COVİD-19 SÜRECİNDE SİYASAL KATILIM: SOSYAL MEDYA ÜZERİNDEN BİR İÇERİK ANALİZİ

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 2, 37 - 47, 15.04.2021

Duygu Tan Pınar Bayram

Öz

Siyasal katılım bireylerin siyasal karar alma süreçlerini etkilemek amacıyla gerçekleştirdikleri etkinliklerdir. Günümüzde iletişim teknolojilerinin gelişiminin siyasal katılım olanaklarını çeşitlendirdiği, bireylerin katılım imkânlarını arttırdığı ileri sürülmektedir. Diğer taraftan, konuya karamsar yaklaşan bir görüş ise sosyal medyanın yalnızca bir eğlence platformu olduğunu ve bireylerin ilgisini siyasal alandan uzaklaştırarak gerçek katılımın önüne geçtiğini savunmaktadır. Bu çalışmada, yaygın şekilde kullanılan bir mikro-blog sitesi olan Twitter’ın siyasal katılım üzerindeki etkililiği incelenmektedir. Çalışmanın konusu tüm dünyayı yakından ilgilendiren Covid-19 pandemisidir. Bu konunun seçilmesinin temel nedeni, bireylerin tamamı için aynı derecede önem taşıyan bir konu olmasıdır. Bunun yanı sıra, Akıncı’nın (2014: 44) da altını çizdiği gibi, kriz dönemlerinde bireylerin siyasal katılımının artması, konunun daha rahat izlenebilmesi olanağını sunmaktadır. Covid-19 pandemisine yönelik siyasal kararların alındığı birincil kurum Sağlık Bakanlığıdır. Bakanlığın en üst yöneticisi Sağlık Bakanı Dr. Fahrettin Koca salgının ülkemizde ortaya çıkışından bu yana ilgili tüm kurumlarca alınan önemli karar ve gelişmeleri haftalık olarak halka açıklamaktadır. Bunun yanı sıra, yapılan açıklamaların özet metinleri Twitter üzerinden takipçilerle paylaşılmaktadır. Bakan tarafından atılan tweetlere cevaben takipçileri yorum, görüş ve önerilerini iletebilmektedir. Bu çalışmada, Bakan Koca’nın paylaştığı üç tweete verilen cevapların incelenmesi yoluyla, sosyal medyanın etkili bir siyasal katılım aracı olup olmadığı incelenecektir. Araştırmanın örneklem grubunu Bakan Koca’nın ilk Covid-19 vakasını ilan ettiği 11 Mart 2020 tarihli tweet, korana virüs kaynaklı ilk ölümü duyurduğu 18 Mart 2020 tarihli tweet ve ilk aşı sözleşmesinin duyurulduğu 2 Aralık 2020 tarihli tweete yönelik takipçiler tarafından verilen yanıtlardır. Çalışmada toplam 600 tweet veri olarak kabul edilmiştir. Toplanan veriler kategorisel içerik analizi yöntemiyle analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

siyasal katılım, sosyal medya, Covid-19, Twitter, Etkileşim

Kaynakça

• Akıncı, Selçuk, (2014). “Siyasal Katılım Düzeyleri Üzerine Bir İnceleme”, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7, 33-46.
• Algül, F. (2014). “Yeni Toplumsal Hareketler ve Sosyal Medya: Kuzey Ormanları Savunması Hareketine Yönelik Bir Örnek Olay İncelemesi”, Marmara İletişim Dergisi, S.22, s:139-152.
• Altunbaş, F. (2014). Sosyal Medya Ve Toplumsal Olaylar: Gezi Parkı Olayları. https://unt.academia.edu/FuatAltunbas adresinden elde edildi. Erişim Tarihi: 08.10.2017.
• Arslan, A. (2015). Eğitim ve Öğretimde Sosyal Medyanın Kullanımı. A. Büyükaslan ve A. M. Kırık (Ed.)içinde, Sosyal Medya Araştırmaları 2: Sosyalleşen Olgular, 191-219. Konya: Çizgi Kitapevi.
• Arslan, İ ve Karagül, S . (2020). “Küresel Bir Tehdit (COVID-19 Salgını) ve Değişime Yolculuk”, Üsküdar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 0 (10) , 1-36, Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/uskudarsbd/issue/55725/711630.
• Ayan, Buğra (2016). Sosyal Ağlar Tarihi, Abaküs Yayınları, İstanbul.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal Bilimlerde İçerik Analizi, Siyasal Kitabevi: Ankara.
• Brandeage, 2020. https://www.thebrandage.com/koronavirus-sosyal-medyaya-nasil-yansidi-10410
• Dahlgren, Peter (2013). The Political Web, Media, Participaton and Alternative Democracy, Palgrave Macmillan, New York.
• Dennis, James (2019). Beyond Slacktivism Political Participation on Social Media, Palgrave Macmillan, Cham.
• El Gody, A. (2012). “Arap Blog Dünyasında ABD’nin İmajı: Al Arabiya.net’ten değerlendirmeler”, Yeni Medya Üzerine Kavramlar, Yaklaşımlar ve Uygulamalar, (Çev. Gürel N.), Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Eroğul, Cem (2012). “Siyasal Katılma”, Siyaset Bilimi Kavramlar, İdeolojiler Disiplinler Arası İlişkiler, G. Atılgan ve A. Aytekin (Ed), İkinci Basım, Yordam Kitap, İstanbul, 195- 205.
• Foley, S. (2013). “When Life Imitates Art: The Arab Spring, the Middle East, and the Modern World”, Alternatives: Turkish Journal of International Relations, 12 (3), 32-46.
• Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler, Siyasal Kitabevi, Ankara.
• Hague, Rod ve Harrop, Martin (2016). “Siyasal Katılım”, Siyaset Bilimi Karşılaştırmalı Bir Giriş, İ. Yıldız, S. Torlak ve İ. Çetin (Çev), Dipnot Yayınları, Ankara.
• İçişleri Bakanlığı (2020a). https://www.icisleri.gov.tr/81-il-valiligine-koronavirus-tedbirleri-konulu-ek-genelge-gonderildi. Erişim 09.01.2021
• İçişleri Bakanlığı (2020b). https://www.icisleri.gov.tr/2-gun-sokaga-cikma-yasagi, Erişim 09.01.2021
• Karaçor, Süleyman (2009). “Yeni İletişim Teknolojileri, Siyasal Katılım, Demokrasi”, Yönetim ve Ekonomi, 16/2, 121-13.1
• Karakaş, M. (2020). “Covid-19 Salgınının Çok Boyutlu Sosyolojisi ve Yeni Normal Meselesi”, İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 40, 541–573. https://doi.org/10.26650/SJ.2020.40.1.0048
• Milli Eğitim Bakanlığı (2020). https://www.meb.gov.tr/bakan-selcuk-koronaviruse-karsi-egitim-alaninda-alinan-tedbirleri-acikladi/haber/20497/tr, Erişim 09.01.2020
• Morozov, Evgeny (2011). “The Dark Side of Internet Freedom, The Net Delusion”, Public Affairs, New York.
• Öztürk, M. F., ve Talas, M. (2015). “Sosyal Medya Ve Eğitim Etkileşimi”, Zeitschrift für die Welt der Türken/Journal of World of Turks, 7(1), 101-120.
• Prasad, B. D. (2018). “Content Analysis, A Method in Social Science Research”, 05.01.2020 tarihinde http://www.css.ac.in/download/content%20analysis.%20a%20method%20of%20social%20science%20research.pdf adresinden erişildi.
• Robles-Morales, José Manuel ve Córdoba-Hernández, Ana María (2019). Digital Political Participation, Social Networks and Big Data, Palgrave Macmillan, Cham.
• Romero, Leocadia Diaz (2014). “On the Web and Contemporary Social Movements”, Social Media in Politics: Case Studies on the Political Power of Social Media, B. Patrut ve M. Patrut (Ed.), Springer, London.
• Roskin, Michael, Cord Robert L., Medeiros, James, A., ve Jones, Walter, S. (2017). “Political Communication”, Political Science An Introduction, Pearson, Essex.
• Sabuncuoğlu, A. (2016). “Sosyal Medyada Bağımlılığa Yol Açan Bir Etmen Olarak Gelişmeleri Kaçırma Korkusu”, İletişimde Post Yazılar, (Çev. Göztaş, A.), Literatürk Akademia Yayınları, Konya.
• Sabuncuoğlu, A. ve Gülay, G. (2014). “Sosyal Medyadaki Yeni Kanaat Önderlerinin Birer Reklam Aracı Olarak Kullanımı: Twitter Fenomenleri Üzerine Bir Araştırma”, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 38, 2-24.
• We Are Social. (2020). Digital in 2020 Global Overview Report. 22.12.2020 tarihinde https://wearesocial.com/blog/2020/01/digital-use-around-the-world-in-jan-2020 adresinden erişildi.
• Wohn, D. Y. ve Bowe, B. J., (2014). “Crystallization: How social media facilitates social construction of reality”, In Proceedings of the Companion Publication of the 17th ACM Conference on Computer Supported Cooperative Work & Social Computing, s.261-264, doi:10.1145/2556420.2556509.
• Yeşildal, A. (2019). “Sosyal Medya, Yerel Yönetimler Ve Katılımcı Yönetim: Bilgi Çağında Belediyeler İçin Yeni Stratejiler”, İnsan ve İnsan, 6(22), 883-902.