GEÇİŞ EKONOMİLERİNDE EKONOMİK KARMAŞIKLIK VE EKONOMİK BÜYÜME İLİŞKİSİ: ÇEK CUMHURİYETİ ÖRNEĞİ

Yıl 2022, Geçiş Ekonomilerinin 30. Yılı Özel Sayısı, 16 - 27, 31.12.2022

Ömer Doru , Faruk Düşünceli

Öz

Bu Çalışmada, Merkezi ve Doğu Avrupa geçiş ekonomilerinde en yüksek ekonomik karmaşıklık (EC) düzeyine sahip Çek Cumhuriyeti’nin, ekonomik büyüme performansında ekonomik karmaşıklık indeksi (ECI) etkisinin ekonometrik yöntemlerle analizi amaçlanmıştır. Bu amaçla zaman serisine dayalı ARDL Sınır Testi yaklaşımı ile analizler yapılmıştır. Analizler sonuçlarına göre, ECI değişkeni ve kontrol değişkenleri olarak kullanılan sabit sermaye yatırımı ve dış ticaret değişkenleri ile kişi başına düşen gelir değişkeni arasında eş-bütünleşme ilişkisi olduğu tespit edilmiştir. Yapılan diagnostik test sonuçları modelin istatistiki olarak doğru kurulduğunu göstermektedir. Uzun dönem katsayılarına bakıldığında ise her üç bağımsız değişkenin kişi başına düşen GSYH değişkeni üzerinde beklenen şekilde pozitif ve istatistiki olarak anlamlı etkisi olduğuna dair bulgulara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

ECI, Ekonomik Karmaşıklık, ARDL, Çek Cumhuriyeti, Geçiş Ekonomileri, Economic Complexity, Czech Republic, Economies in Transition

THE RELATIONSHIP BETWEEN ECONOMIC COMPLEXITY AND ECONOMIC GROWTH IN TRANSITIONAL ECONOMIES: THE CASE OF THE CZECH REPUBLIC

Öz

In this study, it is aimed to analyze the effect of the economic complexity index (ECI) on the economic growth performance of the Czech Republic, which has the highest economic complexity (EC) level in the Central and Eastern European transition economies, by econometric methods. For this purpose, analyzes were made with the ARDL Bounds Test approach based on time series. According to the results of the analysis, it has been determined that there is a cointegration relationship between the ECI variable and the fixed capital investment and foreign trade variables used as control variables, and the per capita income variable. The results of the diagnostic tests show that the model is set up statistically correctly. Looking at the long-term coefficients, it was found that all three independent variables had a positive and statistically significant effect on the GDP per capita as expected.

Anahtar Kelimeler

ECI, Ekonomik Karmaşıklık, ARDL, Çek Cumhuriyeti, Geçiş Ekonomileri, Economic Complexity, Czech Republic, Economies in Transition

Kaynakça

• Antonietti, R., & Franco, C. (2021). From FDI to economic complexity: a panel Granger causality analysis. Structural Change and Economic Dynamics, 56, 225-239.
• Bayar, İ. (2022). Ekonomik Karmaşıklık İndeksi ve Ekonomik Büyüme: CIVETS Ülkelerinden Ampirik Kanıtlar. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (36), 237-251.
• Boğa, S. (2019). Ekonomik Karmaşıklık Seviyesinin Ekonomik Büyüme Üzerine Etkisi: Geçiş Ülkeleri İçin Bir Panel Zaman Serisi Analizi. Akademik Hassasiyetler, 6(12), 357-386.
• Breitenbach, M. C., Chisadza, C., & Clance, M. (2022). The Economic Complexity Index (ECI) and output volatility: High vs. low income countries. The Journal of International Trade & Economic Development, 31(4), 566-580.
• Britto, G., Romero, J. P., Freitas, E., & Coelho, C. (2019). The great divide: economic complexity and development paths in Brazil and the Republic of Korea. Cepal Review.
• Chávez, J. C., Mosqueda, M. T., & Gómez-Zaldívar, M. (2017). Economic complexity and regional growth performance: Evidence from the Mexican Economy. Review of Regional Studies, 47(2), 201-219.
• Çoban, M. N. (2020). Ekonomik Kompleksite ve İnsani Gelişmişlik İlişkisi: E7 Ülkeleri İçin Bir Analiz. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(2), 467-479.
• Dickey, D. A., & Fuller, W. A. (1981). Likelihood ratio statistics for autoregressive time series with a unit root. Econometrica: Journal of the Econometric Society, 49(4), 1057-1072.
• Doru, Ö., & Düşünceli, F. (2021). Türkiye'de Ticari Dışa Açıklık ve Enflasyon ilişkisi Ardl Sınır Testi ve Nedensellik Analizi. Kafkas Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 12(23), 37-54.
• Egeli, H. A., & Emsen, Ö. S. (2002). Geçiş ekonomilerinin makro ekonomik performansları ve Kırgızistan üzerine bir değerlendirme. Küreselleşme ve Geçiş Ekonomileri Uluslararası Sempozyumu, 2(4).
• Emek, Ö. F., Düşünceli, F., & Doru, Ö. (2021). Türkiye'de Yurt İçi Üretici ve Tüketici Fiyatları Üzerindeki Döviz Kuru Geçişkenliğinin İncelenmesi. İstanbul İktisat Dergisi - Istanbul Journal of Economics, 71(1), 163-190.
• Ferrarini, B., & Scaramozzino, P. (2016). Production complexity, adaptability and economic growth. Structural change and economic dynamics, 37, 52-61.
• Ferraz, D., Costa, N. J. D., Moralles, H. F., & Rebelatto, D. A. D. N. (2018). The effect of absorptive capacity (ABS) and foreign direct investment (FDI) on the economic complexity of brazilian municipalities. The English & Commonwealth Law Abstracts Journal, 9, 1-27.
• Gala, P., Rocha, I., & Magacho, G. (2018). The structuralist revenge: economic complexity as an important dimension to evaluate growth and development. Brazilian journal of political economy, 38, 219-236.
• Gao, J., & Zhou, T. (2018). Quantifying China’s regional economic complexity. Physica A: Statistical Mechanics and its Applications, 492, 1591-1603.
• Hartmann, D., Guevara, M. R., Jara-Figueroa, C., Aristarán, M., & Hidalgo, C. A. (2017). Linking economic complexity, institutions, and income inequality. World development, 93, 75-93.
• Hausmann, R., Hidalgo, C. A., Bustos, S., Coscia, M., & Simoes, A. (2014). The atlas of economic complexity: Mapping paths to prosperity. Mit Press.
• Hidalgo, C. A., & Hausmann, R. (2009). The building blocks of economic complexity. Proceedings of the national academy of sciences, 106(26), 10570-10575.
• Karadaş, N., & Soyyiğit, S. (2019). Orta Gelir Tuzağı ve Ekonomik Karmaşıklık Düzeyi İlişkisi: Türkiye ve Seçilmiş Ülkeler Üzerine Bir İnceleme. Uygulamalı Bilimler Fakültesi Dergisi, 1(1-2), 1-23.
• Kılıç, C., & Balan, F. (2019). Economic Complexity and Economic Growth: Panel ARDL Analysis for Selected OECD Coutries. In Applied Economics and Finance & Extended with Social Sciences Conference Full Paper Proceedings içinde (ss. 96-105) (Vol. 9, No. 11).
• Lee, K. K., & Vu, T. V. (2020). Economic complexity, human capital and income inequality: a cross-country analysis. The Japanese Economic Review, 71(4), 695-718.
• Morais, M. B., Swart, J., & Jordaan, J. A. (2018). Economic complexity and inequality: Does productive structure affect regional wage differentials in Brazil? (Working Paper No. 18 11). Utrecht School of Economics. https://ideas.repec.org/p/use/tkiwps/1811.html
• Pesaran, M. H., Shin, Y., & Smith, R. P. (2001). Bounds testing approaches to the analysis of level relationships. Journal of Applied Econometrics, 16(3), 289-326.
• Phillips, P. C., & Perron, P. (1988). Testing for a unit root in time series regression. Biometrika, 75(2), 335-345.
• Stojkoski, V., & Kocarev, L. (2017). The relationship between growth and economic complexity: evidence from Southeastern and Central Europe.
• Yavuz, H. B. (2006). Geçiş ekonomilerinde ekonomik büyüme. Türk İdare Dergisi, 451, 89-105.
• Yıldız, B. & Yıldız, G. (2019). Ekonomik Karmaşıklık İle Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: Panel Boostrap Granger Nedensellik Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(2), 329-340.
• Zhu, S., & Li, R. (2017). Economic complexity, human capital and economic growth: empirical research based on cross-country panel data. Applied Economics, 49(38), 3815-3828.