Varlık Fiyatlarında Spekülatif Fiyat Baloncuklarının Sağ Kuyruklu ADF Yöntemiyle Analizi

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 1, 189 - 205, 14.03.2022

Mert Ural

https://doi.org/10.24988/ije.910996

Cited By: 1

Öz

Bu çalışmanın temel amacı, ekonomik göstergeler üzerinde önemli etkiye sahip olan ve son dönemde üzerlerinde çokça durulan çeşitli varlık fiyatlarında fiyat baloncuklarını araştırmaktır. Bu kapsamda emtia olarak Brent ham petrol (XBR), kıymetli maden olarak altın (XAU) ile hisse senedi olarak GameStop Corp (GME) fiyatlarında baloncukların varlığını GSADF sınamalarıyla araştırmak, ayrıca fiyat baloncuğu başlangıç ve bitiş tarihlerini belirlemek hedeflenmiştir. Bu amaçla, fiyat baloncuklarının varlığı ve gelişme dönemleri Phillips, Shi ve Yu (2015) tarafından geliştirilen özyinelemeli bir Sağ Kuyruklu (Right Tailed) Genelleştirilmiş Supremum Artırılmış Dickey Fuller Testi (GSADF) tahminlenerek belirlenmiştir. Çalışmada 02.01.2020-27.10.2021 tarihleri arasındaki USD bazlı olarak Brent ham petrol (XBR), Altın (XAU) ve Game Stop Corp (GME) hisse senedi günlük kapanış fiyatları kullanılmıştır. Elde edilen ampirik bulgular doğrultusunda Altın (XAU) fiyatlarında sadece 21.07.2020-11.08.2020 döneminde fiyat baloncuğu olduğu tespit edilmiştir. Analiz dönemi itibarıyla Brent Petrol (XBR) fiyatlarında özellikle her yıl Mart ayında bir fiyat baloncuğu oluştuğu gözlenmiştir. GameStop Corp (GME) hisse senedi fiyatlarında Ocak 2021 itibarıyla yaşanan spekülatif fiyat baloncuğunun en uzun süren ve en şiddetlisi olduğu anlaşılmıştır. Analize konu edilen varlık fiyatlarında oluşan fiyat baloncukları için ortak bir tarih ve/veya tarih aralığı söz konusu değildir.

Anahtar Kelimeler

Fiyat Baloncukları, RTADF, GSADF

Analysis of Speculative Price Bubbles in Asset Prices Using the Right-Tailed ADF Method

Öz

The main purpose of this study is to investigate price bubbles in various asset prices, which have a significant impact on economic indicators and have been frequently emphasized recently. In this context, the paper aims to investigate the presence of price bubbles in Brent crude oil (XBR) as commodity, Gold (XAU) as precious metal and GameStop Corp. (GME) as stock prices with GSADF tests, as well as to determine date stamps of the price bubbles. For this purpose, the existence and development periods of price bubbles were determined by estimating a recursive Right Tailed Generalized Supremum Augmented Dickey Fuller Test (GSADF) developed by Phillips, Shi and Yu (2015). Daily closing prices of Brent crude oil (XBR), Gold (XAU) and Game Stop Corp (GME) stocks on USD basis between 02.01.2020-27.10.2021 were used in the study. In line with the empirical findings obtained, it has been determined that there is a price bubble in Gold (XAU) prices only in the period of 21.07.2020-11.08.2020. As of the analysis period, a price bubble has been observed in Brent Oil (XBR) prices, especially in March every year. It has been understood that the speculative price bubble in GameStop Corp (GME) stock prices as of January 2021 is the longest and most severe. There is no common date and/or date range for the price bubbles in the asset prices subject to the analysis.

Anahtar Kelimeler

Price bubbles, RTADF, GSADF

Kaynakça

• Abioğlu, V. (2020). Türkiye Konut Piyasasında Balon Oluşumları: Bölgesel İnceleme. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 12(22), 1-14.
• Afşar, A. and Doğan, E. (2018). Analyzing Asset of Bubbles in the Housing Market with Right-tailed Unit Root Tests: The Case of Turkey. Journal of Business Economics and Finance, 7(2), 139-147.
• Ahmed, E., Rosser, JR., J. B. and Uppal, J.Y. (2016). Financialization and Speculative Bubbles - International Evidence. CAMA Working Paper No. 6/2017, 1-28.
• Akkaya, M. (2018). Borsa İstanbul Hisse Senedi Getirilerinde Balon Oluşumu Üzerine Bir Uygulama. C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 19(1), 188-200.
• Bettendorf, T. and Chen W. (2013). Are There Bubbles in the Sterling-Dollar Exchange Rate? New Evidence from Sequential ADF Tests. Economics Letters, 120(2), 350-353.
• Bouri, E., Shahzad, S.J.H. and Roubaud, D. (2018). Co-explosivity in the Cryptocurrency Market. Finance Research Letters. 29, 178-183.
• Büyükduman, A. (2014). Bir Kent Efsanesi Konut Balonu. İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Caspı, I. (2013). Rtadf : Testing for Bubbles with EViews. Munich Personal RePEc Archive 58791, 1-16.
• Ceylan F., Ekinci R., Tüzün O. ve Kahyaoğlu H. (2018). Kripto Para Piyasasında Balonların Tespiti: Bitcoin ve Etherium Örneği. Bussines ve Management Studies: An İnternational Journal. 6(3), 263-274.
• Cheung, A. Roca, E. and Su, J. (2015). Crypto-Currency Bubbles: an Application of the Phillips–Shi Yu (2013) Methodology on Mt. Gox Bitcoin Prices. Applied Economics, 47(23), 2348-2358.
• Corbet, S., Lucey, B. and Yarovaya, L., (2018). Datestamping the Bitcoin and Ethereum Bubbles. Finance Research Letters, 26, 81-88.
• Coşkun, Y. and Jadevicius, A. (2017). Is There a Housing Bubble in Turkey?. Real Estate Management and Valuation, 25(1), 48-73.
• Çelik, İ., Akkuş, H. T. ve Gülcan, N. (2019). Investigation of Ratiıonal Bubbles and Volatility Spillovers in Commodity Markets: Evidences from Precious Metals. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(3), 937-951.
• Diba, B. T. and Grossman, H. I. (1988). Explosive Rational Bubbles in Stock Prices?. American Economic Review, 78(3), 520-530.
• Engsted, T., Hviid, S. J. and Pedersen, T. Q. (2016). Explosive Bubbles in House Prices? Evidence from the OECD Countries. Journal of International Financial Markets, Institutions and Money, 40, 14-25.
• Enoksen, F. A., Landsnes, CH. J., Lučivjanská, K. and Molnár, P. (2020). Understanding Risk of Bubbles in Cryptocurrencies, Journal of Economic Behavior & Organization, 176, 129-144.
• Escobari, D. and Jafarinejad, M. (2016). Date stamping bubbles in real estate investment trusts. The Quarterly Review of Economics and Finance, 60, 224-230.
• Çağlı, E. Ç. ve Evrim Mandacı, P. (2018). Türkiye Konut Piyasasında Balon Var mı? İstatistiki Bölge Birimleri Üzerine Bir Analiz. Finans Politik ve Ekonomik Yorumlar Dergisi, 55(646), 85-113.
• Ghosh, B. (2016). Rational Bubble Testing: An in-depth Study on CNX Nifty. Asian Journal of Research in Banking and Finance, 6(6), 10-16.
• Gökçe, A. ve Güler, İ. (2020). Sağ-Yönlü ADF Sınamaları ile Ankara İlinde Konut Balonu Araştırması. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, 94-116.
• Gülcan, N., Boyacıoğlu, N. ve Özdemir, A. (2021). Investıgation of Speculative Bubbles in Fınancial Markets: The Example of Foreign Exchange Market. Süleyman Demirel University Visionary Journal, 12(29 176-187.
• Hepkorucu, A. ve Genç, S. (2019). Kripto Para Değerleri için Spekülatif Fiyat Balonlarının Test Edilmesi: Bitcoin Üzerine Bir Uygulama. Veri Bilimi Dergisi, 2(1), 44-50.
• Hu, Y. and Oxley L. (2017). Are There Bubbles in Exchange Rates? Some New Evidence from G10 and Emerging Markets Countries. Economic Modelling, 64(C), 419-442.
• Hu, Y. and Oxley, L. (2018). Bubble Contagion: Evidence from Japan’s Asset Price Bubble of the 1980-90s. Journal of the Japanese and International Economies, 50, 89-95.
• İskenderoğlu, Ö. ve Akdağ, S. (2019). Türkiye’de Reel Konut Fiyatlarında Balonların Varlığı Üzerine Uygulamalı Bir Analiz. Business and Economics Research Journal, 10(5), 1085-1093.
• Jiang, C., Wang, Y., Chang T. and Su, C. W. (2015). Are There Bubbles in Chinese RMB–Dollar Exchange rate? Evidence from Generalized Sup ADF Tests. Applied Economics, 47(56), 6120-6135.
• Kansu, A. (2011). Konut Balonundan Finansal Krize: ABD Mortgage Krizi. İstanbul: Scala Yayıncılık.
• Kılıç, Y. (2020). Finansal Piyasalarda Balon Varlığının Test Edilmesi: BRICS-T Ülkeleri Örneği. Journal of Banking and Capital Markets Research, 4(9), 11-22.
• Korkmaz, Ö., Erer, D. ve Erer, E. (2016). Alternatif Yatırım Araçlarında Ortaya Çıkan Balonlar Türkiye Hisse Senedi Piyasasını Etkiliyor mu? BİST 100 Üzerine Bir Uygulama. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 10(2), 29-61.
• Landgraf, N. (2016). Testing for Multiple Bubbles in Asset Prices. Research in Business and Economics, 1(1), 1-24.
• Lind, H. (2009). Price Bubbles in Housing Markets: Concept, Theory and Indicators. International Journal of Housing Markets and Analysis, 2(1), 78-90.
• Mete, S., Koy, A. ve Ersoy, H. (2019). Kriptoparalarda Fiyat Balonu İncelemesi. BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar Dergisi, 13(1), 105-120.
• Pavlidis, E. G., Paya I. and Peel D. (2017). Testing for Speculative Bubbles Using Spot and Forward Prices. International Economic Review, 58(4), 1191-1226.
• Phillips, P. C. B., Wu, Y. and Yu, J. (2011). Explosive Behavior in The 1990s Nasdaq: When Did Exuberance Escalate Asset Values?. International Economic Review, 52(1), pp. 201–226.
• Phillips, P.C.B., Shi, S. and Yu, J. (2015). Testing for Multiple Bubbles: Historical Episodes of Exuberance and Collapse in the S&P 500. International Economic Review, 56(4), 1043-1077.
• Rasekhi, S., Elmi, Z. M. and Shahrazi M. (2017). Testing for Multiple Bubbles in Iranian Foreign Exchange Market: The Application of RTADF Unit Root Tests. The Journal of Economic Modeling Research, 7 (27), 7-39.
• Shi, S., Valadkhani, A., Smyth, R. and Vahid, F. (2016). Dating the timeline of house price bubbles in Australian capital cities. Economic Record, 92(299), 590-605.
• Su, C. W., Li, Z. Z., Tao, R. and Si, D. K. (2018). Testing for Multiple Bubbles in Bitcoin Markets: A Generalized sup ADF test. Japan and the World Economy, 46(C), 56-63.
• Şahin, E. E. (2020). Kripto Para Fiyatlarında Balon Varlığının Tespiti: Bitcoin, IOTA ve Ripple Örneği. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 43, 62-69.
• Wei, D. (2017). Price Bubbles in Bitcoin: Evidence, Causes and Implications, Journal of Shanghai University of Finance and Economics, 19(2), 50-62.
• Zeren, F. and Ergüzel, O. S. (2015). Testing for Bubbles in the Housing Market: Further Evidence from Turkey. Financial Studies, 19(1), 40-52.
• Zeren, F. ve Esen, S. (2018). Geleceğin Para Birimi ya da Sadece Bir Balon: Bitcoin. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(39), 433-444.