İBN RÜŞD’ÜN EPİSTEMOLOJİSİ

Yıl 2018, , 36 - 41, 26.12.2018

Aziz Sekman

https://doi.org/10.22252/ijca.529478

Öz

İbn Rüşd (1126-1198) yılları arasında İslam dünyasında yaşamış
olan en son meşşeai filozofu olarak bilinmektedir. Aynı zamanda Aristoteles’e
yapmış olduğu şerhler ve yorumlar ile Aristoteles’in en büyük takipçisidir. İbn
Rüşd birçok konuda Aristoteles’ten etkilendiği gibi bilgi konusunda da büyük
bir etki söz konusudur. İbn Rüşd’ün bir şeyi bilmek o şeyin nedenini bilmektir
şeklindeki tanımlama Aristoteles’ten etkilendiğinin en büyük kanıtıdır. Çükü bu
tanımla Aristocu bir tanımlamadır.  İbn
Rüşd’e göre nedenselliği reddetmek hem bilgiyi hem de aklı reddetmektir.
Bilgimizin ilk basamağını duyular oluşturmaktadır. Duyular sağlamış olduğu
malzeme sonucu akıl bunları işler ve bilgiyi ortaya koyacaktır. Yani duyular
birinci basamak iken akıl ikinci basamaktır. Bu düşünce kendisinden sonra gelmiş
olan düşünürler üzerinde derin bir etki yaratmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bilgi, Akıl, Duyu, Orta duyu, Nedensellik

Kaynakça

• 1. Aristoteles, Metafizik, çev. Ahmet Arslan. İstanbul: Sosyal Yay, 2010. 2. Aristoteles, Yorum Üzerine, çev. Saffet Babür. Ankara: İmge Kitabevi Yay, 1996. 3. Arkan, Atilla. İbn Rüşd Psikolojisi. İstanbul: İz Yay, 2006. 4. Birgül, Fatih Mehmet. İbn Rüşd’de Burhan. İstanbul: Ötüken Yay, 2013. 5. Güzel, Cemal. “Aristoteles’te Bilgi, Bilim ve Bilgide Kesinlik.” Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi 20,sy.1 (2003): 126-139. 6. Karlıağa, Bekir. “İbn Rüşd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 20: 257-288. Ankara: TDV Yayınları, 1999. 7. Kaya, Hacı “İbn Rüşd Felsefesinde Bilimsel Yöntem.” Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, sy. 4 (2013):13-34. 8. Kaya, Hacı. İkinci Analitiklerin Orta Şerhi İbn Rüşd. İstanbul: Klasik Yay, 2015. 9. Kaya, Mahmut. İslam Filozoflarından Felsefe Metinleri. İstanbul: Klasik Yay, 2003. 10. Rüşd, I. Tehafüt et- Tehafüt. çev. Kemal ışık ve Mehmet Dağ. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Basımevi, 1986. 11. Sarıoğlu, Hüseyin. “İbn Rüşd’ün Düşünce Sisteminde Hakikat-Felsefe din ilişkisi.” Divan dergisi 1, (2001): 173-186. 12. Sarıoğlu, Hüseyin. İbn Rüşd Felsefe. İstanbul: Klasik Yay, 2006. 13. Sunar, Cavit. İslam Felsefesi Dersleri. Ankara: Ankara üniversitesi Basımevi, 1967. 14. Taylan, Necip. “Bilgi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 2: 157-161. Ankara: TDV Yayınları, 1992. 15. Turan, Ramazan. “İbn Rüşd’ün Akıl Anlayışı.” Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi, 2006. 16. Ülken, Ziya Hilmi. İslam Felsefesi Eski Yunan’da Çağdaş Düşünceye Doğru. İstanbul: Doğu Batı Yay, 2015.