Armut Fidanlarının Morfolojik Özellikleri Üzerine Anaçların ve Çeşitlerin Etkisi

Yıl 2020, , 175 - 185, 21.07.2020

Sevgi Serttaş , Ahmet Öztürk

https://doi.org/10.24180/ijaws.723174

Cited By: 3

Öz

Meyve yetiştiriciliğinde anaçlar üzerine aşılanan çeşidin büyüme ve gelişmesini etkilediği gibi çeşitler de üzerlerine aşılandıkları anacı etkilemektedirler. Günümüzde armut yetiştiriciliği farklı büyüme özelliklerine sahip anaçlar üzerine aşılanarak çoğaltılan fidanlar ile yapılmaktadır. Bitkilerin kök sistemini oluşturacak olan anaçların seçimi çeşit seçimi kadar önemlidir. Bu çalışma, aşılı armut fidanlarının morfolojik özellikleri üzerine bazı armut klon anaç ve çeşitlerinin etkisini belirlemek amacıyla 2018-2019 yılları arasında yürütülmüştür. Bu çalışmada, ‘Deveci’, ‘Williams’, ‘Santa Maria’ ve ‘Abate Fetel’ armut çeşitleri Fox9, Fox11, OHxF87 ve OHxF333 armut klon anaçları üzerine dilciksiz aşı yöntemiyle aşılanmıştır. Araştırmada fidanlarda anaç çapı (mm), aşı noktası çapı (mm), aşı sürgününde yan dal sayısı (adet), boğum sayısı (adet), boğum arası mesafe (cm), yaprak eni ve boyu (cm), yaprak sapı uzunluğu (cm) ve kalınlığı (mm), sürgündeki yaprak sayısı (adet), ortalama ve toplam yaprak alanı (cm2) incelenmiştir. Araştırmada tüm parametreler üzerine anaçların ve çeşitlerin değişen düzeylerde etkiye sahip olduğu saptanmıştır. En yüksek aşı noktası çapı anaçlar bakımından Fox9; çeşitler bakımından ‘Deveci’de belirlenmiştir. Araştırmada en fazla yan dal sayısı ve yaprak sayısı Fox9 üzerine aşılı ‘Deveci’ çeşidinde tespit edilmiştir. Ortalama yaprak alanı en fazla ‘Santa Maria’, bitki başına toplam yaprak alanı ise ‘Deveci’ çeşidinde belirlenmiştir. Sürgündeki boğum sayısının Fox9 anacında diğer anaçlardan daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Boğum arası mesafenin Fox9 anacında diğer anaçlardan daha düşük olduğu saptanmıştır. ‘Santa Maria’ çeşidinde boğum arası mesafenin diğer çeşitlerden daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmanın sonucunda morfolojik özellikler bakımından Fox9 anacı üzerine aşılı ‘Deveci’ çeşidinin diğer çeşit/anaç kombinasyonlarından daha iyi değerlere sahip olduğunu söyleyebiliriz. 

Anahtar Kelimeler

Armut, morfoloji, yan dal sayısı, yaprak boyutları, yaprak sayısı

The Influence of Rootstocks and Cultivars on Morphological Characteristics of Pear Nursery Plants

Öz

In fruit cultivation, not only the cultivar grafted on rootstocks affects the growth and development, but also the cultivars affect the rootstock on which they are grafted. Today, pear growing is carried out with nursery plants that are reproduced by grafting on rootstocks with different growth characteristics. The selection of rootstocks that will constitute the root system of plants is as important as the selection of cultivars. This study was carried out to determine the effect of some pear clone rootstocks and cultivars on the morphological characteristics of pear nursery plant during 2018 and 2019 years. In this study, 'Deveci', 'Williams', 'Santa Maria' and 'Abate Fetel' pear cultivars were grafted with splice grafting method on Fox9, Fox11, OHxF87 and OHxF333pear clone rootstocks. Rootstock diameter (mm), graft point diameter (mm), lateral branch number (pieces), internode number (pieces), the distance between internodes (cm), leaf width and length (cm), leaf number (pieces plant-1), mean and total leaf area (cm2) were examined. In the study, rootstocks and cultivars had an influence on all examined parameters at different levels. The highest graft point diameter was in Fox9 in terms of rootstock means and was in ‘Deveci’ in terms of cultivar means. In the study, the highest lateral branch number and leaf number were determined in the 'Deveci' cultivar grafted on Fox9. The highest mean leaf area was determined in ‘Santa Maria’ and the highest total leaf area per plant was determined in ‘Deveci’. The number of internodes in the plant was higher in Fox9 rootstock than the other rootstocks. Fox9 rootstock had a lower distance between internodes than the other rootstocks. ‘Santa Maria’ had a higher distance between internodes than the other cultivars. As a result of the present study, we can say that the 'Deveci' cultivar grafted on the Fox9 rootstock has better values than the other cultivar/rootstock combinations.

Anahtar Kelimeler

Pear, morphology, lateral branch number, leaf dimensions, leaf number

Kaynakça

• Askari-Khorasgania, O., Jafarpoura, M., Hadada, M. M., & Pessaraklib, M. (2019). Fruit yield and quality characteristics of “Shahmiveh” pear cultivar grafted on six rootstocks. Journal of Plant Nutrition, 42 (4), 323–332.
• Bell, R. L., Janick, J., & Moore, J. N. (1996). Pears. Fruit Breeding Volume I: Tree and Tropical Fruits. John Willey and Sons Press, New York.
• Buban, T. (2000). The use benzyladenine in orchard fruit growing: a mini review. Plant Growth Regulation, 32(2-3), 381-390.
• Çelik, M., & Sakin, M. (1991). Ülkemizde Meyve Fidanı Üretiminin Bugünkü Durumu. Türkiye 1. Fidancılık Sempozyumu Bildiri Kitabı, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara.
• Çetinbaş, M., Butar, S., Sesli, Y., & Yaman, B. (2018). Armut fidanı üretiminde farklı çeşit/anaç kombinasyonlarının bazı fidan özelliklerine etkisi üzerine araştırmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, 35 (Ek Sayı), 8-12.
• da Silva G.J., Villa, F., Grimaldi F., da Silva P.S., & Welter J.F. (2018). Pear (Pyrus spp.) Breeding. In J. M. Al-Khayri, S. M. Jain, & D. M. Johnson (Eds.), Advances in Plant Breeding Strategies: Fruits (pp 131-163), Gewerbestrasse, Switzerland: Springer
• Dondini, L., & Sansavini, S. (2012). European pear. In M. L. Badanes, & D. H. Byrne, (Eds.), Fruit Breeding (pp 363-413). Series: Handbook of Plant Breeding, Vol. 8, Springer Science+Business Media, New York.
• Elivar, D. E., & Dumanoğlu, H. (1999). Ayaş (Ankara) koşullarında elma, armut ve ayvada bir yaşlı fidan üretiminde ilkbahar sürgün ve sonbahar durgun göz aşılarının karşılaştırılması. Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, 5(2): 58-64.
• Ertürk, Y., & Güleryüz, M. (2008). Bazı Yerli ve Yabancı Kayısı Çeşitlerinin Erzincan Koşullarındaki Vejetatif ve Generatif Gelişme Durumlarının Belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 39(1): 9-14.
• FAOSTAT, (2020). Food and Agriculture Organization of the United Nations. http://www.fao.org.tr Accessed to web: 15.02.2020.
• Güleryüz, M. (1991). Ülkemiz Meyve Fidancılığında Anaç Sorunu ve Dünyada Anaç Islahı ile İlgili Çalışmalar. Türkiye I. Fidancılık Sempozyumu Bildiriler Kitabı, T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Ankara.
• Hancock, J. F., & Lobos, G. A. (2008). Pears. In J. F. Hancock (Edt.), Temperate Fruit Crop Breeding: Germplasm to Genomics (pp 299-336). Springer Science+Business Media, New York.
• Hartmann, H. T., Kester, D. E., Davies, Jr. F. T. & Geneve, R. L. (2011). Plant propagation: principles and practices. 8th Edition. Regents/Prentice Hall International Editions, Englewood Cliffs, 880, New Jersey.
• Hepaksoy, S. (2019). Meyvecilikte Anaç Kullanımı: Armut Anaçları. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 12 (2), 69-74.
• Jackson, J.E. (2003). Biology of apples and pears. Cambridge University Press, Cambridge, U.K.
• Johann, G. (1983). Effect of growth regulators on branching habit of some apple cultivars in the nursery. Acta Horticulturae, 137, 87-94.
• Kılıç, D. (2015). Gürgentepe (Ordu) İlçesinde Yetiştirilen Yerel Armut Çeşitlerinin Meyve ve Ağaç Özellikleri. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Lewis, W. J. & Alexander McE. D. (2008). Grafting & Budding. A Practical Guide for Fruit and Nut Plants and Ornamentals. Landlinks Press, 102, Australia.
• Magyar, L., Barancsi, Z., Dickmann, A., & Hrotko, K. (2008). Application of biostimulators in nursery. Bulletin of University of Agricultural Sciences and Veterinary Medicine Cluj-Napoca. Horticulture, 65 (1), 515-519.
• MGM, (2019). Meteoroloji Genel Müdürlüğü. https://www.mgm.gov.tr/tahmin/il-ve-ilceler.aspx?m=SAMSUN#/ Erişim tarihi: 12.01.2019.
• Özbek, S. 1978. Özel Meyvecilik (Kışın Yaprağını Döken Meyveler), Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, 128, Adana.
• Özçağıran, R. (1974). Meyve ağaçlarında anaç ile kalem arasındaki fizyolojik ilişkiler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 243, İzmir.
• Özçağıran, R. (1982). Bazı armut çeşitlerinin ayva A anacı ile uyuşma durumları üzerine bir araştırma. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(2), 77-83.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E. ve İsfendiyaroğlu, M. 2005. Armut, Ilıman iklim meyve türleri, Yumuşak Çekirdekli Meyveler (Cilt-II), Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, İzmir.
• Özongun, Ş., Eren. İ., & Öztürk. G. (2002). Türkiye'de Meyve Fidanı Üretimi ve Karşılaşılan Başlıca Sorunlar. Ziraat. Mühendisliği Dergisi, 336, 32-34.
• Öztürk, B., Özcan, M., & Öztürk, A. (2011). Farklı Anaç Çapları ve Aşılama Zamanının Kivi Fidanı Üretiminde Aşı Başarısı ve Fidan Büyümesi Üzerine Etkileri. Tarım Bilimleri Dergisi, 17(4), 261-268.
• Öztürk, A., & Öztürk, B. (2014). The rootstock influences growth and development of ‘Deveci’ Pear. Turkish Journal of Agriculture and Natural Sciences, 1, 1049-1053.
• Öztürk, A., & Yazıcıoğlu, E. (2015). Aşı Zamanı ve Yöntemlerinin Kivide (Actinidia deliciosa, A. Chev) Aşı Başarısı ve Fidan Gelişimine Etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 32 (1), 23-29.
• Öztürk, A., Demirsoy, L., Demirsoy, H. (2017). New leaf area estimation model in pear. International Conference on Computational and Statistical Methods in Applied Sciences, Abstract Book, 232, Ondokuz Mayis University, Samsun, Turkey.
• Pina, A., & Errea, P. (2009) Morphological and histochemical features of compatible and incompatible stem unions. Acta Horticulturae, 814, 453–456.
• Quinlan, J.D. (1978). The use of growth regulators for shaping young fruit trees. Acta Horticulturae, 80, 39-48.
• Rahman, J., Aftab, M., Rauf, M. A., Rahman, K. U., Farooq, W. B., & Ayub, G. (2017). Comparative study on compatibility and growth response of pear varieties on different rootstocks at nursery. Pure Applied Biology, 6 (1), 286-292.
• Rahmati, M., Arzani, K., Yadollahi, A., & Abdollahi, H. (2015). Influence of Rootstock on Vegetative Growth and Graft Incompatibiiıty in Some Pear (Pyrus spp.) Cultıvars. Indo-American Journal of Agriculture & Veterinary Science, 3 (1), 25-32.
• Rom, R. C., & Carlson, R. F. (1987). Rootstocks for fruit crops. John Wiley and Sons- Interscience Publication, New York, 497, USA.
• Rom, C.R. (2007). Kök ve sürgün büyümesinin koordinasyonu: Kökler ve Anaçlar, Kısım II. N. Kaşka, S. Kargı Paydaş, (Edt). Meyve Ağaçları Fizyolojisi: Büyüme ve Gelişme (s 77-69). Nobel Kitabevi, Ankara.
• Serttaş, S. (2019). Bazı Armut Klon Anaçları Üzerine Aşılı Armut Çeşitlerinin Fidan Gelişim Performanslarının Belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Sharma, R. M., Pandey, S. N., & Pandey, V. (2010). Breeding and Improvement. In: The pear: production, postharvest management and protection. IBDC Publishers, India.
• Swierczynski, S., Stachowiak, A., Swierczynska, I., & Golcz-Polaszewska, M. (2014). Influence of Rootstock, Cultivar and Ergoplant Biostimulant on the Growth of Maiden Pear Trees in Nursery and Physiological Compatibility. Acta Scientarum Polonorum Hortorum Cultus, 13(6), 3-14.
• Susan, F. (2012). Rootstocks for Fruits. Royal Horticultural Society, 1-4.
• Uzun, S. (1997). Sıcaklık ve ışığın bitki büyüme, gelişme ve verimine etkisi (I. Büyüme). Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fak. Dergisi, 12(1), 147-156.
• Yılmaz, M. (1994). Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Çukurova Üniversitesi Basımevi, 151, Adana.
• Zenginbal, E. 2016. Örtü Altı ve Arazi Koşullarında Tüplü Armut Fidanı Üretimi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi Fen bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Zenginbal, E., & Bostan, S. Z. (2019). Bolu koşullarında açıkta ve örtü altında tüplü armut fidanı üretimi. Bahçe, 48(2), 57-64.