DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜN İŞGÜCÜ VE MESLEKLER ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: Özel Sayı 1, 19 - 34, 13.11.2020

Özgür Çark

Öz

Son asırda teknoloji sahasında yaşanan gelişmeler, teknolojik değişim ve dönüşümün yanı sıra sosyolojik ve psikolojik sahada da pek çok değişim ve dönüşüme sebep olmuştur. İşgücü ve meslekler ise bu sahaların başında gelmektedir. Sanayi 4.0 ve Toplum 5.0 gibi kavramlar ile özdeşleştirilen dijital dönüşümün bugün çalışma hayatı ve meslekleri dönüştürdüğü, önümüzdeki yıllarda ise bu dönüşümün etkilerinin daha da artarak devam edeceği öngörülmektedir. Bu çalışmanın amacı dijital dönüşümün işgücü ve meslekler üzerindeki etkilerini Türkiye açısından genel bir perspektif ile ortaya koyabilmektir. Bu maksatla alan yazınında dijital dönüşümün iş gücü ve geleceğin meslekleri üzerindeki etkileri üzerine yapılan çalışmalar betimsel bir yaklaşımla incelenmiştir. Bu inceleme neticesinde Sanayi 4.0 ile ilişkilendirilen ileri teknolojilerin çalışma hayatını hızla dönüştürdüğü görülmektedir. Önümüzdeki 5-10 yıl içerisinde daha da hızlanacağı öngörülen bu dönüşümün birtakım mesleklerin ortadan kalkmasına, pek çok yeni mesleğin de türemesine sebep olacağı ifade edilmektedir. Araştırmanın son bölümünde, dijital dönüşüm sebebi ile ortadan kalkması öngörülen meslekler ile gelecek yıllarda yaygınlaşması beklenen meslekler ve bu meslekleri icra edecek adayların sahip olması gereken yetkinlikler değerlendirilerek önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Dijital Dönüşüm , Geleceğin Meslekleri , Dijital Yetkinlikler , Sanayi 4.0 , Toplum 5.0

Kaynakça

• Aydın, N. (2018). Endüstri 4.0 Dördüncü Sanayi Devrimi. Iksad Publications. https://docs.wixstatic.com/ugd/614b1f_cdab8c6b58ba4976a2a42435fc753248.pdf adresinden erişildi.
• Banger, G. (2018a). Endüstri 4.0 ve Akıllı İşletme (2. bs.). Eskişehir: Dorlion.
• Banger, G. (2018b). Endüstri 4.0 ekstra (2. bs.). Eskişehir: Dorlion.
• Banger, G. (2018c). Endüstri 4.0 Uygulama ve Dönüşüm Rehberi (1. bs.). Eskişehir: Dorlion.
• BTK. (2019). Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü Üç Aylık Pazar Verileri Raporu ( No: 2019 4.Çeyrek) (s. 92). Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu. https://www.btk.gov.tr/uploads/pages/pazar-verileri/4-ceyrekraporu-2019-5eb4093cc1d6e.pdf adresinden erişildi.
• Choi, D. Y. ve Kang, J. H. (2019). Introduction: The Future of Jobs in an Increasingly Autonomous Economy: Journal of Management Inquiry.
• Çark, Ö. (2019). Kurumsal Kaynak Planlama (Kkp) Sistemleri (1. bs.). Ankara: Gazi Kitabevi.
• Doğru, B. N. ve Meçi̇k, O. (2018). Türkiye’de Endüstri 4.0’ın İşgücü Piyasasına Etkileri: Firma Beklentileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23, 1581-1606.
• Eichhorst, W. (2017). Labor Market Institutions and the Future of Work: Good Jobs for All? IZA Institute of Labor Economics, (122), 22. endustri4.0 platformu. (2020). Endüstri Tarihine Kısa Bir Yolculuk. Https://www.endustri40.com/endustri-tarihine-kisa-bir-yolculuk/. 15 Nisan 2020 tarihinde https://www.endustri40.com/endustri-tarihine-kisa-bir-yolculuk/ adresinden erişildi.
• Frey, C. B. ve Osborne, M. A. (2017). The future of employment: How susceptible are jobs to computerisation? Technological Forecasting and Social Change, 114, 254-280. Government of Japan. (2015). Report on The 5th Science and Technology Basic Plan. Council for Science, Technology and Innovation Cabinet Office, Government of Japan. https://www8.cao.go.jp/cstp/kihonkeikaku/5basicplan_en.pdf adresinden erişildi.
• HMB. (2020). 1 Milyon İstihdam Uygulaması Kullanıcı Kılavuzu.
• Kabaklarlı, E. (2018). Endüstri 4.0 ve Paylaşım Ekonomisi Dünya ve Türkiye Ekonomisi İçin Fırsatlar, Etkiler ve Tehditler (2. bs.). Ankara: Nobel.
• Klei̇n, M. (2020). İşletmelerin Dijital Dönüşüm Senaryoları - Kavramsal Bir Model Önerisi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 997-1019. doi:10.17755/esosder.676984
• McKinsey. (2017). What the future of work will mean for jobs, skills, and wages: Jobs lost, jobs gained | McKinsey. McKinsey Global Institute. 10 Mayıs 2020 tarihinde https://www.mckinsey.com/featured-insights/future-of-work/jobs-lost-jobs-gained-what-the-future-of-work-will-mean-for-jobs-skills-and-wages adresinden erişildi.
• Özdemir, Ş. ve Kılınç, D. (2019). Geleceğin Meslekleri (4. bs.). İstanbul: Abaküs.
• Özdoğan, O. (2018). Endüstri 4.0: Dördüncü Sanayi Devrimi ve Endüstriyel Dönüşümün Anahtarları (2. bs.). İstanbul: Pusula.
• Öztuna, B. (2017). Endüstri 4.0 Dördüncü Sanayi Devrimi İle Çalışma Yaşamının Geleceği (1. bs.). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Pejic-Bach, M., Bertoncel, T., Meško, M. ve Krstić, Ž. (2020). Text mining of industry 4.0 job advertisements. International Journal of Information Management, 50, 416-431. doi:10.1016/j.ijinfomgt.2019.07.014
• sanayi.gov.tr. (2018). İmalat Sanayinin Dijital Dönüşümü Raporu ve Yol Haritası (Dijital Dönüşüm Raporu) (s. 172). T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. https://www.sanayi.gov.tr/tsddtyh.pdf adresinden erişildi.
• sanayi.gov.tr. (2020). İstatistikler | T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. 9 Mayıs 2020 tarihinde https://www.sanayi.gov.tr/istatistikler/istatistiki-bilgiler/mi0203011501 adres erişildi.
• Schwab, K. (2016). Dördüncü Sanayi Devrimi. (Z. Dicleli, Çev.). İstanbul: Optimist.
• Serpa, S. ve Ferreira, C. (2018). Society 5.0 and Social Development (preprint). SOCIAL SCIENCES. doi:10.20944/preprints201811.0108.v1
• TTGV. (2018). Sanayide Dijital Dönüşüm: Eğitim ( No: TTGV – T/2018/01) (s. 149). Ankara: Türkiye Teknoloji Geliştirme Vakfı. https://ttgv.org.tr/content/docs/SDD_EGITIM_BIRLESTIRILMIS.pdf adresinden erişildi.
• TÜBİTAK. (2016). Yeni Sanayi Devrimi: Akıllı Üretim Sistemleri Teknoloji Yol Haritası ( No: V.27.12.2016) (s. 28). TÜBİTAK Bilim, Teknoloji ve Yenilik Politikaları Daire Başkanlığı.https://www.tubitak.gov.tr/sites/default/files/akilli_uretim_sistemleri_tyh_v27aralik2016.pdf adresinden erişildi.
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı. (2019). On Birinci Kalkınma Planı (Kalkınma Planı) (s. 219). Ankara: Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı. http://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2019/07/OnbirinciKalkinmaPlani.pdf adresinden erişildi.
• TÜSİAD. (2017). Türkiye’nin Sanayide Dijital Dönüşüm Yetkinliği, Türkiye’nin 4. Sanayi Devrimi. The Boston Consulting Group. https://tusiad.org/tr/yayinlar/raporlar/item/9864-tusiad-bcg-turkiye-nin-sanayide-dijital-donusum-yetkinligi adresinden erişildi.
• wearesocial. (2020). Digital 2020. We Are Social. 9 Mayıs 2020 tarihinde https://wearesocial.com/digital-2020 adresinden erişildi.
• Yankın, F. B. (2019). Dijital Dönüşüm Sürecinde Çalışma Yaşamı. Trakya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi E-Dergi, 7(2), 1-38.