Bursa İli Memeli (Classis: Mammalia) Faunası ve Türlerin Koruma Statüleri

Yıl 2017, , 120 - 130, 20.12.2017

Serdar Gözütok

https://doi.org/10.24180/ijaws.320870

Cited By: 3

Öz

Bursa ilinde, 2014-2015
yılları arasında Bursa ili memeli faunası veri tabanına katkı sağlamak amacıyla
arazi çalışmaları ve literatür incelemeleri yapılmıştır. Arazi çalışmaları
canlı yakalama kapanları ve fotokapanların kurulması yanında hayvanlara ait
doğrudan yapılan gözlemler, yuva, dışkı, ayak izi, baykuş pelletlerindeki
hayvanlara ait vücut parçalarının toplanması şeklinde yapılmıştır. Elde edilen
türlerin korunma durumları IUCN, BERN, CITES, MAKK bakımından incelenmiş ve
güncel korunma statüleri kaydedilmiştir. Tespit edilen alanlardaki türler için
koruma önerileri sunulmuştur. Çalışmadan elde edilen sonuçlara göre, Memeli
sınıfına ait altı takıma mensup 23 türün varlığı tespit edilmiştir. Yaygınlık
bakımından öne çıkan türlerin Sus scrofa Linnaeus,
1758, Erinaceus concolor Martin, 1837, Apodemus flavicollis (Melchior, 1834), Rattus rattus (Linnaeus, 1758), Sciurus anomalus Gmelin, 1778 olduğu
anlaşılmıştır. Sadağı Kanyonu’nda tespit edilen Lutra lutra (Linnaeus,1758) (Su samuru) il için yeni bir yayılış
kaydı olarak önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Memeliler, fauna, Bursa, korunma durumları

Mammalian Fauna of Bursa Province and Conversation Status of Species

Öz

Field studies as well as
literature reviews conducted to contribute to the data base on mammalian fauna
of Bursa province between 2014-2015. During the field studies, information
collected from live traps and wildlife camera traps along with the direct
animal observations, nest, feces, footprint and analysis of body parts of
animals in Owl pellets. The conservation status of the obtained species was
examined in terms of IUCN, BERN, CITES, MAKK and actual protection status were
recorded. Protection recommendations for the species in the identified areas
are provided. The study revealed that 23 species belonging to the Classis
Mammalia were present in the province. The most prevalent species were Sus scrofa Linnaeus, 1758, Erinaceus concolor Martin, 1837, Apodemus flavicollis (Melchior, 1834), Rattus rattus (Linnaeus, 1758), Sciurus anomalus Gmelin, 1778. It was
also important that Lutra lutra (Linnaeus,
1758) (The Eurasian otter) detected in Sadağı Canyon was a new distribution
record for the province.

Anahtar Kelimeler

Mammals, fauna, Bursa, conservation status

Kaynakça

• Albayrak İ., 1993. Batı Türkiye yarasaları ve yayılışları (Mammalia: Chiroptera). Doğa-Turkish Journal of Zoology, 17(3): 237-257.
• BERN 1979. Convention on the Conservation of European Wildlife and Natural Habitats. European Treaty Series- No. 104. Bern. http://www.coe.int/en/web/bern-convention/ [Access: June 9, 2017].
• Benda P and Horáček I., 1998. Bats (Mammalia: Chiroptera) of the Eastern Mediterranean. Part 1. Review of distribution and taxonomy of bats in Turkey. Acta Societatis Zoologicae Bohemicae, 62(4): 255-313.
• Çağlar M., 1961. Küçük nalburunlu yarasa (Rhinolophus hipposideros) hakkında, Türk Biologi Dergisi, 11: 11-13.
• Çağlar M., 1965. Chiropterenfauna der Türkei. -Türkiye’nin Chiroptera favnası. İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi Mecmuası B, 30(3-4): 125-134.
• Çağlar M., 1967. Türkiye’nin Gömülgen fare (Microtin)leri. Türk Biologi Dergisi, 17(4): 103-118.
• Çağlar M., 1968. Türkiye’nin Yarasaları I. Türk Biologi Dergisi, 18(1): 5-18.
• Çağlar M., 1971. Türkiye’nin Köstebek (Talpa) türleri. -Mole (Talpa) species of Turkey. Türk Biologi Dergisi, 21(1-4): 123-126.
• ÇED 2016. T.C Bursa ili 2015 yılı Çevre Durum Raporu. Bursa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, ÇED ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü, Bursa.
• CITES 2015. The Convention on International Trade in Endangered Species of Wild Fauna and Flora. Appendices I, II and III, http//www.cites.org. [Access: February 5, 2015].
• Doğramacı S., 1974. Türkiye Apodemus (Mammalia: Rodentia)’larının Taksonomik Durumları. T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Zirai Mücadele Müdürlüğü Araştırma Eserleri Serisi, 56 s.
• Doğramacı S., 1988a. Türkiye Akdeniz köstebeği Talpa caeca (Mammalia: Insectivora)’nın coğrafik varyasyonları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (2): 207-222.
• Doğramacı S., 1988b. Türkiye Talpa (Mammalia: Insectivora) türlerinin ayırd edilmesinde pelvisin önemi. Doğa-Turkish Journal of Zoology, 13(2): 67-76.
• Doğramacı S., 1989a. Türkiye Köstebeklerinin (Cins: Talpa: Mammalia) taksonomisi ve yayılışları. Doğa-Turkish Journal of Zoology, 13(3): 204-219.
• Doğramacı S., 1989b. Türkiye Cricetulus migratorius (Mammalia: Rodentia) türünün coğrafik varyasyonları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Dergisi, 1(3): 1-24.
• Doğramacı S., 1989c. Türkiye memeli faunası. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen Dergisi, 1(3): 107-136.
• Felten H., Spitzenberger F und Storch G., 1971. Zur Kleinsäugerfauna West-Anatoliens. Teil I, Senckenbergiana Biologica, 52(6): 393-424.
• Felten H., Spitzenberger F und Storch G., 1973. Zur Kleinsäugerfauna West-Anatoliens. Teil II, Senckenbergiana Biologica, 54(4-6): 227-290.
• Felten H., Spitzenberger F und Storch G., 1977. Zur Kleinsäugerfauna West-Anatoliens. Teil IIIa, Senckenbergiana Biologica, 58: 1-44.
• Huş S ve Göksel E., 1981. Türkiye av hayvanlarının yayılış yerleri. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi B, 31(2): 68-81.
• IUCN 2017. The International Union for Conservation of Nature (ver. 3.1.) http://www.iucnredlist.org [Access: June 9, 2017].
• İÇDR 2011. Bursa Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü, Bursa İl Çevre Durum Raporu.
• Karataş A and Sözen M., 2004. Contributions to karyology, distribution and taxonomic status of the Long-winged bat, Miniopterus schreibersii (Chiroptera: Vespertilionidae), in Turkey. Zoology in the Middle East, 33: 51-64.
• Kahmann H ve Çağlar M., 1960, Türkiye’de memeli hayvanlar araştırımı sahasında yeni buluşlar. Türk Biologi Dergisi, 10(3): 119-126.
• Kasparek M., 1988. On the occurrence of the Weasel, Mustela nivalis, in Turkey. Zoology in the Middle East, 2: 8-11.
• Kefelioğlu H., 1995. Türkiye Microtus (Mammalia: Rodentia) cinsinin taksonomisi ve yayılışı. Turkish Journal of Zoology, 19(1): 35-63.
• Kefelioğlu H ve Gençoğlu S., 1996. Karadeniz Bölgesi Talpa (Mammalia: Insectivora)’larının taksonomisi ve yayılışı. Turkish Journal of Zoology, 20(1): 57-66.
• Kefelioğlu H and Tez C., 1999. The distribution problem of Crocidura russula (Hermann 1780) (Mammalia: Insectivora) in Turkey. Turkish Journal of Zoology, 23(3): 247-251.
• Kıvanç E., 1983. Die Haselmaus, Muscardinus avellanarius L., in der Türkei. Bonner zoologische Beiträge, 34(4): 419-428.
• Kıvanç E., 1990. Fındık faresinin (Muscardinus avellanarius Linnaeus, 1758) Türkiye’deki üreme biyolojisi. Journal of Biology Faculty of Science and Arts of Gazi University, 1: 31-41.
• Kryštufek B., 1999. Snow voles, genus Chionomys, of Turkey. Mammalia, 63: 323-339.
• Kryštufek B and Griffiths HI., 2000, Cranial differentiation in Neomys water shrews. Folia Zoologica, 49(2): 81-87.
• Kryštufek B and Vohralík V., 2001. Mammals of Turkey and Cyprus, Volume 1: Introduction, Checklist, Insectivora. Knjiznica Annales Majora, Koper.
• Kryštufek B and Vohralík V., 2004. Molar size variation in three species of Pine Vole in Asia Minor: Microtus subterraneus, M. majori, and M. daghestanicus (Rodentia: Arvicolinae). Israel Journal of Zoology, 50(4): 311-319.
• Kryštufek B and Vohralík V., 2005. Mammals of Turkey and Cyprus, Volume 2, Rodentia I: Sciuridae, Dipodidae, Gliridae, Arvicolinae, Knjiznica Annales Majora, Koper.
• Kryštufek B and Vohralík V., 2009. Mammals of Turkey and Cyprus, Volume 3, Rodentia II: Cricetinae, Muridae, Spalacidae, Calomyscidae, Capromyidae, Hystricidae, Castoridae, Knjiznica Annales Majora, Koper.
• Kumerloeve H., 1967. Zur Verbreitung Kleinasiatischer Raub- und Huftiere sowie eineger Großnager. Sonderdruck aus Säugetierkd Mitt., 15(4): 337-409.
• MAKK 2016. Merkez av komisyonu kararları. http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2015/06/20150605M1-1.pdf [Erişim: 9 Haziran 2017].
• Macholán M and Zima J., 1997. Absence of the B chromosomes in karyotypes of the yellow-necked wood mouse (Apodemus flavicollis) from Asia Minor. Folia Zoologica, 46(2): 191-192.
• Matur F and Sözen M., 2005. A karyological study on subterrranean mole rats of the Spalax leucodon Nordmann, 1840 (Mammalia: Rodentia) superspecies in northwestern Turkey. Zoology in the Middle East, 36: 5-10.
• MGM 2017. Bursa ilinin meteorolojik verileri. Meteoroloji Genel Müdürlüğü https://www.mgm.gov.tr/ veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx?m=BURSA [Erişim: 9 Haziran 2017].
• Mursaloğlu B., 1976. Türkiye kemiricileri (Mammalia: Rodentia), TÜBİTAK, Matematik, Fiziki ve Biyolojik Bilimler Araştırma Grubu, Proje No: TBAG-52 ve Ek Proje No: TBAG-99, Ankara.
• Musser GG., Carleton MD., 2005. Mammals Species of the World A Taxonomic and Geographic Reference. Johns Hopkins University Press.
• Neuhäuser G., 1936, Die Muriden von Kleinasien. Zeitschrift für Säugetierkunde, 11: 161-236.
• Osborn DJ., 1962. Rodents of the subfamily Microtinae from Turkey, Journal of Mammalogy, 43: 515-529.
• Osborn DJ., 1964. The hare, porcupine, beaver, squirrels, jerboas and dormice of Turkey. Mammalia, 28(4): 573-592.
• Osborn DJ., 1965. Rodents of the subfamilies Murinae, Gerbillinae and Cricetinae from Turkey. The Journal of the Egyptian Public Health Association Kahiro, 40(5): 401-424.
• Osborn DJ., 1965b. Hedgehogs and shrews of Turkey. Proceedings of the United States National Museum, Smithsonian Inst., Washington, DC., 117: 553-566.
• Sert H., Yağcı Ş., Aktaş M ve Karaer Z., 2001. Türkiye’nin farklı bölgelerinden yakalanan kemiricilerde kene (Acari: Ixodidae, Argasidae) enfestasyonu. Acta Parasitologica Turcica, 25(3): 280-282.
• Spitzenberger F., 1968. Zur Verbreitung und Systematik Türkischer Soricinae (Insectivora: Mamm.), Annales des naturhistorischer Museum Wien, 72: 273-289.
• Spitzenberger F., 1970. Zur Verbreitung und Systematik Türkischer Crocidurinae (Insectivora: Mammalia), Annales des naturhistorischer Museum Wien, 74: 233-252.
• Şimşek N., 1979. Türkiye Crocidura (Mammalia: Insectivora)’larının Taksonomik Durumları ve Yayılışları. Doktora Tezi (Basılmamış), Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi, Ankara.
• Şimşek N., 1980. Türkiye Crocidura suaveolens (Pallas, 1811) ve Crocidura russula (Hermann, 1780)’larının (Mammalia: Insectivora) diskriminant analiz yöntemi ile ayırt edilmesi. TÜBİTAK VII. Bilim Kongresi, 6-10 Ekim 1980, Aydın.
• Tez C., 2000. Taxonomy and distribution of the White-toothed shrews (Crocidura) (Soricidae: Insectivora: Mammalia) of Turkey. Turkish Journal of Zoology, 24(4): 365-374.
• Vohralík V., 1991. A record of the mole Talpa levantis (Mammalia: Insectivora) in Bulgaria and the distribution of the species in the Balkans. Acta Universitatis Carolinae Biologica, 35(3-4): 119-127.
• von Helversen O., 1989. New records of bats (Chiroptera) from Turkey. Zoology in the Middle East, 3: 5-18.
• Yarar M ve Magnin G., 1997. Türkiye'nin Önemli Kuş Alanları. Doğal Hayatı Koruma Derneği, İstanbul.
• Yiğit N., Çolak E., Çolak R., Özkan B and Özkurt Ş., 2003. On the Turkish populations of Dryomys nitedula (Pallas 1779) and Dryomys laniger (Felten and Storch, 1968) (Mammalia: Rodentia). Acta Zoologica Academiae Scientiarum Hungaricae, 49(1): 147-158.
• Yiğit N., Çolak E., Sözen M and Karataş A., 2006. Rodents of Türkiye "Türkiye Kemiricileri". Meteksan AŞ, Ankara. Zima J and Macholán M., 1995. B chromosomes in the wood mice (Genus: Apodemus). Acta Theriologica, 3: 75-86.