Makroekonomik Değişkenlerin Finansal Kırılganlık Üzerine Etkisi

Yıl 2021, Cilt: 36 Sayı: 3, 695 - 708, 02.09.2021

M. Esra Atukalp

https://doi.org/10.24988/ije.202136313

Cited By: 1

Öz

Finansal kırılganlıkların reel sektör üzerinde olumsuz etkilere de neden olabilmesi nedeniyle bu kırılganlıkların öngörülmesi ve önlenebilmesi yönünde çaba sarf edilmesini ve bu amaçla da finansal kırılganlıklarım ele alınmasını gerekli kılmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de kredi temerrüt takası, reel efektif döviz kuru, faiz oranı ve enflasyonun finansal kırılganlık üzerine etkisini belirlemektir. Çalışmada, söz konusu ilişki 2009:Q1-2020:Q4 dönemi için gecikmesi dağıtılmış otoregresif model (autoregressive distributed lag - ARDL) yaklaşımı kullanılarak araştırılmıştır. Analiz sonucuna göre, kredi temerrüt takası, döviz kuru ve enflasyonun hem kısa hem de uzun dönemde Türkiye’deki finansal kırılganlığı pozitif etkilediği, faiz oranının ise sadece uzun dönemde pozitif etkilediği, kısa dönemde ise herhangi bir etkisinin olmadığı tespit edilmiştir. Buna göre kredi temerrüt takasının, döviz kurunun, faiz oranının ve enflasyonun artmasının finansal kırılganlığı artırması söz konusu olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Kırılganlık, Türkiye, Kredi Temerrüt Takası, Döviz Kuru, Enflasyon, Faiz Oranı

The Effect of Macroeconomic Variables on Financial Fragility

Öz

The fact that the financiak fragilities may also have negative effects on the real sector requires efforts to anticipate and prevent fragilities in the banking sector and to address financial fragilities for this purpose. The aim of this study is to determine the impact of credit default swaps, real effective exchange rate, interest rate and inflation on financial fragility in Turkey. In the study, the aforementioned relationship is investigated by using autoregressive distributed lag (ARDL) approach for the period 2009:Q1-2020:Q4. According to the results of the analysis, it has been determined that credit default swap, exchange rate and inflation have a positive effect on financial fragility in Turkey both short and long term, while the interest rate has a positive effect only in the long term and has no effect in the short term. Accordingly, the increase in credit default swap, exchange rate, interest rate and inflation increase financial fragility.

Anahtar Kelimeler

Financial fragility, Turkey, credit default swap, exchange rate, interest rate, inflation.

Kaynakça

• Akbulut Bekar, S., ve Terzi, H. (2018). Türkiye’de Yurtiçi Tasarruflar ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 18(3), 61-76.
• Akkaya, M., ve Kantar, L. (2019). Bankacılık Kırılganlık Endeksinin Logit-Probit Model ile Analizi: Türkiye Uygulaması. (650), 131-145.
• Andrews, C., ve Flores, M. (2008). Improving Food Crisis Responses in Fragile States. UNU-WIDER Research Paper No. 2008/42, https://www.wider.unu.edu/sites/default/ files/rp2008-42.pdf (20.04.2021)
• Balıkçıoğlu, N. (2020). Makroekonomik Kırılganlığın Ölçülmesi: Balkan Ülkeleri ve Türkiye Için Karşılaştırmalı Bir Analiz. MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(3), 1573-1588.
• Bozkurt, İ. (2015). Finansal istikrar ile CDS Primleri Arasındaki Ilişkinin Bulanık Regresyon Analizi Ile Tespiti: Türkiye Örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 6(13), 64-80.
• Bölükbaşı, Ö. F., Ürkmez E., ve Karamustafa, O. (2018). Türk Bankacılık Sektörünün Kırılganlığı: Ampirik Bir Çalışma. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 18. EYİ Özel Sayısı, 485-496.
• Brandon, K., ve Fernandez, F. (2005). Financial Innovation and Risk Management: An Introduction to Credit Derivatives. Journal of Applied Finance, 15 (1), 52-63. https://ssrn.com/abstract=780726 (18.04.2021)
• Bulut E., ve Çizgici Akyüz, G. (2020). Türkiye’de Dijital Bankacılık ve Ekonomik Büyüme Ilişkisi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 42(2), 1-24.
• Çakmak, U. (2013). Finansal kırılganlık Endeksi (Türkiye 1989-2011) ve Yorumlar. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 239-260.
• Çizgici Akyüz, G., ve Akbulut Bekar, S. (2021). The Relationship Between Credit Default Swap and Macroeconomic Indicators: An Example from Turkey. Contemporary Studies in Economic and Financial Analysis, (Ed. Grima, S., Özen, E., ve Boz, H.), Bingley: Emerald Publishing Limited Volume 106, 165–177.
• Çizgici Akyüz, G., ve Atukalp, M. E. (2019). Bankaya Özgü Değişkenler ile Kârlılık İlişkisi: Türkiye Örneği. Researches in Economics, Econometrics & Finance, (Ed. Yıldız, H., ve Aybar, A. S.), London: IJOPEC Publication No: 2019/23, 181-195.
• Demirel, B., Barışık, S., ve Karanfil, N. (2016). Türk Bankacılık Sektörü Kırılganlık Endeksini Belirleyen Faktörler. Bankacılar Dergisi, (99), 16-36.
• Demirgüç Kunt, A., ve Detragiache, E. (1997). The determinants of banking crises: evidence from developing and developed countries. IMF Working Papers.
• Erdoğdu, A. (2019). Türk Bankacılık Sektöründe Finansal Kırılganlık Incelemesi. Arel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi Ekonomi, Yönetim ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 2-13.
• Fielding, D., ve Rewilak, J. (2015). Credit Booms, Financial Fragility and Banking Crises. Economics Letters, 136, 233-236.
• Grabel, I. (1997). Speculation-led Development in the Third World, Dynamics of Globalization and Development. Recent Economic Thought Series II, (Ed. Gupta, S. D., ve Choudry, N. K.), US: Springer, 111-133.
• Göktaş Ö. (2008). Türkiye Ekonomisinde Bütçe Açığının Sürdürülebilirliğinin Analizi. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, 8, 45-64.
• Iftikhar, S. F. (2015). Financial Reforms and Financial Fragility: A Panel Data Analysis. International Journal of Financial Studies, 3, 84-101.
• International Monetary Fund (1998). Financial Crises: Characteristics and Indicators of Vulnerability, 74-97. https://www.imf.org/~/ media/Websites/IMF/imported-flagship-issues/external/pubs/ft/weo/weo0598/pdf/_0598ch4pdf.ashx (20.04.2021)
• Karabıyık, L., ve Anbar, A. (2006). Kredi Temerrüt Swapları ve Kredi Temerrüt Swaplarının Fiyatlandırılması. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (31), 1-11.
• Kaya, E., ve Köksal, Y. (2018). Bankacılık Sektörü Finansal Kırılganlığı ve Kredi Riski Ilişkisi Üzerine Bir Uygulama. Human society and education in the changing world, (Ed. Yılmaz, E., ve Sulak, S. A.), Konya: Palet Yayınları.
• Kinda, T., Mlachila, M., ve Ouedraogo, R. (2016). Commodity Price Shocks And Financial Sector Fragility. IMF Working Papers.
• Klomp, J., ve Haan, J. H. (2015). Bank Regulation and Financial Fragility in Developing Countries: Does Bankstructure Matter? Review of Development Finance, 5, 82-90.
• Lagunoff, R., ve Schreft, S. L. (2001). A Model of Financial Fragility. Journal of Economic Theory, 99, 220-264.
• Mete, M., Pekmez, G., ve Kıyançiçek, C. (2016). 2008 Finans Kirizinin Kırılgan Sekizliler Üzerindeki Etkisi: Teorik Bir İnceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(57), 689-709.
• Minsky, H. P. (1995). Sources Of Financial Fragility: Financial Factors in the Economics of Capitalism. Hyman P. Minsky Archive, Paper 69. http://digitalcommons.bard.edu/hm_ archive/69 (20.04.2021)
• Narayan, P. K. (2005). The Saving and Investment Nexus for China: Evidence from Cointegration Tests. Applied Economics, 37(17), 1979-1990.
• Ng, S., ve Perron, P. (2001). Lag Length Selection and the Construction of Unit Root Tests with Good Size and Power. Econometrica, 69(6), 1519-1554.
• Penas, M. F., ve Tümer Alkan, G. (2010). Bank Disclosure and Market Assessment Of Financial Fragility: Evidence from Turkish Banks’ Equity Prices. Journal of Financial Services Research, 37(2), 159-178.
• Pesaran, M. H., Shin, Y., ve Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
• Rinaldi, L., ve Sanchis-Arellano, A. (2006). Household Debt Sustainability What Explains Household Non-Performing Loans? An Empirical Analysis. European Central Bank Working Paper Series No. 570, https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=872528 (17.04.2021)
• Şimşek, N., Hazar, A., ve Babuşçu, Ş. (2019). Türkiye’nin Finansal Kırılganlığına Etki Eden Makro Ekonomik Faktörler. Ekonomi ve Finansal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 48-74.
• Terzi H., ve Akbulut Bekar, S. (2019). Türkiye’de Doğrudan Yabancı Yatırımlar, Turizm Ve Dışa Açıklık Arasındaki Ilişki: 1974-2014 Dönemi. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 20(1), 15-30.
• Tokucu, E. (2012). Hyman Minsky’nin Finansal Istikrarsızlık Hipotezi Çerçevesinde Finansal Krizler ve Çözüm Önerileri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(2), 189-212.
• Topaloğlu, E. E. (2018). Bankalarda Finansal Kırılganlığı Etkileyen Faktörlerin Panel Veri Analizi ile Belirlenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 13(1), 15-38.
• Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (2021). Reel Efektif Döviz Kuru, https://www.tcmb. gov.tr/wps/wcm/connect/tr/tcmb+tr/main+menu/istatistikler/doviz+kurlari/reel+efektif+doviz+kuruu (05.04.2021)
• Yamak, R., ve Erdem, H. F. (2017). Uygulamalı Zaman Serisi Analizi (1. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaa Yayın ve Dağıtım.