Determination of Agricultural Machinery Usage Efficiency in Tokat Province Using Geographical Information Systems

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 3, 390 - 405, 24.12.2024

Mustafa Alan , Alper Taner

https://doi.org/10.24180/ijaws.1515986

Öz

This study aimed to create a database on the presence of machinery on a district basis by mapping the utilization activities of agricultural tools and machinery used in the crops cultivated in Tokat and its districts and only in wheat agriculture with geographical information systems. In this context, the machines were divided into seven groups (Soil Tillage Machinery, Sowing and Planting Machinery, Maintenance and Fertilization Machinery, Plant Protection Machinery, Harvesting Machinery, Combine Harvester, and Tractors). The statistics on the cultivated areas and the number of machines on a district basis were obtained from the Turkish Statistical Institute. The calculated machine impact areas and planted areas were converted into circular areas and their radii were calculated. The calculated radii were converted into district-based maps with the help of ArcGIS 10.8 software. It was determined that there is a need for subsoilers, combi-harrow, stone collecting machinery, rotary cultivators, soil leveling machinery, rotary tiller, arc opening plough, seedling planting machinery, balers, and combine harvesters in Tokat. While the highest need was identified for balers, the highest surplus was identified for tractors. When the common crops and the machines commonly used in wheat agriculture are evaluated, it is concluded that production planning is important and planning should be made in accordance with the crop pattern.

Anahtar Kelimeler

Agricultural machinery, machine ımpact area, geographical ınformation systems, effective working capacity

Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Tokat İlindeki Tarım Makinaları Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi

Öz

Bu çalışmada Tokat ve ilçelerinde tarımı yapılan ürünlerde ve sadece buğday tarımında kullanılan tarım alet ve makinelerinin kullanım etkinlikleri coğrafi bilgi sistemleri ile haritalanarak belirlenmiştir. Bu kapsamda makineler 7 gruba (Toprak İşleme Alet/Makineleri, Ekim ve Dikim Makineleri, Bakım ve Gübreleme Makineleri, Bitki Koruma Makineleri, Hasat Makineleri, Biçerdöverler, Traktörler) ayrılmıştır. Türkiye İstatistik Kurumundan ilçe bazında ekilen alanlar ve makine sayıları alınmıştır. Makine etki alanları ile ekili alanlar, dairesel alana dönüştürülerek yarıçapları hesaplanmıştır. Hesaplanan yarıçaplar ArcGIS 10.8 programı yardımıyla ilçe bazında haritalara dönüştürülmüştür. Tokat genelinde dipkazan, kombikürüm, taş toplama makinesi, toprak frezesi, toprak tesviye makinesi, rototiller, ark açma pulluğu, fide dikme makinesi, balya makinesi ve biçerdöver ihtiyacı olduğu belirlenmiştir. En çok ihtiyaç balya makinesinde iken en çok ihtiyaç fazlalığı traktörde tespit edilmiştir. Yaygın tarımı yapılan ürünler ile buğday tarımında kullanılan makineler değerlendirildiğinde üretim planlamasının önemli olduğu ve ürün desenine göre planlamanın yapılması gerektiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarım makineleri, makine etki alanı, coğrafi bilgi sistemi, efektif iş başarısı

Kaynakça

• Akbaş, F, Ünlükara, A., Kurunç, A., İpek, U., & Yildiz, H. (2008). Tokat Kazova’da Taban Suyu Gözlemlerinin CBS Yöntemleriyle Yapılması ve Yorumlanması. Sulama ve Tuzlanma Konferansı, 12-13 Haziran 2008, Şanlıurfa.
• Alan, M. (2023). Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Tokat İlindeki Tarım Makineleri Kullanım Etkinliğinin Değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Anonymous, (2021). Tarım Bilgi Sistemi, https://tbs.tarbil.gov.tr/Main/InternalUser, [Date accessed: 20.01.2022].
• Başayiğit, L., Şenol, H., & Müjdeci, M. (2008). Isparta ili meyve yetiştirme potansiyeli yüksek alanların bazı toprak özelliklerinin coğrafi bilgi sistemleri ile haritalanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2), 1-10.
• Dinçer, H. (1970). Tarla alet ve makinelerinin iş başarıları hesaplanmasında pratik metod. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi.
• Evcim, Ü. (1990). Tarımsal Mekanizasyon İşletmeciliği ve Planlaması Veri Tabanı, İzmir, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.
• Karaman, S. (2006). Tokat ili toprak ve su kaynaklarının tarımsal açıdan değerlendirilmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 23(1), 37-44.
• Kasap, A., Esengün, G.E.K., & Erdem, K. (1991). Tokat ili merkez ilçe tarım işletmelerinin yapısal özellikleri, makineleşme durumu ve sorunları. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2.
• Kuşçu, S. (2008). Tarımda Çalışılabilir Gün Sayılarının Meteorolojik Parametrelerle İncelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• MGM, (2021). Meteoroloji Genel Müdürlüğü. https://mgm.gov.tr/, [Access date: 20.01.2022].
• Özgüven, M., Türker, U., & Beyaz, A. (2010). Türkiye’nin tarımsal yapısı ve mekanizasyon durumu. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 27 (2), 89-100.
• Özmerzi, A., Yaldız, O., Kürklü, A., Ertekin, C., A., & Külcü, R. (2004). Tarım Makineleri İçin Mühendislik El Kitabı. İstanbul.
• Tetik, A. & İ. Oğuz (2004). Gübre Uygulamalarında Toprak Analizlerinin ve Türkiye Yöresi Toprakların Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri ile Besin Elementleri İhtiyaçları. III. Ulusal Gübre Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Tokat.
• Toğa, N. (2006). Ülkemizin Tarımsal Mekanizasyon Durumu, Sorunları ve Çözüm Önerileri. Tarımsal Mekanizasyon 23. Ulusal Kongresi, Onsekiz Mart Üniversitesi, Çanakkale.
• TSI, (2021). Turkish Statistical Institute. Crop Production and Agricultural Equipment and Machinery Statistics. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=134&locale=tr, [Access date: 15.01.2022]
• Uluğtekin, N. & Bildirici, Ö. (1997, Mart). Coğrafi Bilgi Sistemi ve Harita. 6. Harita Kurultayı, Ankara. Yıldırım, A. (2019). Konya İlindeki Tarım Makinelerinin Kullanım Etkinliklerin Coğrafi Bilgi Sistemleri ile Değerlendirilmesi. [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/
• Yıldırım, A. İ., & Konak, M. (2019). An assessment of agricultural machinery presence and usage in Konya districts through geographical information systems. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences, 33 (2), 121-136. https://doi.org/10.15316/SJAFS.2019.166
• Yıldız. C., Öztürk, İ., & Erkmen, Y. (2007). Erzurum ili Tarım Alet ve Makineleri Haritasının Coğrafi Bilgi Sistemleriyle Belirlenmesi. TMMOB Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemleri Kongresi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Trabzon.
• Yomralıoğlu, T. (2000). Coğrafi Bilgi Sistemleri Temel Kavramlar ve Uygulamalar. İber Ofset, 2. Baskı, Trabzon.