Hatay İlinden Seçilen Badem Gentoplerinin Pomolojik ve Kimyasal Özellikleri

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 1 - 10, 30.06.2019

Ahmet Sümbül , Safder Bayazit

https://doi.org/10.24180/ijaws.436312

Cited By: 2

Öz

Bu çalışma, Hatay ili ve
ilçelerindeki (Belen, Antakya, Yayladağı, Altınözü, Hassa)  doğal badem popülasyonlarından seçilen verim
ve kalite özellikleri bakımından ümitvar bulunan 19 badem genotipinin bazı
pomolojik ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Seçilen ümitvar genotiplerin
kabuklu meyve ağırlıkları 1.55 g (HTY-28) - 6.34 g (HTY-67); iç meyve
ağırlıkları 0.61 g (HTY-25) - 1.29 g (HTY-67); iç meyve oranı %15.99 (HTY-17) -
%50.46 (HTY-28); çift meyve oranı %0,00 - %16,67; boş meyve oranları %0,00 -
%13,33; toplam yağ içeriği %44.65 (HTY-40) - %54.56 (HTY-14); protein
içerikleri %19.59 (HTY-27) -%33.79 (HTY-57) arasında değişmiştir.

Anahtar Kelimeler

Prunus dulcis Mill., protein içeriği, toplam yağ, iç meyve oranı

Pomological and Chemical Attributes of Almond Genotypes Selected from Hatay Province

Öz

This study was conducted to
determine some pomological and chemical characteristics of 19 almond genotypes
in term of found to be promising in yield and quality attributes. Selected from
natural almond populations of Hatay province and district (Belen, Antakya,
Yayladağı, Altınözü, Hassa) and shelled fruit weights of selected promising
genotypes varied between 1.55 g (HTY-28) - 6.34 g (HTY-67); kernel weights
varied between 0.61 g (HTY-25) - 1.29 g (HTY-67); kernel ratios varied between
15.99% (HTY-17) - 50.46%  (HTY-28);
double-kernel ratios varied between 0.00% - 16.67%; empty fruit ratios varied
between 0.00% - 13.33%; total oil contents varied between 44.65% (HTY-40) -
54.56% (HTY-14); protein contents varied between 19.59% (HTY-27) - 33.79%
(HTY-57).

Anahtar Kelimeler

Prunus dulcis Mill., protein content, total oil, kernel ratio

Kaynakça

• Ağlar, E. (2005). Pertek (Tunceli) yöresi bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyonu. Yüksek LisansTezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Ağlar, E., & Balta, F. (2007). Pertek (Tunceli) Yöresi Badem Seleksiyonu. V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Erzurum.
• Ahrens, S., Venkatachalam, M., Mistry, A. M., Lapsley, K., & Sahte, S. K. (2005). Almond (Prunus dulcis L.) protein quality. Plant Foods for Human Nutrition, 60, 123-128.
• Akçay, M. E., & Tosun, İ. (2005). Bazı geç çiçek açan yabancı badem çeşitlerinin Yalova ekolojik koşullarındaki gelişme ve verim davranışları. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 36(1), 1-5.
• Akyüz, N., & Kaya, G. (1992). Gıda Kimyası Laboratuarı. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi, Yayın No: 2, Van.
• Asensio, M. C., Socıas, I., & Company, R. (1996). Double kernel in almond. An Open Question, Nucis, 5, 8-9.
• Aslantaş, R. (1993). Erzincan ili Kemaliye ilçesinde doğal olarak yetişen bademlerin (Amygdalus communis l.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Atlı, H.S., Açar, İ., Arpacı, S., Akgün, A., Aydın, Y., & Bilim, C. (2005). Yerli ve yabancı değişik badem çeşitlerinin Gap bölgesi sulu koşullarında gelişme, meyveye yatma, verim ve bazı kalite değerlerinin karşılaştırılması. Gap IV. Tarım Kongresi, Şanlıurfa.
• Balta, F., Yarılgaç, T., & Balta, F. (2001). Fruit characterstics of native almond selections from the lake Van region (Eastern Anatolia, Turkey). Journal American Pomological Society, 55(1), 58-61.
• Balta, M. F. (2002). Elazığ merkez ve Ağın ilçesi bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerinde araştırmalar. (MSc), Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü , Van.
• Beyhan, Ö., & Bostan, S. Z. (1995). Darende bademlerinin seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine bir araştırma. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 5(1), 91-100.
• Bostan, S. Z., Cangi, R., & Oğuz, H. İ. (1995). Akdamar adası bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine araştırmalar. Türkiye II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Adana.
• Bozkurt, T. (2017). Datça (Muğla) ilçesinde doğal olarak yetişen bademlerin (Amygdalus communis l. ) seleksiyonu. Yüksek LisansTezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Üniversitesi, Erzurum.
• Cangi, R., & Şen, S. M. (1991). Vezirköprü ve çevresinde yetiştirilen bademlerin seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine araştırmalar. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 1, 131-152.
• Dicenta, F., Egea, J., & Berenguer, T. (1999). Five years of observations of the grempa almond collection in cebascsıc, (Murcia, Spain). XI. Grempa Meeting On Pistacios And Almonds, University of Harran, Faculty Of Agriculture-Pistacio Research And Application Center, Şanlıurfa, Turkey.
• Dokuzoğuz, M., Gülcan, R., & Atila, A. (1968). Ege Bölgesi Bademlerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:148, İzmir.
• Dokuzoğuz, M., & Gülcan, R. (1973). Ege Bölgesi Bademlerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Ve Seçilmiş Tiplerin Adaptasyonu Üzerinde Araştırmalar. Tübitak, Toag Yayınları No:22, Ankara.
• Gerçekcioğlu, R., & Güneş, M. (1999). A Research on Improvement of Almond (Amygdalus communis L.) by Selection of Wild Plants Grown in Tokat Central District. XI. Grempa Meeting on Pistacios and Almonds, University of Harran, Faculty of Agriculture-Pistacio Research and Application Center, Şanlıurfa, Turkey.
• Gradziel, T. M., Martinez-Gomez, P., Dicenta, F., & Kester, D. E. (2001). The utilization of related prunus species for almond variety improvement. Journal American Pomological Society, 55(2), 100-108.
• Gülcan, R. (1976). Seçilmiş Badem Tipleri Üzerinde Fizyolojik ve Morfolojik Araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 310, Izmir.
• Göksu, A. (2011). Adıyaman merkez ilçe bademlerinin ( Prunus Amygdalus L.) seleksiyonu Yüksek LisansTezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tokat.
• Gülsoy, E., & Balta, F. (2014). Aydın ili Yenipazar, Bozdoğan ve Karacasu ilçelerinden selekte edilen badem (Prunus amygdalus Batch) genotiplerinin protein, yağ ve yağ asidi bileşimlerinin belirlenmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(1), 9-14.
• Kaçar, B. (1984). Bitki Besleme ve Uygulama Kılavuzu. Ankara.
• Kalyoncu, I.H. (1990). Konya Apa baraj gölü çevresinde yetiştirilen üstün özellikli badem (prunus amygdalusl.) tiplerinin belirlenmesi üzerine bir seleksiyon çalişmasi. Yüksek LisansTezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Karadeniz, T., Balta, F., Cangi, R., & Yarılgaç, T. (1996). Adır Adası (Vangölü) bademlerinin (Amygdalus communis L.) seleksiyon yoluyla ıslahı. I. Fındık ve Diğer Sert Kabuklu Meyveler Sempozyumu, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Karadeniz, T., & Erman, P. (1996). Siirt’te yetiştirilen bademlerin (Amygdalus communis L.) seleksiyonu. I. Fındık ve Diğer Kabuklu Meyveler Sempozyumu, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun.
• Kaşka, N., Küden, A. B., & Küden, A. (1998). Performances of some local and foreign almond cultivars in South East Anatolia. Advanced Course. Production And Economics of Nut Corps. Adana.
• Köse, M. (2013). Erzurum ili İspir ilçesinde doğal olarak yetişen badem (amygdalus communis l.) tiplerinin seleksiyon yolu ile ıslahı ve seçilen tiplerde rapd yöntemiyle genetik çeşitliliğin belirlenmesi. Yüksek LisansTezi, Atatürk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• Noronha Vaz, M.T. (1996). Recent Portuguese development in the nut sector. Ciheam- Iamz. FAO, Zaragoza, Spain.
• Özbek, S. (1978). Özel Meyvecilik. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 128, Adana.
• Soylu, A. (2003). Ilıman iklim meyveleri. II. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Ders Notları, No:72, Bursa.
• Şimşek, M. (1996). Kahramanmaraş merkez ilçesi ve bağlı köylerinde badem (Amygdalus communis L.) seleksiyon yoluyla ıslahı üzerine bir araştırma. Yüksek LisansTezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Şimşek, M., & Demirkıran, A. (2010). Determination of superior almond genotypes in Diyarbakır central districts. Agricultral Journal, 5(3), 173-180.
• Tosun, İ. (2002). Badem Yetiştiriciliği. Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Yalova.
• UPOV 2011. International Union For The Protection of New Varieties of Plants. TG/56/4, Almond.
• Vargas, F. J. (1998). Almond: Choice and Breeding of Varieties. Advanced Course Production and Economics of Nut Crops, Adana (Turkey).
• Yeşilkaynak, B. (2000). Değişik kökenli badem çeşitlerinin Kahramanmaraş ekolojik koşullarında büyüme, gelişme ve meyve verme durumlarının saptanması üzerine bir araştırma. Yüksek LisansTezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kahramanmaraş. Yıldırım, A. (2007). Isparta yöresi bademlerinin (Prunus amygdalus L.) seleksiyonu. Yüksek LisansTezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
• Yıldırım, A. N., Tekintaş, E., & Koyuncu, F. (2007). Isparta bölgesinde geç çiçeklenen ve üstün nitelikli meyve veren badem (Prunus Amygdalus Batsch.) genotiplerinin seleksiyonu. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 4(1-2), 39-48.
• Zerbini, E., & Polesollo, A. (1984). Measuring the color of apple skin by two diffirent techniques. Proceeding of the Workshop on Pome-Fruit Quality, 1, 161-171.