THE USE OF CULTURAL HERITAGE IN TOURISM: A PRACTICAL FRAMEWORK

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 87 - 98, 21.06.2021

Nazım Çokişler

https://doi.org/10.30625/ijctr.931578

Cited By: 2

Öz

The use of elements of folk culture in tourism has been a long-disputed matter without consensus. Currently, the use of folk culture products in tourism is studied by folklorists in line with the purposes of the 2003 Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, while it is done so by tourism scholars under the umbrella of cultural tourism, a type of tourism seen as desirable. Studies about the matter have progressed via two main sets: elaboration on the importance of cultural elements in terms of tourism versus stressing the issues of the touristic use of certain cultural values such as handcrafts, folk dances, or cuisine. Noticeable is the lack of an analytical framework in the relevant literature. This conceptual study argues for different functions as well as contexts of the touristic use of cultural elements, and proposes an analytical framework to be applied in future research. The idea that cultural heritage should be treated, in terms of different stakeholders and contexts, as a subject for tourism forms the outline of the proposed framework. Accordingly, a cultural element subjected to tourism involves four stakeholders; namely, cultural heritage, local community, tourism businesses, and tourists; and expectations as well as priorities of each stakeholder are unlike those of the others. Therefore, in terms of different stakeholders, functions to be expected from cultural heritage as a subject for tourism should also be different. Where and, hence, in what contexts cultural heritage can be utilized for tourism purposes would likewise differ. Four such contexts were proposed in this research: urban and environmental planning, tourism businesses, souvenir industry, and museums.

Anahtar Kelimeler

Cultural Heritage, Cultural Tourism, Intangible Cultural Heritage, Tourism

KÜLTÜREL MİRASIN TURİZMDE KULLANIMI: BİR PRATİK ÇERÇEVE ÖNERİSİ

Öz

Halk kültürü unsurlarının turizmde kullanımı eskiden beri tartışılan ve üzerinde uzlaşıya varılamayan bir konudur. Mevcut durumda, halk bilimi alanından gelen araştırmacılar 2003 tarihli Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi’nin hedefleri doğrultusunda, turizm alanından gelen araştırmacılar ise arzulanan bir turizm türü olarak görülen kültürel turizm şemsiyesi altında halk kültürü ürünlerinin turizmde kullanımı konusunu incelemektedir. Konu hakkındaki çalışmalar; kültürel unsurların turizm açısından taşıdığı önemin açıklanması ve el sanatları, halk oyunları ya da mutfak kültürü gibi belli bir kültürel değerin turizmde kullanımında yaşanan sorunların vurgulanması olmak üzere iki ana koldan ilerlemiştir. Alanyazında göze çarpan eksiklik analitik bir çerçevenin çizilememiş olmasıdır. Bu kavramsal çalışmada, kültürel unsurların turizmde kullanım işlev ve bağlamlarının farklı olduğu savunulmuş, gelecekteki araştırmalarda kullanılmak üzere analitik bir çerçeve önerilmiştir. Kültürel mirasın turizme konu edilmesinin farklı paydaş ve bağlamlar açısından ele alınması gerektiği düşüncesi önerilen çerçevenin ana hattını oluşturmuştur. Önerilen çerçeveye göre turizme konu edilen bir kültürel unsurun; kültürel miras, yerel halk, turizm işletmeleri ve turistler olmak üzere dört paydaşı vardır ve her bir paydaşın beklenti ve öncelikleri diğerlerinden farklıdır. Bu nedenle farklı paydaşlar açısından ele alındığında kültürel mirasın turizme konu edilmesinden beklenecek işlevler de farklı olacaktır. Benzer şekilde, kültürel mirasın turistik amaçlı olarak kullanılabileceği yerler, dolayısıyla da kullanım bağlamları da farklıdır. Araştırmada; şehircilik ve çevre düzenlemeleri, turistik işletmeler, hediyelik eşya sektörü ve müzeler olmak üzere dört bağlam önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Turizm, Turizm., Kültürel Miras, Somut Olmayan Kültürel Miras, Turizm

Kaynakça

• Akgül, O. (2003). Turistik Ürün Çeşitlendirmesinde Kültür Turizmi, Aphrodisias-Geyre Örneği (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
• Bascom, W. (2005). Folklorun Dört İşlevi. M.Ö. Oğuz ve S. Gürçayır (Ed.), Halkbiliminde Kuramlar ve Yaklaşımlar 2 içinde (ss. 125-151), Ankara: Geleneksel Yayınları.
• Bendix, R. (1989). Tourism and Cultural Displays: Inventing Traditions for Whom?. Journal of American Folklore, 102(404), ss. 131-146.
• Broomhall, S, Pitman, T., Majocha, E. ve McEwan, J. (2010). Articulating Lifelong Learning in Tourism: Dialogue between Humanities Scholars and Travel Providers. Canberra: Australian Learning and Teaching Council.
• Cohen, E. (1988). Authenticity and Commoditization in Tourism. Annals of Tourism Research, 15(3), ss. 371-386.
• Csapó, J. (2012). The Role and Importance of Cultural Tourism in Modern Tourism Industry. M. Kasımoğlu ve H. Aydın (Ed.), Strategies for Tourism Industry-Micro and Macro Perspectives içinde (ss. 201-232), Rijeka-Hırvatistan: Intech Open.
• Çevik, S. ve Saçılık, M.Y. (2016). Somut Olmayan Kültürel Miras Unsurlarının Yenilikçi Turizm Ürünlerine Dönüştürülmesi: Bir Örnek Olay İncelemesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 47, ss. 331-341.
• Çokişler, N. (Kış 2018). Kapadokyalı Teyzenin Savunması: Turizm Açısından Kültürel Mirasın Otantikliği Sorunu. Millî Folklor, 120, ss. 119-130.
• Çokişler, N. (2015). Somut Olmayan Kültürel Mirasın Paket Turlarda Kullanımı Konusuna Seyahat Acentelerinin Bakış Açıları: Karadeniz Turları Örneği, I. Avrasya Uluslararası Turizm Kongresi Bildirileri (28-30 Mayıs 2015, Konya), ss. 28-30.
• Çokişler, N. (2019). Turizmin Kültürel Çevre Üzerine Etkileri. A. Türker ve G.Ö. Türker (Ed.), Güncel Turizm Sorunları içinde (ss. 51-66), Ankara: Detay Yayıncılık.
• Demirbulat, Ö.G., Özdemir, S.S. ve Bozok, D. (2015). El Sanatları Ve Turizm İlişkisi Çerçevesinde Türk Halı Dokumacılığının UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde Yer Alan Örnekler Doğrultusunda Değerlendirilmesi, 14. Geleneksel Turizm Paneli Bildiriler Kitabı (15-16 Nisan 2015, Sakarya), ss. 564-579.
• Ekici, M. ve Fedakar, P. (Kış 2013). “Ege Üniversitesi” Deneyimleriyle Somut Olmayan Kültürel Mirası “Yaşatarak Koruma”. Millî Folklor, 100, ss. 50-60.
• Ekici, M. (Kış 2003). Halk Bilim Araştırmalarında Üçüncü Boyut. Millî Folklor, 60, ss. 13-20.
• Ekici, M. (2004). Halk Bilgisi (Folklor) Derleme ve İnceleme Yöntemleri. Ankara: Geleneksel Yayınları.
• Falk, J.H., Ballantyne, R., Packer, J. ve Benckendorff, P. (2012). Travel and Learning: A Neglected Tourism Research Area. Annals of Tourism Research, 39(2), ss. 908-927.
• George, E. W. (2010). Intangible Cultural Heritage, Ownership, Copyrights, And Tourism. International Journal Of Culture, Tourism and Hospitality Research, 40(4), ss. 376-388.
• Goulding, C. (2000). The Commodification of the Past, Postmodern Pastiche, and the Search for Authentic Experiences at Contemporary Heritage Attractions. European Journal of Marketing, 34(7), ss. 835-853.
• Greenwood, D.J. (1977). "Culture by the Pound: Anthropological Perspective on Tourism as Culture Commoditization", V.L. Smith (Ed.), Hosts and Guests içinde (ss. 129-138), Philadelphia: University of Pennyslvania Press.
• Hampton, M.P. (2005). Heritage, Local Communities And Economic Development. Annals of Tourism Research, 32(3), ss. 735-759.
• Hewison, R. The Heritage Industry: Britain in a Climate of Decline. Londra: Methuen, 1987.
• Howard, H.L. (1996). Redifinig Cultural Touris. Annals of Tourism Research, 23(3), ss. 707-709.
• Hughes, H.L. ve Benn, D. (1997). Entertainment in Tourism: a Study of Visitors to Blackpool. Managing Leisure, 2(2), ss. 110-126.
• Istenič, S.P. (2011). Texts and Contexts Of Folklorism". Traditiones, 40(3), ss. 51-73.
• Jansen-Verbeke, M. (1986). Inner-City Tourism: Resources, Tourists and Promoters. Annals of Tourism Research, 13(1), ss. 79-100.
• Koens, K., Postma A. ve Papp, B. (2018). Is Overtourism Overused? Understanding the Impact of Tourism in a City Context. Sustainability, 10(12), ss. 1-15.
• MacCannell, D. (1993). Empty Meeting Grounds; the Tourist Papers. London: Routledge.
• McKercher, B. ve Du Cros, H. (2002). Cultural Tourism: The Partnership between Tourism and Cultural Heritage Management. New York: Routledge.
• Mousavi, S.S., Doratlı, N. Mousavi, S.N. ve Moradiahari, F. (2016). Defining Cultural Tourism, International Conference on Civil, Architecture and Sustainable Development (1-2 Aralık 2016, Londra), ss. 70-75.
• Myerscough, J. (1988). The Economic Importance of the Arts in Britain. Londra: Policy Studies Institute.
• Oh, H., Fiore, A.M. ve Jeoung, M. (November 2007). Measuring Experience Economy Concepts: Tourism Applications. Journal of Travel Research, 46, ss. 119-132.
• Öter, Z. (Yaz 2010). Türk El Sanatlarının Kültür Turizmi Bağlamında Değerlendirilmesi. Millî Folklor, 86, ss. 174-185. Özdemir, N. (2008). Kültür Ekonomisi ve Türk Dünyası. Folklor ve Etnoqrafiy Journalı, 1, ss. 55-64.
• Özdemir, N. (2007). "Kültür-Tüketim İlişkisi ve Kültür Ekonomisi", M. Babaoğul ve A. Şener (Ed.), Tüketici Yazıları I içinde (ss. 223-240), Ankara: Hacettepe Üniversitesi TÜBADEM.
• Özünel, E.Ö. (2012). Peri Bacalarına Sihirli Değnek: Nevşehir Turizminin Kültürel Animasyon ve Uygulamalı Halkbilimi Bağlamında Değerlendirilmesi. I. Uluslararası Nevşehir Tarih ve Kültür Sempozyumu Bildirileri ( 16-19 Kasım 2011, Nevşehir), ss. 93-102.
• Pearce, P.L. (2005). Tourist Behaviour: Themes and Conceptual Schemes. Clevedon: Channel View Publications.
• Pelit, E. ve Türkoğlu, T. (2020). Somut Olmayan Kültürel Miras Kaynaklarının Turizm Çekiciliği Kapsamında Değerlendirilmesi: Ebru Sanatı Örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 7(1), ss. 1-30.
• Pine, J. ve Gilmore, J.H. (1999). The Experience Economy: Work is Theatre & Every Business a Stage. Massachusetts: Harvard Business Press.
• Richards, G. (1996). Cultural Tourism in Europe. Wallingford: Cab International.
• Roders, A.P. ve van Oers, R. (2011). Editorial: Bridging Cultural Heritage And Sustainable Development, Journal of Cultural Heritage Management and Sustainable Development, 1(1), ss. 5-14.
• Rodzi, N.I.M., Zaki, S.A. ve Subli, S.M.H.S. (2013). Between Tourism and Intangible Cultural Heritage. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 85, ss. 411-420.
• Smith, V.L. (1989). Hosts and Guests, II. Baskı, Oxford: Blackwell.
• Su, J. (2018). Conceptualising the Subjective Authenticity of Intangible Cultural Heritage. International Journal of Heritage Studies, 4(9), ss. 919-937.
• Towner, J. (1985). The Grand Tour: A Key Phase in the History of Tourism. Annals of Tourism Research, 12(3), ss. 297-333. Türker, A. ve Türker, G.Ö. (2016). Deneyimsel Pazarlamanın Halk Bilimi Ürünlerinde Kullanımı: Yaşayan Müze Örneği. Akademik Bakış Dergisi, 58, s. 702-716.
• Türker, A. ve Çelik, İ. (2012). Somut Olmayan Kültürel Miras Unsurlarının Turistik Ürün Olarak Geliştirilmesine Yönelik Alternatif Öneriler, Yeni Fikir Dergisi, 4(9), 86-98.
• Urry, J. (1990). The Touris Gaze: Leisure and Travel in Contemporary Societies. London: Sage.
• Wang, N. (1999). Rethinking Authenticity in Tourism Experience. Annals of Tourism Research, 26(2), ss. 349-370.
• Werry, M. (2008). Pedagogy of/as/and Tourism: Or, Shameful Lessons. Review of Education, Pedagogy & Cultural Studies, 30(1), ss. 14-42.