Sınıf öğretmenlerinin “ekonomi” kavramına yönelik metafor algıları

Yıl 2024, Cilt: 2 Sayı: 2, 134 - 148, 31.12.2024

Yakup Oflar

https://doi.org/10.62195/ijdes.1512764

Öz

Bu çalışmanın amacı, Sınıf öğretmenlerinin “ekonomi” kavramına yönelik algılarının metafor yoluyla belirlenmesidir. Çalışma grubunu 2023 - 2024 eğitim - öğretim yılında Bolu’da Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı devlet okullarında görev yapan 117 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmaya katılan Sınıf öğretmenlerine “Ekonomi … gibidir. Çünkü …” ifadesinin yer aldığı yarı yapılandırılmış görüşme formu verilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi yöntemiyle çözümlenmiştir. Araştırmaya katılan kişiler KÖ 1 (Kadın Öğretmen 1), EÖ 1 (Erkek Öğretmen 1) şeklinde kodlanmış ve üretilen metafor ifadesinin devamında belirtilen şekilde kullanılmıştır. 117 sınıf öğretmeninin 8’inin görüşleri bir metafor ifade etmediğinden araştırma kapsamından çıkarılmıştır. Bulgulara göre 109 sınıf öğretmeni toplam 88 metafor meydana getirmiştir. Bu metaforlar 8 kategoride sınıflandırılmıştır. Bu kategoriler “insan için”, “tabiat”, “nesne”, “soyut”, “yeryüzü”, “enerji”, “felaket” ve “insan” dır. Araştırma sonucunda katılımcıların ekonomi kavramına ilişkin çok çeşitli metaforlar oluşturduğu görülmüştür. Bu metaforlarda “hava durumu” (f: 5), “hayat” (f: 4), “sağlık” ve “tarım”(f: 3) ilk üç sırada yer almaktadır. Ekonomi kavramı üzerinde farklı kademe ve branş öğretmenlerin görüşlerinin ve ekonomiyle ilgili farklı kavramlar üzerinden öğretmen görüşlerinin incelediği çalışmalar yapılması öneriler arasında yer almaktadır.

Anahtar Kelimeler

metafor, ekonomi, sınıf öğretmeni

Metaphor perceptions of classroom teachers towards the concept of “economy”

Öz

The aim of this study is to determine the perceptions of classroom teachers towards the concept of “economy” through metaphors. The study group consists of 117 primary school teachers working in public schools affiliated to the Ministry of National Education in Bolu in the 2023-2024 academic years. In the study, phenomenology pattern, one of the qualitative research methods, was used. Classroom teachers participating in the study were given a semi-structured interview form containing the statement “Economy is like ... because ...”. The data obtained was analyzed using the content analysis method. The people who participated in the research were coded as “KÖ 1” (Female Teacher 1), “EÖ 1” (Male Teacher 1) and the metaphor expression produced was then used as specified. The opinions of 8 out of 117 classroom teachers were excluded from the scope of the research since they did not express a metaphor. According to the findings, 109 classroom teachers created a total of 88 metaphors. These metaphors are classified into 8 categories. These categories are “for human”, “nature”, “object”, “intangible”, “earth”, “energy”, “disaster” and “human”. As a result of the research, it was seen that the participants generated a wide variety of metaphors related to the concept of economy. In these metaphors, “weather” (f: 5), “life” (f: 4), “health” and “agriculture” (f: 3) take the first three places. Among the suggestions are conducting studies examining the views of teachers from different levels and branches on the concept of economics and the views of teachers on different concepts related to economics.

Anahtar Kelimeler

Metaphor, Economy, Classroom Teacher

Kaynakça

• Aydın, E., & Sulak, S. (2015). Sınıf öğretmeni adaylarının “değer” kavramına yönelik metafor algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 482-500. https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000148420
• Bayrı, Y., & Akçacı, T. (2020). Metafor yöntemi ile temel ekonomik ve finansal kavramların algı seviyelerinin belirlenmesi: Kilis örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(23), 452-473. https://doi.org/10.20990/kilisiibfakademik.795931
• Bolat, Y. (2017). Sınıf öğretmeni adaylarının Türk eğitim tarihi dersine ilişkin algıları: Bir metafor analizi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(38), 12-28. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/30676/309412
• Cohen, L., Lawrence, M., & Keith, M. (2007). Research methods in education. Routledge.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods (2nd ed.). Sage.
• Döş, İ. (2010). Aday öğretmenlerin müfettişlik kavramına ilişkin metafor algıları. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(3), 607-629. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/223448
• Ekici, G. (2017). Öğretmen adaylarının bilgisayar kavramına ilişkin metaforik algıları. Gaziantep Universtiy Journal Social Science, 15(3), 755-781. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/223085
• Er Tuna, Y., & Mazman Budak, F. (2013). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının "tarih" kavramına ilişkin algılarının mecazlar/metaforlar yardımıyla analizi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14, 609-642. https://doi.org/10.14520/adyusbd.600
• Erarslan, L. (2011). Sosyolojik Metaforlar. Akademik Bakış Dergisi, 27(1), 1-22. https://www.bingol.edu.tr/media/208383/sosyolojik-dusunme-bolum9-Sosyolojik-Metaforlar.pdf
• Eren, F., Çelik, İ., & Aktürk, A. (2016). Ortaokul öğrencilerinin Facebook algısı: Bir metafor analizi̇. Kastamonu Eğitim Dergisi, 22(2), 635-648.
• https://arastirmax.com/en/system/files/dergiler/118845/makaleler/22/2/arastirmax-ortaokul-ogrencilerinin-facebook-algisi-bir-metafor-analizi.pdf
• Giren, S., & Durak, E. (2015). Okul öncesi öğretmenlerinin oyuncak kavramına ilişkin metaforik algıları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(2), 561-575. https://doi.org/10.14686/buefad.v4i2.5000143590
• Gündüz, M., Saygılı, G., & Sulak, S. (2014). Sınıf öğretmenlerinin üçüncü sınıf öğrencilerine değerler eğitimiyle kazandırılmak istenen davranışlara yönelik metaforik algıları. Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi, 10, 73-94. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eibd/issue/22665/242053
• Güveli, E., İpek, A., Atasoy, E., & Güveli, H. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının matematik kavramına yönelik metafor algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/201318
• Kaya, M. F. (2014). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının "küresel ısınma" kavramına yönelik metafor algıları. Doğu Coğrafya Dergisi, 18(29), 117-134. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ataunidcd/issue/2457/31310
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and Images of Classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175. https://doi.org/10.1080/00228958.2005.10532066
• Memişoğlu, H., & Güçin, G. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının "darbe" kavramına ilişkin görüşlerinin metaforla belirlenmesi. Turkish Studies, 12(16), 387-400. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.11876
• Ocak, Ş., Çiydem, E., & Akdoğan, E. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının kimlik ve kültür kavramlarına yönelik metafor algıları. Kafkas Eğitim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 59-71. https://doi.org/10.30900/kafkasegt.360685
• Onur, S. (2004). Literatürde ekonomi-politika ilişkisi. Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 6(1), 1-7. https://dergipark.org.tr/tr/pub/isguc/issue/25510/268960
• Pesen, A., Kara, İ., & Gedik, M. (2005). Çocuk gelişimi bölümü 2. Sınıf öğrencilerinin "müdür kavramına ilişkin metafor algıları. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5, 28-48. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbid/issue/17332/180994
• Şahin, A. (2019). Eğitimde bilişim teknolojisi kullanımına ilişkin öğretmen görüşleri: Metafor çalışması. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 31, 121-159. https://doi.org/10.14520/adyusbd.492882
• TDK. (2023, 12 15). Güncel Türkçe sözlük. Türk Dil Kurumu: https://sozluk.gov.tr/ adresinden alınmıştır
• Topçu, N. (2017). Sosyoloji. Dergâh Yayınları.
• Tortop, H. S. (2013). Öğretmen adaylarının üniversite hocası hakkındaki metaforları ve bir değerlendirme aracı olarak metafor. Yükseköğretim ve Bilim Dergisi, 2, 153-160. https://dergipark.org.tr/tr/pub/higheredusci/issue/61507/918464
• Turan, M., Yıldırım, E., & Tıkman, F. (2016). Öğretmen adaylarının eğitim ve bazı temel kavramlara ilişkin metaforik algıları. Education Sciences, 11(4), 2017-242. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsaedu/issue/24571/260183
• Uğurlu, Z. (2018). Öğretmen adaylarının üniversite kavramına ilişkin algılarının metafor analizi. Çağdaş Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 82-97. https://dergipark.org.tr/tr/pub/cybd/issue/37095/411569
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
• Yılmaz, F., Göçen, S., & Yılmaz, F. (2013). Öğretmen adaylarının öğretmen kavramına ilişkin algıları: Bir metaforik çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 151-164. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinefd/issue/17382/181569