Neolitik Çağ Yapıları İle Günümüz Ahievren Köy Evleri’nde Tespit Edilen Ortak Yapı Teknik ve Detayları

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 134 - 154, 15.07.2020

Seyhan Yardımlı

Öz

Sanayi devrimi sonrasında yaşama koşullarının değişmesi, köyden kente göç ve aynı zamanda inşaat sektörünün sanayi ürününe dayalı betonarme sistem şeklinde yaygınlaşması ülkemizde kırsal mimarinin sonunu getirmiştir. Günümüzde Tekirdağ ili Malkara ilçesi Ahievren köyündeki bir evin incelenmesi kapsamında yapıya ait yapım teknolojisi ve uygulama detaylarının tespiti yapılmıştır. Ali Öztürk’e ait incelenen evin; kalın taş duvarları, açık sofalı yapının iki yan ve arka cephesini sarararak yapıyı çevrelemiştir. Yapının sofasını oluşturan cephesi ile oda bölmeleri ahşap çatkılı kerpiç dolgulu karkas sistem olarak yapılmıştır. Çatı örtüsü bilinen aşık, mertek ve kiremit altı tahtası yerine; aşık, mertek yerine kullanılan daha büyük boyutlu kirişler, bu kirişler üzerine tekrar bir kiriş tabakası konulmuş ve kiremit altı tahtası yerine de daha ince tomruk şeklindeki dallar kullanılarak çatı, çift katmanlı kalın bir tabaka şeklinde yapılmıştır. Uygulama detaylarında aşık ve dikme bağlantısı aşık yönünde destek bir parça ile desteklenmiştir. Dikmenin zemine bağlantı noktasında dikmeden daha geniş ve yükü yayabilecek taban oluşturan bir taş kullanılmıştır. Ayrıca yapı çevresinde üzerinde ahşap dikmenin oturtulacağı oyukların bulunduğu taşlar da görülmüştür. İnsanların yerleşik hayata geçmeleri ile birlikte M.Ö. 7000’den itibaren (Neolitik çağ) Anadolu ve Trakya’da pek çok yerleşim alanı kurulmuştur. Bu tarihten itibaren yapılan kazılardan elde edilen konut yapım teknikleri ve uygulama detaylarına bakıldığında Ahievren köy evinde kullanılan pek çok yapım teknolojisi ve detay ile neolitik çağ yapılarında benzerlikler olduğu görülmüştür. Bu benzerlikler duvar örgüsü, ahşap dikme kullanımı, ahşap dikmenin alt ve üst başlıklarındaki birleşme detayları şeklinde sayılabilir. Neolitik çağdan günümüze kadar taşınmış bu yapım kültürünün izlerini taşıyan örnekler olarak Ahievren köyündeki bu konutların özel oldukları düşünülmektedir. Bu çalışmada Ahievren köy evlerinin hala ayakta olanlarının korunması için gerekli desteklerin sağlanmasına dikkat çekmek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ahievren köy evi,, Kırsal mimarlık,, Neolitik çağ mimarlığı,, Yapı teknolojisi,

Common Building Techniques and Details of Neolithic Age Structures and Today's Ahievren Village Houses

Öz

The change in living conditions after the industrial revolution, the migration from the village to the city, and the spread of the construction industry in the form of a reinforced concrete system based on the industrial product brought the end of rural architecture in our country.Today, within the scope of the examination of a house in the village of Ahievren in Malkara district of Tekirdağ province, the construction technology and application details of the building have been determined. The house examined by Ali Öztürk; The thick stone walls surround the building by wrapping the two sides and the back sides of the building with open sofas. The room compartments and the facade of the building are made of adobe filled with wooden roof. Instead of purlin, rafters and under-tile boards with roof cover; In love, larger beams used instead of rafters, a beam layer was put on these beams again and the roof was constructed as a double layer thick layer by using thin logging branches instead of under-tile board. In the application details, the purlin and strut connection are supported with a support piece in the direction of purlin. At the connection point of the post to the ground, a stone that forms a base that can spread the load and spread more than the post was used. In addition, around the building, stones with hollows on which wood planting will be placed were also seen. With the transition to the settled life of people, BC. Since 7000 (Neolithic era) many settlements have been established in Anatolia and Thrace. Considering the housing construction techniques and application details obtained from the excavations from this date, it has been observed that there are similarities in many construction technologies and details used in the Ahievren village house with the neolithic age structures. These similarities can be counted in the form of masonry, the use of wood planting, the merger details in the bottom and top headers of wood planting. These houses in Ahievren village are thought to be special, as examples of the traces of this construction culture that has been moved from the Neolithic age to the present day. In this study, it is aimed to draw attention to providing the necessary support for the protection of the still standing Ahievren village houses.

Anahtar Kelimeler

Ahievren village house,, Construction technology,, Neolithic age architecture,, Rural architecture,

Kaynakça

• Es, M., Ateş, H., (2004). Kent Yönetimi Kentleşme ve Göç: Sorunlar ve Çözüm önerileri, Sosyal ve Siyaset Konferansları Dergisi, Volume 0, Issue 48, sf: 206-208
• Dal, M., Öcal, A. D., (2017). Tunceli ili Çemişgezek ilçesinin kent merkezindeki tarihi yapılarındaki bozunma analizi, BAUN Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 19 (2), 35-51
• Eres, Z., (2016). Türkiye’de Geleneksel Köy Mimarisini Koruma Olasılıkları, Ege Mimarlık 8-13
• Tayla, H., (2007). Geleneksel Türk Mimarisinde Yapı Sistem ve Elemanları, İstanbul, Mas matbaacılık, sf: 382, 75
• Naseri, H., Jahanbakhsh, H., Hosseini, P., Nejad, F. M., (2020). Designing sustainable concrete mixture by developing a new machine learning technique, Elsevier-Journal of Cleaner Production, https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2020.120578 (http://www.elsevier.com/locate/jclepro)
• Işık, B.,(2011). Conformity of Gypsum Stabilized Earth- Alker Construction with ‘Disaster Code 97’ in Turkey. International Journal of Civil & Environmental Engineering IJCEE-IJENS Vol: 11, No: 02
• Lotfabadi, P., Hançer, P., (2019). A Comparative Study of Traditional and Contemporary Building Envelope Construction Techniques in Terms of Thermal Comfort and Energy Eficiency in Hot and Humid Climates, Sustainability MDPI, 11, 3582
• Boğaziçi Yakut, A., (2019). Terk Edilmekte Olan Kırsal Mimari Miras: Ödemiş-Karadoğan Köyü, Sanat Tarihi Dergisi, XXVIII/1, sf: 119-137
• Yardımlı, S., Shahriary, A., Güleç Özer, D., (2018). Sürdürülebilir Yapı Örneği Olarak Yazd’da Konut Analizi, Online Journal of Art and Design, volume 6, issue 5 (Special issue); 39-53
• Yardımlı, S., (2019). Structure Specimens in Thrace: Ahievren Village Houses, Kerpic’19 – Earthen Heritage, New Technology, Management, 7th International Conference, (Sf: 807- 819) Köycegiz, Muğla Turkey, Hasan Kalyoncu Üniversitesi
• Akman, S., (2003). Yapı Malzemelerinin Tarihsel Gelişimi, TMH sayı:426 /4, sf:30- 36
• Sevin, V., (2003). Atlaslı Büyük Uygarlıklar Ansiklopedisi Eski Anadolu ve Trakya Başlangıcından Pers Egemenliğine Kadar, İstanbul İletişim Yayınları, (Sf: 56, 74, 44, 68-78, 44, 57-160)
• Roth, L. M., (2002). Mimarlığın Öyküsü, Çeviren: Akça, E., Kabalcı, sf:220
• Küçük, S., (2016). Structural transformations of traditional architecture from Hittites to Ottomans in Bogazkoy, ITU AZ. Vol 13 No1. sf: 97-106
• Neve, P., (1990). Tanrılar ve Tapınaklar Kenti Hattuşa, Edebiyat fakültesi Konferansı İst. Ünv., sf: 21-40
• Naumann, R., (1991). Eski Anadolu Mimarlığı, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, sf: 59-68, 70, 59-90, 137-161, 100-111, 151, 369, 109, 138-110, 114-117, 173
• URL 1 https://tr-tr.facebook.com/MalkaraSayfasi/photos/malkaramiza-ait-k%C3%B6ylerimiz-hakkinda-bilgileril%C3%A7emize-ba%C4%9Fl%C4%B1-70-k%C3%B6y-ve-merkez-hari/362572038870/
• URL 2 https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/kirklareli/gezilecekyer/tumulusler
• URL 3 http://arkeopolis.com/trakya-bolgesinde-bir-tumulus-tekirdag-naip-tumulusu/