Environmental Rights in The Context of The Right to Solidarity and Its Contribution to The Climate Combating

Yıl 2025, Cilt: 40 Sayı: 1, 1 - 18

Kıvılcım Özge Kara , Ahmet Burçin Yereli

https://doi.org/10.24988/ije.1545325

Öz

The role of collective and will-based actions for a sustainable world is clear. When the desire to create a more livable world is accepted as a right, this can only happen with a change in perspective. One of the important tools through which the reflections of this change are seen is the environmental phenomenon. Questions in the context of the environmental phenomenon and environmental problems are dialectical and directly affected by the will and motivations of the actors. Therefore, the role of the actors results in the environment having a rights content.
This study addresses the prioritization of the right to environment. Therefore, by accepting the right to environment and the supremacy of environmental law in which it is included, the subject is addressed within this scope by emphasizing the increasing role of this right in combating climate change, which is one of the main environmental problems. Considering the increasing effects of climate change, while the necessity of environmental localization in the combat is pointed out, the importance of environmental governance is emphasized on the other hand, and the importance of accepting the right to the environment as an indispensable component in this combat is discussed.

Anahtar Kelimeler

Environmental Rights, Environmental Law, Climate Change, Environmental Decentralization, Environmental Governance

Dayanışma Hakkı Bağlamında Çevre Hakkı ve İklim Mücadelesine Katkısı

Öz

Sürdürülebilir bir dünyanın tesis edilmesinde kolektif ve istence dayalı eylemlerin rolü belirgindir. Daha yaşanabilir yeni bir dünya yaratmayı isteme bir hak olarak kabul edildiğinde uzun vadeli değişikliklerin üretilmesi ancak bakış açısının değişimi ile mümkün olmaktadır. Bakış açısındaki değişimin doğrudan ve dolaylı yansımalarının görüldüğü önemli araçlardan biri de daha yaşanabilir bir dünyanın yaratılmasında çokça tartışılan çevre olgusudur. Çevre olgusu ve çevre sorunsalı bağlamındaki sorgulamalar diyalektik olup aktörlerin istenci ve motivasyonundan doğrudan etkilenmektedir. Dolayısıyla aktörlerin başat rolü çevrenin bir hak içeriğinin olması sonucunu doğurmaktadır.
Bu kapsamda çalışmada çevrenin karşılaştığı baskılara karşın etkili yöntemlerden biri olarak insanların temel ve evrensel haklarından biri olan çevre hakkının öncelenmesi ele alınmıştır. Dolayısıyla çevre hakkı ve dahil olduğu çevre hukukunun üstünlüğü veri kabul edilerek, günümüzde başlıca çevre sorunlarından biri olan iklim değişikliği mücadelesinde bu hakkın artan rolüne vurgu yapılarak konu bu kapsamda ele alınmaktadır. Artan iklim değişikliği etkileri göz önünde bulundurulduğunda; bu etkilerle mücadelede, bir yandan çevresel yerelleşmenin gerekliliğine işaret edilirken, diğer yandan çevresel yönetişimin önemine vurgu yapılmakta, bu mücadelede çevre hakkının esaslı bir bileşen olarak kabul edilmesinin önemi tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Çevre Hakkı, Çevre Hukuku, İklim Değişikliği, Çevresel Yerelleşme, Çevresel Yönetişim

Kaynakça

• Aragão, A., Jacobs, S., ve Cliquet, A. (2016). What’s law got to do with it? Why environmental justice is essential to ecosystem service valuation. Ecosystem Services, 22, 221–227. https://doi.org/https://doi.org/10.1016/j.ecoser.2016.09.012
• Armağan, Ö. (2010). Postyapısalcılık. Ankara:Phoenix Yayınları.
• Bauman, Z.,&Bordoni, C. (2018). Kriz hali ve devlet. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Bick, N., ve Keele, D. (2022). Sustainability and climate change: Understanding the political use of environmental terms in municipal governments. Current Research in Environmental Sustainability, 4(March), 100145. https://doi.org/10.1016/j.crsust.2022.100145
• Bookchin, M. (1999). Kentsiz kentleşme. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Charlier, D., Pommeret, A., ve Ricci, F. (2024). A rationale for the right-to-Development climate policy stance? Journal of Environmental Economics and Management, 125(Nisan), 102981. https://doi.org/10.1016/j.jeem.2024.102981
• Gulbenkian Komisyonu. (1995). Sosyal bilimleri açın. İstanbul: Metis Yayınları.
• Harvey, D. (2008). Yeni emperyalizm. İstanbul: Everest Yayınları.
• Harvey, D. (2015). On yedi çelişki ve kapitalizmin sonu. İstanbul:Sel Yayıncılık.
• Ituarte-Lima, C., ve Mares, R. (2024). Environmental democracy: Examining the interplay between Escazu Agreement’s innovations and EU economic law. Earth System Governance, 21(April), 100208. https://doi.org/10.1016/j.esg.2024.100208
• Kaboğlu, İ. (1996). Dayanışma hakları. TODAİ İnsan Hakları Araştırma ve Derleme Merkezi.
• Kara, K. Ö. (2024). İklim değişikliği ile mücadelede çevre koruma harcamalarının mali etkisi: Ankara örneği. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Maliye Anabilim Dalı, Ankara
• Kosoe, E. A., ve Ahmed, A. (2024). Drivers of ineffective environmental sanitation bye-laws in Ghana: Implications for environmental governance. Urban Governance, 4(1), 16–24. https://doi.org/10.1016/j.ugj.2023.09.004
• Newell, R., ve Picketts, I. (2020). Spaces, places and possibilities: A participatory approach for developing and using integrated models for community planning. City and Environment Interactions, 6, 100040. https://doi.org/10.1016/j.cacint.2020.100040
• Ren, S., Du, M., Bu, W., ve Lin, T. (2023). Assessing the impact of economic growth target constraints on environmental pollution: Does environmental decentralization matter? Journal of Environmental Management, 336(Şubat), 117618. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2023.117618
• Ruby, C. (2012). Siyaset felsefesine giriş. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Russell, B. (2015). Sorgulayan denemeler. Ankara: Tübitak Popüler Bilim Kitapları.
• Sen, A. (2023). Etik ve ekonomi. İstanbul:Doğan Kitap.
• Stiglitz J.E. (2014). Eşitsizliğin bedeli. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Stromberg, P. M., ve Bali Swain, R. (2024). Citizen monitoring in environmental disclosure: An economics perspective. Journal of Environmental Management, 356(Ocak), 120567. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2024.120567
• Tamburino, L., ve Bravo, G. (2024). Ecological efficiency: The ability to achieve human well-being while limiting environmental impact. Environmental and Sustainability Indicators, 21(Ağustos 2023), 100322. https://doi.org/10.1016/j.indic.2023.100322
• Teodoro, J. D., ve Prell, C. (2023). Learning to understand: disentangling the outcomes of stakeholder participation in climate change governance. Social Networks, 75(Ocak 2022), 29–38. https://doi.org/10.1016/j.socnet.2022.02.006
• Touraine, A. (2016). Krizden sonra. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Turgut, N. (1998). Çevre hukuku. Ankara: Savaş Yayınları.
• UN-Habitat. (2022). Envisaging the Future of Cities. World City Report. https://unhabitat.org/world-cities-report-2022-envisaging-the-future-of-cities
• UNEP. (2023). Environmental rule of law: Tracking progress and charting future directions. environmental rule of law: Tracking Progress and Charting Future Directions. https://doi.org/10.59117/20.500.11822/43943
• Xia, S., You, D., Tang, Z., ve Yang, B. (2021). Analysis of the spatial effect of fiscal decentralization and environmental decentralization on carbon emissions under the pressure of officials’ promotion. Energies, 14(7). https://doi.org/10.3390/en14071878
• Yang, W., Wen, C., ve Lin, B. (2023). Research on the design and governance of new rural public environment based on regional culture. Journal of King Saud University - Science, 35(2), 102425. https://doi.org/10.1016/j.jksus.2022.102425
• Yu, C., ve Morotomi, T. (2022). The effect of the revision and implementation for environmental protection law on ambient air quality in China. Journal of Environmental Management, 306(January), 114437. https://doi.org/10.1016/j.jenvman.2022.114437