Tüketimin Toplumsallığı: Ekonomi-Kültür Etkileşimi Kapsamında Bir Bakış

Yıl 2022, Cilt: 37 Sayı: 4, 1040 - 1052, 10.11.2022

Sevim Dilekoğlu

https://doi.org/10.24988/ije.1088271

Öz

Tüketim, insan yaşamının sürekliliği için vazgeçilmez bir unsurdur. Geçmişten bugüne tüketime oldukça farklı anlamlar yüklenmiştir. En basit haliyle tüketme eylemi olan tüketim, günümüzde başlı başına bir yaşam şeklidir ve toplumsal bir olgu olarak ele alınmaktadır. Dolayısıyla tüketim, ekonomiden psikolojiye kadar pek çok farklı disiplinin araştırma konusunu oluşturmaktadır. Bu bağlamda, çalışmada ekonomi-kültür etkileşimi ekseninde tüketimin sosyoloji, antropoloji, arkeoloji gibi farklı bilimler ile ilişkisine yer verilmiş ve tüketimin toplumsallığı kültür endüstrisi, tüketim toplumu ve tüketim kültürü kapsamında incelenmiştir. Tüketimin ekonomik bir davranış biçiminden çok daha fazlası olduğu; ekonomi- kültür ilişkisinin tüketimin kavramsal ve toplumsal anlamını kökten değiştirdiği sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tüketimin Toplumsallığı, Tüketim Sosyolojisi, Tüketim Toplumu, Tüketim Kültürü

Sociality of Consumption: A Perspective in Economy-Culture Interaction

Öz

Consumption is an indispensable element for the continuity of human life. From the past to the present, quite different meanings have been attributed to consumption. Consumption, which is the act of consuming in its simplest form, is a way of life on its own today and is considered a social phenomenon. Therefore, consumption constitutes the research topic of different disciplines, from economics to psychology In this context, the relationship between consumption and different sciences such as sociology, anthropology, archeology in the axis of economy-culture interaction is included in the study, and the sociality of consumption is examined within the scope of the culture industry, consumer society, and consumption culture. Consumption is much more than an economic behavior; It was concluded that the economy-culture relationship radically changed the conceptual and social meaning of consumption.

Anahtar Kelimeler

Sociality of Consumption, Sociology of Consumption, Society of Consumption, Culture of Consumption

Kaynakça

• Bakırtaş, İ., Tuncer, G., & Yiğit, Ü. (2014). Disiplinler Arası Bir Saha olarak İktisadi Arkeoloji: Yöntemi ve Alt Disiplinleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(2), 47-63.
• Baudrillard, J. (2015). Tüketim Toplumu (7 b.). (A. Şenel, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2006). Sosyolojik Düşünmek. (A. Yılmaz, Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Beals, R. L., Hoijer, H., & Erginer, G. (1991). Antropolojinin Konusu ve Alanı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 35(2), 9-34.
• Bocock, R. (2014). Tüketim (4 b.). (İ. Kutluk, Çev.) Ankara: Dost Yayınevi.
• Çelik, Ş. A. (2011). Kültür Endüstrisi: Üç Yanlış Bir Doğru. İstanbul: Literatür Yayınları.
• Demirezen, İ. (2015). Tüketim Toplumu ve Din. İstanbul: Dem Yayınları.
• Dinçer, M. (2016). Paleolitik’ten Demir Çağı’na Eskiçağ’da Tüketim. International Journal of History, 8(4), 71-88.
• Douglas, M., & Isherwood, B. (1999). Tüketimin Antropolojisi. (E. A. Aytekin, Çev.) Ankara: Dost Kitabevi.
• Eke, B. (2012). Tüketimin Sosyolojik Anlamı. In Journal of Social Policy Conferences (31), 413-428.
• Eriksen, T. H. (2018). Consumption. International Encyclopedia of Anthropology, 1-9.
• Erkan, H. (1994). Bilgi Toplumu ve Ekonomik Gelişme. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ersoy, A. (2012). Arkeoloji ve Antropoloji. İnsanbilim Dergisi, 1(1), 1-5.
• Feinman, G. M. (2018). Economic Archaeology. Encyclopedia of Archaeology, 2, 1114-1120.
• Horkheimer, M., & Adorno, T. W. (2014). Aydınlanmanın Diyalektiği-Felsefi Fragmanlar. (N. Ülner, & E. Ö. Karadoğan, Çev.) İstanbul: Kabalcı Yayınları.
• Karslı, E. (2019). Modernleşme Sürecinde Çözülen Aile Yapısı ve Kadının Yeniden İnşası. Uluslararası Hukuk ve Sosyal Bilim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 1-14.
• Kendall, D. E. (2014). Sociology in Our Times: The Essentials (8 b.). Wadsworth, Cengage Learning.
• Lipset, S. M. (1993). Culture and Economic Behavior: A Commentary. Journal of Labour Economics, 11(1), 330-347.
• Mankiw, N. G. (2017). Makroekonomi (6 b.). (Ö. F. Çolak, Dü.) Ankara: Elif Yayınevi.
• Nair, G. (2018). Bilişim Kültürünün Toplum Üzerindeki Etkisi ve Yeni İnsan Tipinin Doğuşu. Cumhuriyet Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 42(1), 39-53.
• Odabaşı, Y. (2006). Tüketim Toplumu: Yetinen Toplumdan Tüketen Topluma (2 b.). İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Özbey, A. U. (2018). Küreselleşme Perspektifinden Tüketim Toplumunun Sosyolojik Okuması. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 2(1), 1-11.
• Özlem, D. (2012). Kültür Bilimleri ve Kültür Felsefesi. İstanbul: Notos Yayınları.
• Özüşen, B. (2020). İktisat Tarihinde Disiplinlerarası Etkileşim: İktisat Arkeoloji Yakınlaşması, Çatalhöyük Örneği. İzmir İktisat Dergisi, 35(1), 1-17.
• Özüşen, B., & Yıldız, Z. (2012). Buzul Çağı'ndan İlk Çağ'a Tüketimin Tarihi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 4(7), 1-16.
• Senemoğlu, O. (2017). Tüketim, Tüketim Toplumu ve Tüketim Kültürü: Karşılaştırmalı Bir Analiz. İnsan ve İnsan, 4(12), 66-86.
• Smith, A. (2011). Ulusların Zenginliği. (M. Saltoğlu, Çev.) Ankara: Palme Yayıncılık.
• Strauss, L. (1978). Antropoloji. Istanbul Journal of Sociological Studies (16), 102-128.
• Şenel, A. (1982). İlkel Topluluktan Uygar Topluma Geçiş Aşamasında Ekonomik Toplumsal Düşünsel Yapıların Etkileşimi. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı. (2015). 2015-2018 Bilgi Toplumu Stratejisi ve Eylem Planı. Ankara: Bilgi Toplumu Dairesi Yayını.
• TDK. (2022). Retrieved on 02 02, 2022 from the Turkish Language Institution: https://sozluk.gov.tr/
• Trompenaars, A., & Hampden-Turner, C. (1995). Kapitalizmin Yedi Kültürü. (F. Doruker, Çev.) İstanbul: Sabah Kitapları.
• Ünsal, E. (2017). Makro İktisat (11 b.). Ankara: Murat Yayınları.
• Veblen, T. B. (2015). Aylak Sınıfın Teorisi. (H. B. Eren Kırmızıaltın, Çev.) Ankara: Heretik Yayınları.
• Warde, A. (2015). The Sociology of Consumption: Its Recent Development. Annual Review of Sociology (41), 117-134.
• Weber, M. (2015). Protestan Ahlakı ve Kapitalizmin Ruhu. (E. Aktan, Çev.) Ankara: Alter Yayınları.
• Yanıklar, C. (2006). Tüketimin Sosyolojisi. İstanbul: Birey Yayıncılık.
• Yeşilorman, M., & Koç, F. (2014). Bilgi Toplumunun Teknolojik Temelleri Üzerine Eleştirel Bir Bakış. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 24(1), 117-133.
• Zorlu, A. (2020). Tüketim Sosyolojisi. Ankara: Altınordu Yayınları.