Süt Sığırlarında Erken Laktasyon Döneminde Besleme ve Üreme Hormonları Arasındaki İlişkiler

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 53 - 62, 20.06.2020

Fülya Sert Serap Göncü Hasan Rüştü Kutlu

Öz

Süt sığırlarında geçiş dönemi, doğumdan önceki 3 haftadan doğumdan sonraki 3 haftaya kadar olan zaman olarak bilinmektedir. Özellikle doğumu takip eden dönemde süt sığırlarının, enerji ve besin madde ihtiyaçlarında önemli artışlar meydana gelmektedir. Fakat yem tüketimindeki artışın kısıtlı olmasından dolayı ihtiyaçlar karşılanamamakta, negatif enerji dengesi oluşmaktadır. Bu duruma bağlı olarak bu dönemde süt sığırlarında üreme (ovulasyonun gecikmesi, yavru kayıplarının artması gebelik oranının azalması) ile ilgili problemler meydana gelmektedir. İyi bir üreme performansı için organizmanın yeterli ve dengeli besin maddelerine ihtiyacı vardır. Hayvanların besin madde (protein, yağ, vitamin, mineral vb.) tüketimindeki yetersizlik veya dengesizlikten dolayı üreme problemleri meydana gelmektedir.

Anahtar Kelimeler

Üreme, besleme, yem tüketimi

Kaynakça

• Ayaşan, T. (2019). Embriyo transferinde kullanılan donör ve alıcıların seçimi, beslenmesi ve embriyo transferi ile olan ilişkisi. Akyol N, editör. Çiftlik Hayvanlarında Embriyo Transferi Uygulamaları. 1. Baskı. Türkiye Klinikleri; s.12-18, Ankara.
• Aydın, İ. (2007). Sığırlarda kan üre nitrojen düzeyinin fertili¬teye etkisi. Erciyes Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 4:49-56.
• Bell, A. W. (1995). Regulation of organic nutrient metabolism during the transition from late pregnancy to early lactation. Journal of Animal Science, 73:2804-2819.
• Bilby, T. R., Block, J., Amaral, D. B. C., Filho, S. O., & Silvestre, F. T. (2006). Effects of dietary unsaturated fatty acids on oocyte quality and follicular development in lactating dairy cows in summer. Journal of Dairy Science, 89(10):3891-3903.
• Blauwiekel, R., Kincaid, R. L., & Reeves, J. J. (1986). Effect of high crude protein on pituitary and ovarian function in Holstein cows. Journal of Dairy Science, 69(2):439-446.
• Boland, R., Lonergan, P., & O’Callaghan, D. (2001). Effect of nutrition on endocrine parameters, ovarian physiology, oocyte, and embryo development. Theriogenology, 55: 1323-1340.
• Chalupa, W. (1984). Discussion of protein symposium. Journal of Dairy Science, 67:1134-1146.
• Chew, B. P., Erb, R. E., Fesler, J. F., Callahan, C. J., & Malven, P. V. (1979). Effects of ovariectomy during pregnancy and of prematurely induced parturition on progesterone, estrogens, and calving traits. Journal of Dairy Science, 62:557-566.
• Duske, K., Hammon, H. M., Langhof, A. K., Bellman, O., Losand, B., Nürnberg, K., Nürnberg, G., Sauerwein, H., Seyfert, H. M., & Metges, C. C. (2009). Metabolism and lactation performance in dairy cows fed a diet containing rumen-protected fat during the last twelve weeks of gestation. Journal of Dairy Science, 92:1670-1684.
• Evans, A. M., Petersen, J. W., Sekhon, G. S., & DeMars, R. (1989). Mapping of prolactin and tumor necrosis factor-beta genes on human chromosome 6p using lymphoblastoid cell deletion mutant. Somatic Cell and Molecular Genetics,15:203-213.
• Goff, J. P., & Horst, R. L. (1997). Physiological changes at parturition and their relationship to metabolic disorders. Journal of Dairy Science, 80:1260-1268.
• Göktepe, A. E., & Selçuk, Z. (2015). Süt ineklerinde rasyon enerji ve protein düzeylerinin ovaryum ve uterus fizyolojisi üzerine etkileri. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 55(1):31-36.
• Görgülü, M., Göncü, S, Serbester, U., & Kıyma, Z., (2011). Süt sığırlarının üremesinde beslemenin rolü. 7. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 14-16 Eylül, Adana.
• Grummer, R. R., & Carroll, D. J. (1991). Effects of dietary fat on metabolic disorders and reproductive-performance of dairy cattle. Journal of Animal Science, 69(9):3838-3852.
• Güney M., & Karslı, M. A. (2014). Süt ineklerinin protein fraksiyonlarına tepkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 24(3):317-324.
• Ingvartsen., K.. L., & Andersen, J. B, (2000). Integration of metabolism and intake regulation: a review focusing on periparturient animals. Journal of Dairy Science, 83:1573-1597.
• Kirchgessner, M., Kreuzer, M., & Roth-Mailer, D. A. (1986). Milk urea and protein content to diagnose energy and protein malnutrition of dairy cows. Archives Animal Nutrition, 36:192-197.
• Knop, R., & Cernescu, H, (2009). Effects of negative energy balance on reproduction in dairy cows. Lucrări Stiinłifice Medicină Veterinară, 42:198-205.
• Lucy, M. C. (2001). Regulation of ovarian follicular growth by somatotropin and insulin-like growth factors in cattle. Journal of Dairy Science, 83:1635-1647.
• Mattos, R., Staples, C. R., & Thatcher, W. W. (2000). Effects of dietary fatty acids on reproduction in ruminants. Reviews of Reproduction, 5(1):38-45.
• Mu, Y. (2002). Rumen protected fat. Feed International, 23:28-31.
• Özdemir, N., & Denkbaş, E. B. (2003). Hayat veren yağlar: Omega yağları. Bilim ve Teknik Dergisi, 78-80.
• Robinson, R. S., Pushpakumara, P. G., Cheng, Z., Peters, A. R., & Abayasekara., D. R. (2002). Effects of dietary polyunsaturated fatty acids on ovarian and uterine function in lactating dairy cows. Reproduction, 124(1):119-131.
• Rodriguez-Martinez, H., Hultgren, J., Båge, R., Bergqvist, A. S., Svensson, C., & Bergsten, C. (2008). Reproductive performance in high-producing dairy cows: Can we sustain it under current practice?. Sustained fertility in dairy cows: problems and suggestions. 1-36.
• Santos, J. E. P., Cerri, R. L., & Sartori, R. (2008). Nutritional management of the donor cow. Theriogenology, 69(1):88-97.
• Sederevicius, A., Kabasinskiene, A., Savickis, S., Svedaite, V., & Makauskas, S. (2008). Milk urea nitrogen as an important indicator of dairy cow: nutrition review. Veterinarjia Ir Zootechnika, 44(66):23-30. Sönmez, M. (2013). Reprodüksiyon Suni Tohumlama ve Androloji Ders Notları, Elazığ, p. 155-9.
• Şahal, M., Vural, R., Küplülü, Ş., Polat, İ. M., & Özenç, Ç, E. (2011). Süt ineklerinde postpartum süreçte karşılaşılan metabolizma hastalıkları ve metabolik bozukluklara bağlı üretim hastalıkları. Turkiye Klinikleri Journal of Veterinary Science, 2:36-48.
• Şahin N. (2008). Vitaminler. Hayvan Besleme ve Beslenme Hastalıkları. Medipres, s. 85-112.
• Şirin, E., & Kuran, M. (2004). Rasyondaki yağ asitlerinin ruminantlarda üreme fonksiyonları üzerine etkisi. 4. Ulusal Zootekni Bilim Kongresi, 1-3 Eylül 2004, s. 54-61. Isparta.
• Wathes, D., Fenwick, M., Cheng, Z., Bourne, N., & Llewellyn, S., (2007). Influence of negative energy balance on cyclicity and fertility in the high producing dairy cow. Theriogenology, 68:S232-S241.
• Westwood, C. T., Lean, I. J., & Garvin, J. K. (2002): Factors influcing fertility of Holstein dairy cows: A multivariate description. Journal of Dairy Science, 85:3325-3337.
• Yoldemir, T., Baksu, B., Varolan, A., Aydın Kara, A., Altıntaş, A., & Davas, Ş. (2001). Peripartum intramüsküler metoklopramid uygulamasının postpartum laktasyon başlama zamanına etkisi. Ege Tıp Dergisi, 40:203-206.
• Zachut, M., Dekel, I., Lehrer, H., Arieli, A., & Arav, A. (2010). Effects of dietary fats differing in n-6:n-3 ratio fed to high-yielding dairy cows on fatty acid composition of ovarian compartments, follicular status, and oocyte quality. Journal of Dairy Science, 93(2):529-545.