Döviz Kuru ve Üretici Fiyat Endeksi Arasındaki İlişkinin Sürekli Dalgacık Uyumu Modeli ile Analizi: Türkiye Üzerine Ampirik Bulgular

Yıl 2021, Cilt: 36 Sayı: 2, 365 - 378, 30.06.2021

Sevda Kuşkaya , Fatma Ünlü , Pelin Gençoğlu

https://doi.org/10.24988/ije.202136208

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın amacı; Türkiye’de döviz kurlarında meydana gelen değişimlerin yurtiçi fiyatlar üzerindeki geçiş etkisini araştırmaktır. Bu amaç doğrultusunda, 2010:01-2020:04 dönemine ait döviz kuru, üretici fiyat endeksi, sanayi üretim endeksi, ihracat birim değer endeksi ve ithalat birim değer endeksi kullanılmıştır. Çalışmada yöntem olarak, değişkenler arası dalgalanmaların frekans değerlerini dikkate alan sürekli dalgacık uyumu modeli uygulanmıştır. Analiz sonuçlarından elde edilen bulgular, kısa dönemde (i) 2010:01-2013:12 periyodunda üretici fiyat endeksindeki artışların döviz kurunu artırdığını; (ii) 2014:01-2019:03 döneminde ise kurdaki artışların üretici fiyat endeksini artırdığını göstermektedir. Uzun dönem dikkate alındığında ise, 2011:01-2013:12 ve 2016:01-2018:12 periyotlarında üretici fiyat endeksindeki artışların döviz kurunda artışlara yol açtığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üretici Fiyat Endeksi, Döviz Kuru, Sürekli Dalgacık Uyumu Analizi, Türkiye

The Analysis of the Relationship between Exchange Rate and Producer Price Index with Continuous Wavelet Coherence Model: Empirical Findings on Turkey

Öz

The purpose of this paper is to investigate the pass-through of exchange rates to domestic prices in Turkey. For this purpose, the exchange rate, producer price index, industrial production index, export unit value index, and import unit value index were used from 2010: 01 to 2020: 04. As a method, it was applied continuous wavelet coherence model which takes into consideration the frequency values of the fluctuations between variables. The results obtained from the analysis results indicate in the short term that (i) the increases in the producer price index increased the exchange rate in the period of 2010: 01-2013: 12 and (ii) the increases in the exchange rate increase the producer price index in the period of 2014: 01-2019: 03. In the long-term, the increase in the producer price index led to increases in the exchange rate in the periods 2011: 01-2013: 12 and 2016:01-2018:12.

Anahtar Kelimeler

Producer Price Index, Exchange Rate, Continuous Wavelet Coherence Analysis, Turkey

Kaynakça

• Addison, P. S. (2002). The Illustrated Wavelet Transform Handbook: Introductory theory and Application in Science, Engineering, Medicine and Finance, (1st Edition). Taylor & Francis Group, CRS Press.
• Aguiar-Conraria, L., Magalhães, P.C. ve Soares, M.J. (2013). The Nationalization of Electoral Cycles in the United States: A Wavelet Analysis. Public Choice, 156 (3-4), 387–408.
• Akdemir, S. ve Özçelik, M. (2018). Döviz Kurlarının Yurtiçi Fiyatlara Geçiş Etkisi: Türkiye Ekonomisi 2003-2017 Dönemi Uygulaması. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 14(1), 35-50.
• Allsopp, C., Kara, A. ve Nelson, E. (2006). United Kingdom Inflation Targeting and the Exchange Rate. The Economic Journal. 116, 232-244.
• Alptekin, V., Yılmaz, K. Ç. ve Taş, T. (2016). Döviz Kurundan Fiyatlara Geçiş Etkisi: Türkiye Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 35, 1-9.
• Arı, A. (2010). Dalgalanma Korkusu ve Döviz Kuru Geçiş Etkisi. Journal of Yasar University. 17 (5), 2832-2841.
• Arı, N., Özen, Ş. ve Özen, Ö.H. (2008). Dalgacık Teorisi (Wavelet). Ankara: Palme.
• Azgün, S. (2013). Türkiye’de Döviz Kuru Hareketlerinin İç Fiyatlara (İthalat Fiyatları, ÜFE, TÜFE) Geçişi. Sosyoekonomi, 94-106.
• Choudhri, E. U. ve Hakura, D. S. (2006). Exchange Rate Pass-Through to Domestic Prices: Does the Inflationary Environment Matter?. Journal of International Money and Finance, 25, 614-639.
• Dwyer, J. ve Lam, R. (1994). Explaining Import Price Inflation: A Recent History of Second Stage Pass-Through. Reserve Bank of Australia Research Discussion Paper, 9407, 1-43.
• Ergin, A. (2015). Döviz Kuru Ve Enflasyon Arasındaki Geçiş Etkisi: Türkiye Örneği. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (3), 13-29.
• Graps, A. (1995). An Introduction to Wavelets. IEEE Computational Science and Engineering, 2, 50-51.
• Gül, E. ve Ekinci, A. (2006). Türkiye’de Enflasyon ve Döviz Kuru Arasındaki Nedensellik İlişkisi: 1984-2003. Sosyal Bilimler Dergisi, 2006/1, 91-106.
• Huang, S., An, H., Gao, X., Wen, S. ve Hao, X. (2017). The Multiscale İmpact of Exchange Rates on the Oil-Stock Nexus: Evidence from China and Russia. Applied Energy, 194, 667-678.
• Hudgins L., C.A. Friehe ve Mayer, M.E. (1993). Wavelet Transform and Atmospheric Turbulence, Physical Review Letters, 71 (20), 3279-3282.
• Hyder, Z. ve Shah, S. (2004). Exchange Rate Pass-Through to Domestic Prices in Pakistan. SBP Working Paper Series, No.5, State Bank of Pakistan, Pakistan.
• Jiang, J. ve Kim, D. (2013). Exchange Rate Pass-Through to Inflation in China. Economic Modelling, 33, 900–912.
• Kaya, H. (2018). 2001 krizi Sonrası Türkiye’de Döviz Kuru ve Enflasyon İlişkisi: Döviz Kuru Geçiş Etkisinin VAR Analizi. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 73(3), 841-865.
• Khan, K., Su, C., Tao, R. ve Chu, C. (2018). Is There any Relationship between Producer Price Index and Consumer Price Index in the Czech Republic?. Economic Research-Ekonomska Istraživanja, 31(1), 1788-1806.
• Korkmaz, S. ve Bayır, M. (2015). Döviz Kuru Dalgalanmalarının Yurtiçi Fiyatlara Etkisi. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8 (4), 69-85.
• Kurtović, S., Siljković, B., Denić, N., Petković, D., Mladenović, S.S., Mladenović, I. ve Milovancevic, M. (2018). Exchange Rate Pass-Through and Southeast European Economies. Physica A, 503, 400–409.
• McFarlane, L. (2002). Consumer Price Inflation and Exchange Rate Pass-Through in Jamaica. Bank of Jamaica, <http://boj.org.jm/uploads/pdf/papers_pamphlets/papers_pamphlets_consumer_price_inflation_and_exchange_rate_pass-through_in_jamaica.pdf>, 04.03.2019.
• Morlet, J. ve Grossmann, A. (1984). Decomposition of Hardy Functions into Square Integrable Wavelets of Constant Shape. SIAM Journal on Mathematical Analysis, 15 (4), 723–736.
• Peker, O. ve Görmüş, Ş. (2008). Türkiye’de Döviz Kurunun Enflasyonist Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(2), 187-202.
• Rowland, P. (2004). Exchange Rate Pass-Through to Domestic Prices: The Case of Colombia. Banco de la Republica, <http://www.banrep.gov.co/docum/ftp/borra254.pdf,>, 04.03, 2019.
• Shu, C., Su, X. ve Chow, N. (2008). Exchange Rate Pass-Through in Mainland China. China Economic Issues, 1(8), 1-16.
• Şıklar, İ., Kocaman, M. ve Kapkara, S. (2017). Exchange pass-through to domestic prices : the Turkish case (2002-2014). Business and Economic Research, 7(2), 202-211.
• TCMB (2010). Para politikası çıkış stratejisi, <https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/ connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Yayinlar/Para+ve+Kur/Para+ve+Kur+Politikasi+Metinleri/>, 17.09.2019.
• Tiwari, A.K., Mutascı, M.I. ve Albulescu, C. T. (2013). The İnfluence of the International Oil Prices on the real Effective Exchange Rate in Romania in a Wavelet Transform Framework. Energy Economics, 40, 714-733.
• Tümtürk, O. (2017). Türkiye’de Döviz Kurlarının Yurtiçi Fiyatlara Geçiş Etkisi ve Enflasyon Hedeflemesi. Yönetim ve Ekonomi, 24(3), 837-855.
• Türk, E. (2016). Döviz Kuru Enflasyon İlişkisi: Türkiye örneği. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (9), 81-101.
• Türkcan, K. (2005). Exchange Rate Pass-Through Elasticities in Final and Intermediate Goods: the Case of Turkey. Yönetim ve Ekonomi,12 (1), 81-101.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), (2019), Elektronik Veri Dağıtım Sistemi, <https://evds2.tcmb.gov.tr/>, 15.05.2020.
• Vacha, L. ve Barunik, J. (2012). Co-Movement of Energy Commodities Revisited: Evidence from Wavelet Coherence Analysis. Energy Economics, 34 (1), 241-247.
• Yüncüler, Ç. (2011). Pass-through of External Factors into Price Indicators in Turkey. Central Park Review, 11, 71-84.
• Zhao, G., Jiang, D., Diao, J. ve Qian, L. (2004). Application of Wavelet Time-Frequency Analysis on Fault Diagnosis for Steam Turbine, In:5th International Conference of Acoustical and Vibratory Surveillance Methods and Diagnostic Techniques, France, CETIM.