespit edilememiştir. Çalışmanın ilk yılı kışlama denemelerinde zararlının ergin olarak 11 Ekim 2020 tarihinde kış diyapozuna girdiği, 15 Mayıs 2021 tarihinde kış diyapozundan çıktığı tespit edilmiştir. Bu dönemde pentat hava sıcaklığı ortalaması 15 °C, pentat nisbi nem ortalaması ise %59.32 olarak belirlenmiştir. İkinci yıl zararlının 05 Ekim 2021 tarihinde kış diyapozuna girdiği, 09 Mayıs 2022 tarihinde kış diyapozundan çıktığı tespit edilmiştir. Çalışmanın ikinci yılı ise Patates böceği’nin kış diyapozuna girdiği dönemde pentat hava sıcaklığı ortalaması 10.26 °C, pentat nisbi nem ortalaması ise %75.08 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Patates böceği, kışlama, doğal düşman

Destekleyen Kurum

Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bap Birimi

Proje Numarası

BAP 2001.10.06.1487

Teşekkür

Bu çalışma Sedat AKÇIN’ın Lisansüstü Tez çalışmasının sonuçlarındaki bulguları içermekte olup, bu çalışmayı BAP 2001.10.06.1487 numaralı projeyle destekleyen Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Bilimsel Araştırma Proje Birimi’ne teşekkür ederim.

Determination of Natural Enemies and Overwintering of Colorado Potato Bettle Leptinotarsa decemlineata Say (Coleoptera: Chrysomelidae) in Bolu

Öz

Potato isone of the most grown agricultural products in Bolu province and one of the most important main pests is the potato beetle Leptinotarsa decemlineata Say (Coleoptera: Chrysomelidae). In this study, the natural enemies and overwintering characteristics of the Colorado potato beetle were determined in Bolu province. Chrysoperla carnea Stephens (Neuroptera: Chrysopidae) and Semiadalia undecimnotata Schneider (Coleoptera: Coccinellidae) species were determined as natural enemies of L. decemlineata. No parasitoid species was found in the adult, larva and egg stages of the Colorado potato beetle were cultured in the laboratory. In the overwintering study carried out in the first year of the study, it was determined that the pest entered winter diapause on 11 October 2020, and emerged from winter diapause on 15 May 2021. The potato beetle entered winter diapause, the average pentate air temperature was determined to be 15 °C, and the average pentate relative humidity was 59.32%. In the second year, this pest e entered the winter diapause on 05 October 2021, and emerged from winter diapause on 09 May 2022. In the period, , the average pentate air temperature was determined as 10.26 °C, and the average pentate relative humidity was 75.08%.

Anahtar Kelimeler

Colorado potato bettle, overwintering, natural enemy

Proje Numarası

BAP 2001.10.06.1487

Kaynakça

• Alyokhin, A. (2009). Colorado potato beetle management on potatoes current challenges and future prospects. Fruit, Vegetable and Cereal Science and Biotechnology, 3(1), 10-19.
• Anonim, (2017). Patates Entegre Mücadele Teknik Talimatı, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Ankara, s. 124 . Atak, U. (1973). Trakya Bölgesinde patates böceği (Leptinotarsa decemlineata Say.)’nin morfolojisi, bio-ekolojisi ve savaş metotları üzerinde araştırmalar. TC Tarım Bakanlığı Zirai Mücadele ve Zirai Karantina Genel Müdürlüğü Yayınları, Teknik Bülten, 6, 63.
• Biever, K. D., & Chauvin, R. L. (1990). Prolonged dormancy in a Pacific northwest population of the Colorado potato beetle, Leptinotarsa decemlineata (Say) (Coleoptera:Chrysomelidae). Canadian Entomologist, 122, 175-177.
• FAO, (2019). Bitkisel üretim istatistikleri. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL. [Erişim Tarihi: 29 Eylül 2021]. Gürkan, B., & Boşgelmez, A. (1984). Patates böceği (Leptinotarsa decemlineata Say.)’nin popülasyon dinamiği. Bitki Koruma Bülteni, 24(3), 119- 136.
• Hiiesaar, K., Metspalu, L., Jõudu, J., & Jõgar, K. (2006). Over-wintering of the Colorado potato beetle (Leptinotarsa decemlineata Say) in field conditions and factors affecting ıts population density in estonia. Agronomy Research, 4(1), 21-30.
• Hough-Goldstein, J. A., Heimpel, G. E., Bechmann, H. E., & Mason, C. E. (1993). Arthropod natural enemies of the Colorado potato beetle. Crop Protection, 12(5), 324-334. https://doi.org/10.1016/0261-2194(93)90074-S.
• Kedici, R., Melan, K., & Kodan, M. (1998). Patates böceğinin doğal düşmanlarının tesbiti ve Chrysoperla sp. zararlının biyolojik mücadelede kullanılma imkanlarının araştırılması. Bitki Koruma Bülteni, 38(1-2), 13- 23.
• Kekillioğlu, A., & Yılmaz, M. (2018). Patates böceği [Leptinotarsa decemlineata Say. (Coleoptera: Chrysomelidae)]’nin Nevşehir ilinde yaşamsal etkileşim ve çeşitliliği üzerine bir ön çalışma. Anadolu Journal of Aegean Agricultural Research Institute, 28(1), 100-107.
• Kılınçer, N., Yiğit, A., Kazak, C., Er, M. K., Kurtuluş, A., & Uygun, N. (2010). Teoriden pratiğe zararlılarla biyolojik mücadele. Türkiye Biyolojik Mücadele Dergisi, 1(1), 15-60.
• Kuepper, G. (2003). Colorado potato beetle: organic control options. http://carolinafarmstewards.org/wp-content/uploads/2012/12/10-ATTRA-Colorado-Potato-Beetle.pdf [Erişim Tarihi: 30 Kasım 2021].
• Lashomb, J., Ng, YS., Jansson, RK., & Bullock, R. (1987). Edovum puttleri (Hymenoptera: Eulophidae), an egg parasitoid of Colorado potato beetle (Coleoptera: Chrysomelidae): development and parasitism on eggplant. Journal of Economic Entomology, 80(1), 65–68.
• Nault, B. A., Hanzlik, M. W., & Kennedy, G. G. (1997). Location and abundance of adult Colorado potato beetles (Coleoptera: Chrysomelidae) following potato harvest. Crop Protection, 16(6), 511-518.
• Oerke, E. C., Dehne, H. W., & Schonbeck, F. (1994). Estimated losses in major food and cash crops. Crop Production and Crop Protection, Amsterdam, Netherlands: Elsevier.
• Sablon, L., Haubruge, E., & Verheggen, F. J. (2013). Consumption of immature stages of Colorado potato beetle by Chrysoperla carnea (Neuroptera: Chrysopidae) larvae in the laboratory. American Journal of Potato Research, 90, 51–57. https://doi.org/10.1007/s12230-012-9275-y.
• Şahin, M. E. (1997). Patates böceği, Leptinotarsa decemlineata Say (Coleoptera: Chrysomelidae)’nin Erzurum ekolojik koşullarında biyo-ekolojisi, popülasyon yoğunluğu ve doğal düşmanlarının tespiti. [Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/.
• Tarla, Ş. & Tarla, G., (2018). Detection of Perillus bioculatus (F.) (Heteroplera: Pentatomidae) on a new host in Anatolia. International Journal of Agriculture Innovations and Research, 7(3), 317-319.
• Tauber, M. J., Tauber, C. A., & Nyrop, J. P. (1994). Soil moisture and postdormancy emergence of Colorado potato beetles (Coleoptera: Chrysomelidae): descriptive model and field emergence patterns. Environmental Entomology, 23(6), 1485-1496.
• Tauber, M. J., & Tauber, C. A. (2002). Prolonged dormancy in Leptinotarsa decemlineata (Coleoptera: Chrysomelidae): a ten-year field study with ımplications for crop rotation. Environmental Entomology, 31(3), 499-504.
• Wang, C., Hawthorne, D., & Qin, Y. (2017). Impact of climate and host availability on future distribution of Colorado potato beetle. Scientific Reports, 7, 4489. https://doi.org/10.1038/s41598-017-04607-7.
• Weber, D. C., & Ferro, D. N. (1993). Distribution of overwintering Colorado potato beetle in and near Massachusetts potato fields. Entomologia Experimentalis et Applsicata, 66(2), 191-196.
• Yabaş, C., Ulubilir, A., & Canhilal, R. (1995). Patates böceği Leptinotarsa decemlineata Say (Col.:Chrysomelidae)’nin biyolojik mücadelesi üzerine bazı araştırmalar. Bitki Koruma Bülteni, 35(3-4), 227-240.
• Yiğit, Ş., Aşkın, A.K., Küçüktopçu, Y., Saruhan, İ., & Akça, İ. (2022). Determination of the effects of some organic origin preparations on potato beetle (Leptinotarsa decemlineata) (Coleoptera: Chrysomelidae). In M. Y. Dörtbudar & M. Erdoğan (Eds.), 4th ınternational göbeklitepe scientific research congrress proceedings book (s. 787-795). Ankara: Iksad Publications.