DUYGUSAL ZEKÂ İLE GİRİŞİMCİLİK EĞİLİMİ ARASINDA ÖZ YETERLİLİĞİN ARACILIK ROLÜ: ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİNDE BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 6, 1 - 19, 27.06.2020

Sümeyra Ceyhan Sercan Yıltay Burcu Batga

Öz

Çağımızda gelişmiş ve gelişmekte olan tüm ülkeler ve ülke ekonomileri bakımından büyük öneme sahip girişimcilik, gerek kamu kuruluşları gerekse özel sektör aracılığı ile de teşvik edilmekte ve desteklenmektedir. Bununla birlikte bireyin duygularını ifade etme, onları anlama ve yönlendirme gibi özellikleri kapsayan “duygusal zeka” kavramı da iş hayatında hızla kabul görmekte ve başarının anahtarlarından biri olarak kabul edilmektedir. Öz yeterlilik, bireylerin belirli bir işi başarabilme yetisine olan inancıdır. Bireylerin işlerinde başarılı olabilmeleri, iş ortamının sağladığı olanakların yanı sıra bireylerin kişisel özelliklerine de bağlıdır. Güncel gelişmeler açısından çok değerli olan bu kavramlar çalışmanın temelini teşkil etmektedir. Bu çerçevede, girişimciliğin duygusal zeka ve öz yeterlilik ile olan ilişkisinin tespit edilmesi de önem arz etmektedir. Çalışmada duygusal zekanın lisans öğrencilerinin öz yeterlilik ve girişimcilik eğilimlerine nasıl bir etkisi olduğunun araştırılması amaçlanmaktadır.
Araştırmanın evrenini potansiyel girişimci olarak değerlendirilebilecek olan Çukurova Üniversitesi’nde eğitim gören İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi örgün ve ikinci öğretim öğrencileri oluşturmaktadır. Araştırma modelinin test edilebilmesi amacıyla PLS-SEM yöntemi kullanılacaktır. PLS-SEM yöntemi hem faktör analizini hem de regresyon analizini kapsayan, parametrik olmayan bir SEM yöntemidir. PLS-SEM yönteminde ölçek modeli (dışsal model) ve yapısal model (içsel model) olmak üzere iki temel bileşen vardır. Öncelikle ölçeğin güvenilir olup olmadığı Cronbach Alpha testi ile analiz edilecek, değişkenler arasındaki etki ve ilişkilerin incelenmesi için regresyon ve korelasyon analizleri kullanılacak ve bu analizler sonucunda duygusal zeka ile girişimcilik eğilimi arasında öz yeterlilik aracılık rolünün ne düzeyde olduğu tespit edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Duygusal Zeka, Girişimcilik, Girişimcilik Eğilimi, Öz Yeterlilik

Kaynakça

• Acar, F., (2002). “Duygusal Zeka ve Liderlik”, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12, 53-68
• Acar, S., Uslu, D., (2018). “Duygusal Zekâ İle Girişimcilik Niyeti Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”, Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 5(4), ss.16-32.
• Ağırman, H., Naktiyok, A., (2018). “ Öz Yeterlilik Algısı Bağlamında Duygusal Zeka Özellikleri ve Girişimcilik Niyeti”, Journal of Social And Humanities Sciences Research (JSHSR), 5(28), ss. 3253-3262.
• Arıcıoğlu, M. A., (2002). “Yönetsel Başarının Değerlemesinde Duygusal Zekanın Kullanımı”, Akdeniz İİBF Dergisi, 4, ss.27-42 Azzadına, Irna, Sianipar, Corinthias P.M., Nuur’Aini, Enny (2012). “Measuring the Direct and Significant Influence of Emotional Intelligence Competencies to Entrepreneurial Characteristics”, Indonesia International Conference on Innovation, Entrepreneurship and Small Business, 4(4), pp.16-25.
• Bandura, A., (1977). “Self Efficacy: Toward a Unifying Theory of Behavioral Change”, Psychological Review, 84 (2), pp.191-215.
• Caird, S., (1991). “Testing Enterprising Tendency İn Occupational Groups”. British Journal of Management, pp.177–186.
• Çetin, F., (2011). “Örgüt İçi Girişimcilikte Öz Yeterlilik Algısı ve Kontrol Odağının Rolü”, İşletme ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 2 (3), ss.69-85.
• Çolakoğlu, H., Çolakoğlu, T., (2016). “Üniversitelerdeki Girişimcilik Eğitimi İle Öz Yeterlilik Algısı ve Girişimcilik Potansiyeli İlişkisi Üzerine Bir Saha Araştırması”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi Journal Of Social Sciences And Humanities Researches Girişimcilik Özel Sayısı Bahar, 17 (37), ss.70-84.
• Döm, S., (2006). Girişimcilik ve Küçük İşletme Yöneticiliği, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Erdem, F., (2001). “Girişimcilerde Risk Alma Eğilimi ve Belirsizliğe Tolerans İlişkisine Kültürel Yaklaşım”. Akdeniz İİBF Dergisi, 1(2), ss. 43-61.
• Ford-Martin, P., (2001). “Emotional Intelligence”, Encyclopedia of Psychology, http//:www.FindArticles.com/g2699/0004/26000455/p1/artijcle.jhtml, Erişim: 18.06.2019
• Havinal, V., (2009). Management and Entrepreneurship. New Age International, New Delhi.
• Hazır Bıkmaz, F., (2004). “Sınıf Öğretmenlerinin Fen Öğretiminde Öz Yeterlilik İnancı” Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması, Milli Eğitim Dergisi, 4(161), ss.3-17.
• İraz, R., (2005), Yaratıcılık ve Yenilik Bağlamında Girişimcilik ve KOBİ’ler, Çizgi Kitabevi, Konya.
• İşcan, Kaygın (2011). “Üniversite Öğrencilerinin Girişimcilik Eğilimlerini Belirlemeye Yönelik Bir Araştırma”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15 (2), ss.443-462
• Kauppila, O., Rajala, R. J.A., (2008). “Antecedents of Salespeople’s Reluctance to Sell Radically New Products”. Industrial Marketing Management,
• Kutaniş, R. Ö., Hancı, A., (2004). “Kadın Girişimcilerin Kişisel Özgürlük Algılamaları”, 3. Ulusal Bilgi, Ekonomi ve Yönetim Kongresi, 25-26 Kasım, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, ss. 457-464.
• Marangoz, M., (2012). Girişimcilik, Beta Yayınları, İstanbul.
• Mayer, J., Salovey, P., (1993). “The Intelligence of Emotional Intelligence”, Intelligence, pp.433- 442.
• Mayer, J.D, Salovey, P., Caruso, D., (2002). The Mayer-Salovey-Caruso Emotional Intelligence Test (MSCEIT). Toronto, Ontario: Multi-Health Systems.
• Naktiyok, A., (2004). İç Girişimcilik. Beta Yayınlar, İstanbul.
• Özden, K. vd., (2008). “Girişimcilik Eğilimi: Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi ve Atatürk Üniversitesi Öğrencileri Üzerine Bir araştırma”. Kırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesi Yayınları:112 Kongreler Dizisi: 16, ss. 229-240.
• Pajares, F., (2006). “Self-Efficacy During Childhood and Adolescence” F. Pajares ve T. Urdan (Ed.), “Self-Efficacy Beliefs of Adolescents” (339-367). Greenwich, CT: Information Age Publishing.
• Raymond, L., St-Pierre, J., (2010). “R&D As A Determinant of Innovation in Manufacturing SMEs: An Attempt At Empirical Clarification”. Technovation, 30, pp. 48-56.
• Subramaniam, M., Youndt, M. A., (2005). The Influence Of Intellectual Capital On The Types Of Innovative Capabilities, Academy of Management Journal, 48(3), 450–463.
• Şimşek, M. Ş., (2007). İşletme Bilimlerine Giriş, Adım Ofset ve Matbaacılık, Konya.
• Topal, M., Akgün, Ö.E., (2015). “Eğitim Fakültesinde Okuyan Öğretmen Adaylarının Eğitim Amaçlı İnternet Kullanımı Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi: Sakarya Üniversitesi Örneği”, Kastamonu Eğitim Dergisi, 23 (1), 343-364.
• Ulhqi, J. P., (2005). “The Social Dimensions Of Entrepreneurship”. Technovation, 25, pp. 939-946.
• Uluköy, M., Ülker, Y., Kılıç, r., Yumuşak, S., Azaklı, S. (2016). Duygusal Zekânın Girişimcilik Üzerine Etkisi: Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeler Üzerine Bir Analiz. Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 5( 5), ss.119-136.
• Uluyol, O., (2015). “Öğrencilerin Girişimcilik Eğilimlerinin Belirlenmesi: Gölbaşı Meslek Yüksekokulu Örneği”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(15). Yüce, A., Meriç, K. (2017). Duygusal Zekâ İle Girişimcilik Eğilimi Arasındaki İlişkiyi Belirlemeye Yönelik Bir Uygulama, Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi, 8, ss.433-446.
• Zampetakis, L. A. Beldekos, P., Moustakis, V. S., (2009). ‘‘Day-to-Day” Entrepreneurship Within Organisations: The Role of Trait Emotional Intelligence and Perceived Organisational Support, European Management Journal, 27(3), 165-175.