Determination of Appropriate Cutting Time in Dry Forage Yield in Hungarian Vetch (Vicia pannonica Crantz)

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 225 - 237, 25.08.2024

Ziya Mutlu , Sabahaddin Ünal , Berna Efe

https://doi.org/10.24180/ijaws.1386709

Öz

In semi-arid regions, it is very important to include Hungarian vetch for hay production purposes in the rotation. However, it is necessary to leave the field early so that it does not affect the yield of the grains that will come after it. In this study, it was aimed to determine the most suitable cutting time in terms of yield, quality and rotation of Hungarian vetch at different cutting time 1) beginning of flowering, 2) 50% flowering, 3) full flowering, 4) when the grains in the lower pods take their full shape. This study was carried out in a randomized block design with four replications in Hungarian vetch Tarm Beyazı-98 (Vicia pannonica Crantz.) cultivar in 2010-2011, 2011-2012 and 2012-2013 growing seasons in Field Crops Central Research Institute Gölbaşı/İkizce location. In the study, growth habit, number of cutting days, main stem length, natural plant height, main stem thickness, main stem number, green and dry forage yield, crude protein rate, crude protein yield, acid detergent fiber and neutral detergent fiber, digestible dry matter rate, relative feed value were examined. As a result of the research, the lowest and highest cutting days were determined between 210.7 - 236.7 days, and the main stem length was between 39.3 - 65.6 cm. The highest green and hay forage yield was reached at 1858.6 kg da-1 and 331.2 kg da-1 in full bloom period. While the crude protein ratio was 19.2% at the beginning of flowering, it decreased throughout the season and became 15.6% during the pod emergence stage. A similar decrease was observed in the relative feed value, from 116.9 to 100.7 during the period. As a result of this research, it was concluded that mowing the Hungarian vetch plant during the 50% flowering period is suitable for yield, quality, and early emptying of the field.

Anahtar Kelimeler

Vetch (Vicia pannonica Crantz), forage yield, crude protein yield, ADF, relative feed value

Macar Fiğinde (Vicia pannonica Crantz) Ot Verimi ve Kalite Açısından Uygun Hasat Zamanının Belirlenmesi

Öz

Yarı–kurak bölgelerde ekim nöbetinde ot üretimi amaçlı Macar fiğinin yer alması oldukça önemlidir. Ancak kendinden sonra gelecek tahılların verimini fazla etkilememesi için tarlayı erken terk etmesi gereklidir. Bu çalışmada, Macar fiği 1) çiçeklenme başlangıcı, 2) % 50 çiçeklenme, 3) tam çiçeklenme, 4) alt baklalardaki tanelerin tam şeklini aldığı dönemlerde biçilerek verim, kalite ve ekim nöbeti açısından en uygun biçim zamanının tespit edilmesi amaçlanmıştır. Bu araştırma, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Gölbaşı/İkizce lokasyonunda 2010-2011, 2011-2012 ve 2012-2013 yetiştirme sezonlarında, Macar fiği Tarm Beyazı-98 (Vicia pannonica Crantz.) çeşidinde tesadüf blokları deneme deseninde dört tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Araştırmada gelişme durumu, biçim gün sayısı, ana sap uzunluğu, doğal bitki boyu, ana sap kalınlığı, ana sap sayısı, yeşil ve kuru ot verimi, ham protein oranı, ham protein verimi, asit deterjan lif ve nötr deterjan lif oranı, sindirilebilir kuru madde oranı, nispi yem değeri incelenmiştir. Araştırma sonucunda, biçim zamanlarında en düşük ve en yüksek biçim gün sayısı 210.7- 236.7 gün, ana sap uzunluğu 39.3- 65.6 cm, arasında tespit edilmiştir. En yüksek yeşil ot ve kuru ot verimi 1858.6 kg da-1, 331.2 kg da-1 ile tam çiçeklenme döneminde alınmıştır. Ham protein oranı çiçeklenme başlangıcında %19.2 iken, dönem boyunca azalarak, bakla bağlama döneminde % 15.6 olmuştur. Nisbi yem değerinde de benzeri bir azalış görülmüş, biçim dönemleri içerisinde 116.9’dan 100.7’ e inmiştir. Bu araştırma sonucunda, Macar fiği bitkisinin %50 çiçeklenme döneminde biçilmesinin hem verim ve kalite ve hem de tarlanın erken boşaltılması açısından uygun olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Macar Fiği (Vicia pannonica Crantz.), ot verimi, ham protein verimi, ADF, nisbi yem değeri.

Destekleyen Kurum

Tarımsal Araştırmalar ve Politiklar Genel Müdürlüğü

Kaynakça

• Anonim. (2024). http://www.tuik.gov.tr/VeriBilgi.do?tb_id=45&ust_id=13 Erişim Tarihi: 12.02.2024.
• Açıkgöz, E. (2021). Yembitkileri. Tarım ve Orman Bakanlığı.
• Anlarsal, A. E. (2009). Adi fiğ (Vicia sativa L.), R. Avcıoğlu, R. Hatipoğlu, Y. Karadağ(Ed) Yem Bitkileri II içinde (ss.404-408) Tarım ve Köyişleri Bakanlığı.
• Avcı, M., Meyveci, K., Karakurt, E., Karaçam, M., Sürek, D., Bayram, Ö., & Yürürer, A. Ş. (2006). Macar fiği (Vicia pannonica L. cv. Tarmbeyazı-98) İle tüylü fiğ (Vicia villosa L. cv. Munzur-98) çeşitlerinin tohumluk üretiminde değişik ekim sıklıklarının etkinliğinin araştırılması Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 11, 14-29 Ankara.
• Avcı, M., Meyveci, K., Akar, T., Özdemir, B., Yürürer, A., Karakurt, E., Sürek, D. & Karaçam, M. (2007). Turkish experience on dryland agronomy: Lessons from the past and the recent experıments. Journal Agriculture Research, 45(1), 33-44.
• Bakoğlu, A., Kökten, K., & Karadavut, U. (2010, Eylül, 17-19). Bazı Macar fiği hat ve çeşitlerinin Bingöl kuru şartlarına adaptasyonu üzerine bir araştırma. III. Bingöl Sempozyumu, Türkiye.
• Balabanlı, C. (2009). Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.), R. Avcıoğlu, R. Hatipoğlu, Y. Karadağ(Ed) Yem Bitkileri II, içinde (ss. 417-420).Tarım ve Köyişleri Bakanlığı.
• Badrzadeh, M., Zoragarzodeh, F. & Esmaielpour, B. (2008). Chemical composition of same forage Vicia spp. in Iran. Journal of Food, Agriculture & Environment, 6(2), 178-180.
• Başkan, O. & Ünver, İ. (2000). Ankara koşullarında toprak profili derinliğinin nadas etkinliği üzerine etkisi. TÜBİTAK, Turkısh Journal of Agriculture and Forester, 24, 721-727.
• Bayar, M. & Çaçan, E. (2019, Mart 8-10). Farklı zamanlarda hasat edilen macar fiğinde (Vicia pannonica Crantz) ot verimi ve bazı kalite özelliklerinin değişimi. 1. Uluslararası Harran Multidisipliner Çalışmalar Kongresi, Türkiye.
• Bedir, S. (2010). Karaman ili şartlarında yetiştirilecek macar fiği+arpa karışımında uygun karışım oranının saptanması üzerine bir araştırma. [Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi], acikbilim.yok.gov.tr
• Çaçan, E, & Yılmaz, H. (2015). Bingöl koşullarında değişik Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.)+buğday (Triticum aestivum L.) karışım oranlarının ot verimi ve kalitesi üzerine etkileri. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 2(3): 290–296.
• Demirbağ, N. Ş., Ozkan, U., & Ekiz, H. (2015). Determining of some cell wall compenents on alfalfa’s cultivars in central anatolian conditions. Journal of Applied Biological Sciences 9(2), 68-76.
• Ekiz, H., Kendir, H., & Demirbağ, N. Ş. (2009). Nadas alanlarında yem bitkileri tarımı. R. Avcıoğlu, R. Hatipoğlu, Y. Karadağ(Ed) Yem Bitkileri I, içinde (ss. 113-120).Tarım ve Köyişleri Bakanlığı
• Elvan, H. (2019). Bazı Macar fiğ hatlarının yem değerlerinin belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi]. acikerisim.nkd.edu.tr
• Eviz, Ş. (2016). Siirt şartlarında kışlık ekilen bazı Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) genotiplerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. acikbilim.yok.gov.tr
• Fırıncıoğlu, H. K., Erbektaş, E., Doğruyol, L., Ünal, S. & Menteş, Ö. 2009. Enhanced winter hardiness in common vetch (Vicia sativa L.) or autumn sowing in the central highlands of Turkey. Journal of Central European Agriculture, 10(3), 271 -282.
• Güzeloğulları, E. & Albayrak, S. (2016). Isparta ekolojik koşullarında farklı ekim ve hasat zamanlarının bazı fiğ (Vicia spp.) türlerinin ot verim ve kalitesi üzerine etkileri Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(2), 158-165.
• Hashalıcı, S., Uzun, S., Özaktan, H., & Kaplan, M. (2017). Kayseri kıraç koşullarında yetiştirilen bazı Macar fiği çeşitlerinin ot verimleri ve kalitelerinin belirlenmesi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 14(2), 113-123.
• Kalaycı, M. (2017). Nadaslarda tarla hazırlığı. TÜRKTOB Dergisi,23, 24-29.
• Kaplan, O., & Gökkuş, A. (2018). Kışlık ara ürün olarak yetiştirilen yem bitkilerinin biberin (Capsicum annuum var. annuum) verim ve verim unsurlarına etkileri. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 6(2), 1-6.
• Kaya, H. (2009). Buğday-ayçiçeği nöbetleşe ekiminde yer alacak bazı baklagil yem bitkilerinin, ana ürünlerin verim ve kalite unsurlarına etkileri [Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi]. acikerisim.nkd.edu.tr
• Kirkegaard, J. A., Howe, G. N., & Pitson, G. (2001). Agronomic ınteractions between drought and crop sequence. ın ‘proceedings of the 10th Australian Agronomy Conference, Australian.
• Kuşvuran, A., Kaplan, M., & Nazlı, R. İ. (2014). Effects of mixture ratio and row spacing in Hungarian vetch (Vicia pannonica Crantz.) and annual ryegrass (Lolium multiflorum Lam.) intercropping system on yield and quality under semi arid climate conditions. Turkish Journal of Field Crops 19(1): 118-128. https://doi.org/10.17557/tjfc.97892
• Kutlu, R. H. (2008). Yem değerlendirme ve analiz yöntemleri (Ders Notu). Çukurova.Üniversitesi Ziraat Fak. Zootekni Böl., s., 10, Adana.
• Mihailoviç, V., Mikiç, A., & Ćupina, B. (2007). Potential of annual legumes for utilisation ın animal feeding. Institute for Animal Husbandry, Belgrade Zemun. Biotechnology in Animal Husbandry, 23(5-6), 573-581. https://doi.org/10.2298/BAH0701573M
• Ova, M., & Uslu, Ö. S. (2020). Akdeniz ekolojik şartlarındaki Kahramanmaraş’ta farklı olgunlaşma dönemlerinde biçmenin bazı fiğ (Vicia sp.) türlerinin ı. ot verimi ve kalitesi üzerine etkilerinin belirlenmesi. Ziraat Mühendiliği, (371), 99-112. https://doi.org/10.33724/zm.808611
• Sayar, M. S., Karahan, H., & Başbağ, M. (2011, Mayıs 09–12). Kızıltepe ekolojik koşullarında bazı adi fiğ (Vicia sativa L,) genotiplerinin verim ve verim unsurları ile özellikler arası ilişkilerin belirlenmesi, IV. GAP Tarım Kongresi, [Poster Bildiriler Kitabı], Türkiye.
• Şentürk, M. (2019). Farklı Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) genotiplerinin Trakya koşullarında değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi]. acikerisim.nkd.edu.tr
• Taş, N. (2010). Sulu şartlarda yazlık ve kışlık ekilen fiğ+buğday karışımlarda en uygun karışım oranı ve biçim zamanı belirlenmesi II. Ot kalitesi. Anadolu, 20(2), 59-69.
• Tekin Gündüz, E. (2010). Diyarbakır koşullarında karışım oranının Macar fiği+buğday karışımda ot verimi ve kalitesine etkisi. [Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi], acikbilim.yok.gov.tr
• Tenikecier, H. S., Orak, A., Tekeli, A. S., & Gültekin, B. (2020). Bazı Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) genotiplerinde farklı biçim zamanlarının ot verimi ve bazı kalite özelliklerine etkisi. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi, 7(4), 833-847. https://doi.org/10.30910/turkjans.782231
• Ülker, E., & Yüksel, O. (2021). Uşak şartlarında bazı Macar fiği (Vicia pannonica Crantz.) çeşitlerinin verim ve tarımsal özelliklerinin belirlenmesi. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 16, 52-58.
• Ünal, S., Mutlu, Z., & Fırıncıoğlu, H. K. (2011). Performances of some winter hungarian vetch accessions (Vicia pannonica Crantz.) on the highlands of turkey. Turkısh Journal of Field Crops, 16(1), 1-8.
• Yolcu, H., Polat, M., & Aksakal, V. (2009). Morphologic yield and quality parameters of same annual forages as sole crops and intercropping mixtures in dry conditions for livestock. Journal of Food, Agriculture Environment, 7(3-4), 594-9.