Kooperatif Markalı Ürünlere Yönelik Tüketici Tercihleri: Tokat İli Merkez İlçe Örneği*

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 3, 477 - 484, 30.12.2021

Rüveyda Yüzbaşıoğlu

https://doi.org/10.24180/ijaws.943111

Öz

Tarımsal ürünleriyle markalaşma yolunda olan Tokat ilinde, kooperatif markalı ürünlerin tüketim tercihlerinin incelenmesi bu araştırmanın amacını oluşturmaktadır. Bu bağlamda Tokat il merkezinde ikamet eden 383 tüketici ile yüz yüze görüşülmüştür. Araştırma kapsamında görüşülen tüketicilerin genç ve çalışan nüfustan oluşmaktadır. Tüketicilerin, kooperatif markalı ürünleri tanımını bilme oranı düşük olmasına rağmen, kooperatif markalı ürünlerin tüketilme oranının fazla olduğu (Torku, Marmarabirlik, gibi) gözlenmiştir. Tüketicilerin kooperatif markalarının diğer markalara göre tercih etmelerinde en etkili faktörden biri kooperatif markalı ürünlerin daha kaliteli olduğunu düşünmeleridir. Bu da toplumun kooperatiflere karşı görüşünün olumlu olduğunu göstermektedir. Tüketiciler kooperatiflere ilişkin olumlu tutum ve davranış içerisindedir. Tüketiciler kooperatif markalı ürünlerin daha kaliteli ve uygun fiyatlı olduğu bilincinde olup kooperatif markalarında daha fazla ürün seçeneği, reklam ve promosyon çalışması görmeyi beklemektedirler. Kooperatif markalı ürünlerin tüketiminde etkili olan faktörler: tüketicinin cinsiyeti, yaş, geliri, kırsal kökenli olması, ürünü bilme durumu, fiyat ve kalitesidir. Hem üreticiyi korumak hem de tüketiciyi korumak adına kooperatif markalı ürünleri teşvik edici ve destekleyici politikalar uygulanmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Binary logit, davranış, kooperatif ürün, tercih, tüketim

Consumer Preferences for Cooperative Branded Products: The Case of Tokat Province Central District

Öz

The aim of this study is to examine the consumption preferences of cooperative branded products in Tokat, which is on the way to branding with its agricultural products. In this context, face-to-face interviews were made with 383 consumers residing in Tokat city center. Although the rate of consumers knowing about the cooperative branded products is low, it has been observed that the consumption rate of the cooperative branded products is high (such as Torku, Marmarabirlik, etc.). One of the most effective factors in consumers' preference of cooperative brands over other brands is that they think that cooperative branded products are of higher quality. This shows that the public opinion towards the cooperatives is positive. Consumers have a positive attitude and behavior towards cooperatives. Consumers are aware that cooperative branded products are of higher quality and affordable prices, and they expect to see more product options, advertisements and promotions in cooperative brands. Factors affecting the consumption of cooperative branded products are the gender, age, income of the consumer, being of rural origin, knowing the product, price and quality. In order to protect both the producer and the consumer, policies that encourage and support the cooperative branded products should be implemented.

Anahtar Kelimeler

Binary logit, cooperative product, behaviour, preference, consumption

Kaynakça

• Ağır, M., Boran, C., Özden, F., & Artukoğlu, M. (2018). Zeytinyağında tüketici tercihleri üzerine bir araştırma: İzmir ili Dikili ilçesi örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 55(4), 81-90.
• Akgül, A., & Çevik, O. (2005). Statistical Analysis Techniques. Emek ofset Ltd. Şti. 2. Printing, Ankara. Anonim (2021). Kooperatifler kanunu. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.1163.pdf. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2021.
• Baş, M., & Göral, S. (2018). Tüketicilerin perakende markalarına bakışı: Kooperatif marka örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 52, 492-514.
• Başaran Alagöz, S., Karabıyık, H., & Yılmaz, A. (2018). Kooperatif işletmeleri reklam filmlerinin tüketici algısı üzerindeki etkisi ve farklılaşması: Konya ilinde bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 20(35), 50-58.
• Bektaş, Z., Miran, B., Uysal, Ö., & Günden, C. (2010). Dondurulmuş Gıda Ürünlerine Yönelik Tüketici Tercihleri: İzmir İli Örneği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 47(3), 211-221.
• Berenson, M. L., & Levine, D.M. (1996). Basic Business Statistics Concepts and Applications. Prentice-hall International. New York.
• Eryılmaz, G. A., Kılıç, O., & Başer, U. (2018). Gıda güvenliği konusunda tüketici davranışlarının belirlenmesi: Samsun ili kentsel alan örneği. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 4(2), 237-245.
• Everest, B., Ni̇yaz, Ö., Tan, S., & Yercan, M. (2018). Tüketicilerin kooperatif markalı ürünleri tercihinin incelenmesi: Çanakkale ili örneği. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 5(4), 516-522.
• Everest, B., Yavaş, A., Tatar, E., Acar, İ., & Çakar, F. (2019). Çiftçilerin kooperatifçilik eğitimi alma isteğini etkileyen faktörler: Çanakkale ili örneği. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 34(1), 40-46.
• Gujarati, N. D. (2001). Essential of Econometrics. Mc Graw Hill, New York.
• Güler, Y. B., & Bozacı, İ. (2015). Kooperatif markalarına yönelik algı ve tutumların aracı ve ulusal markalar ile karşılaştırılması: Kırıkkale ilinde gerçekleştirilen bir saha araştırması. 21. Milletlerarası Türk Kooperatifçilik Kongresi, Karabük.
• Kılıç, O., & Eryılmaz, G.A. (2020). Tüketicilerin ithal tarım ürünleri konusundaki tutum ve davranışlarının belirlenmesi: Samsun ili örneği, Türkiye. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 7(3), 315-320.
• Newbold, P. (1995). Statistics For Business and Economics. Prentice Hall International Editions.
• Oğuz, H., & Mete, O. (2017). Kooperatiflerde markalaşma ve tüketici-kooperatif ürünleri ilişkisi: Torku örneği. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 52, 386-424.