TÜRKİYE’DE YENİLENEBİLİR ENERJİ YATIRIMLARINA YÖNELİK TEŞVİKLER VE YENİLENEBİLİR ENERJİNİN EKONOMİK ETKİLERİ

Yıl 2021, Cilt: 1 Sayı: 2, 90 - 112, 17.10.2021

Ali Furkan Orun , Bünyamin Demirgil

Öz

Yenilenebilir enerji doğada tabii olarak bulunan ve kendisini sürekli yenileyebilen enerji kaynaklarıdır. Başlıca yenilenebilir enerji kaynakları güneş, rüzgâr, biyokütle, jeotermal, hidroelektrik ve okyanus-deniz kökenli enerjilerdir. Dünya genelinde hızla artan nüfus ile bağlantılı olarak teknoloji ve sanayi sektöründeki gelişmeler sonucu enerji ihtiyacı artış göstermiştir. Fosil yakıtların dünyada dengeli bir dağılım göstermemesi ve çevreye karşı meydana getirdiği zararlar yenilenebilir enerji kaynaklarına olan ilgiyi artırmıştır. Enerji ihtiyacını %70 civarında dışa bağımlı olarak karşılayan Türkiye için yenilenebilir enerji kaynaklarından yararlanılması büyük önem taşımaktadır. Çalışmada yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlanan enerjide artışın sağlanabilmesi için ülkemizde sektöre verilen teşvikler, yenilebilir enerjinin ülkemizdeki potansiyeli ve yenilenebilir enerji kaynaklarının ülkemizde sağladığı ekonomik sonuçlar incelenerek yenilenebilir enerji kaynaklarının önemi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yenilenebilir Enerji, Teşvik, Ekonomik Etkiler.

Kaynakça

• Arslan, E. ve Solak, A. (2019). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Tüketiminin İthalat Üzerindeki Etkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 17, ss. 1380-1407.
• Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (2012). Biyokütle Sektör Raporu. Batı Akdeniz Kalkınma Ajansı (West Mediterranean Development Agency), Official Web site: https://www.baka.gov.tr/ (16.06.2021).
• Berksoy, T. ve Akbaş, A. (2018). Yenilenebilir Enerjide Kamu Politikaları ve Türkiye. Journal Of Life Economics, Cilt: 5, Sayı: 3, ss. 19-42.
• Bilgin, S. (2012). Rüzgâr Hidroelektrik ve Termik Santrallerin Ekonomik ve Çevresel Açıdan Karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Birol, Y. E. (2019). Avrupa Birliği Enerji Arz Güvenliği Politikası. İstanbul: Kriter Kitabevi.
• Çolak, İ. ve Demirtaş, M. (2008). Rüzgâr Enerjisinden Elektrik Üretiminin Türkiye'deki Gelişimi. TÜBAV Bilim Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 2, ss. 55-62.
• Dalkır, Ö. ve Şeşen, E. (2011), Çevre ve Temiz Enerji: Hidroelektrik, Ankara: Çevre ve Orman Bakanlığı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü.
• Devlet Su İşleri 2020 Faaliyet Raporu. https://cdniys.tarimorman.gov.tr/api/File/GetFile/425/KonuIcerik/759/1107/DosyaGaleri/DS%C4%B0%202020-yili-faaliyet-raporu.pdf (14.06.2021).
• Dinçer, F. Atik, İ. Yılmaz, Ş. ve Çıngı, A. (2017). Hidrolik Enerjisinden Yararlanmada Ülkemiz ve Gelişmiş Ülkelerin Mevcut Durumlarının Analizi. Mühendislik Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 3, ss. 555-561.
• Döner, İ. (2018). Yenilenebilir Enerji Kaynakları, Muhasebe, Vergi Uygulamaları, Sektöre Sağlanan Teşvik ve Hibeler Ankara: Gazi Kitabevi.
• Dulkadiroğlu, H. (2018). Türkiye’de Elektrik Üretiminin Sera Gazı Emisyonları Açısından İncelenmesi. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi. 7 (1): 67-74.
• Durmuşoğlu, S. (2015). Türkiye'nin Enerji Politikaları ve Komşu Ülkeler ile Uluslararası İlişkilerine Etkileri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Elüstün, G. H. (2020). İzmir Kalkınma Ajansı. Türkiye’de Enerji Arz Güvenliği. https://kalkinmaguncesi.izka.org.tr/index.php/2020/05/21/turkiyede-enerji-arz-guvenligi/ (04.06.2021).
• Enerji Atlası (2021). https://www.enerjiatlasi.com (03.01.2021).
• Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (2020). https://bepa.enerji.gov.tr (25.12.2020).
• Eser, L. Y. ve Polat, S. (2015). Elektrik Üretiminde Yenilenebilir Enerji Kaynaklarının Kullanımına Yönelik Teşvikler: Türkiye ve İskandinav Ülkeleri Uygulamaları. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi. Sayı: 12, ss. 201-225.
• Gerard, M. Olegario, S. F. Jeff, D. ve Erin, L. W. (2010). Renewable Energy Incentives In The United States And Spain: Different Paths-Same Destination?. Journal of Energy & Natural Resources Law, Vol: 28, Number: 4, pp. 481-502.
• International Renewable Energy Agency (IRENA, 2020). Annual Review 2020 Renewable Energy and Jobs.
• İlleez, B. (2019). Türkiye’de Biyokütle Enerjisi. TMMOB Türkiye’nin Enerji Görünümü. ss. 317-345.
• Karaca, C. (2020). Güncel Ekonomik ve Mali Sorunlar, Bursa: Ekin Kitabevi.
• Karagöl, E. ve Kavaz A (2017). Dünyada Ve Türkiye'de Yenilenebilir Enerji. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı, Sayı: 197, ss. 1-32.
• Keleş, R. (1998). Kentbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: İmge Kitabevi.
• Koçaslan, G. (2010). Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi Çerçevesinde Türkiye'nin Rüzgâr Enerjisi Potansiyelinin Yeri ve Önemi. Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı: 1, ss. 53-61.
• Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA). https://www.mta.gov.tr (07.01.2021).
• OECD, (2021). (Organisation for Economic Coperation and Development (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (06.03.2021) https://data.oecd.org/energy/renewable-energy.htm
• Ömeroğlu, M.(2020). Yenilenebilir Enerjinin Sürdürülebilirlik Üzerindeki Rolü. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Önal, M. (2020). Sürdürülebilir Kalkınmada Yenilenebilir Enerjinin Önemi: Türkiye Üzerine Bir Değerlendirme. Turkish Business Journal, Cilt: 1, Sayı: 1, ss. 78-97.
• Özarslan, B. (2017). Rüzgâr Enerjisinin Sürdürülebilir Kalkınma Üzerine Etkisi: Türkiye Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eskişehir.
• Özen, A. Şaşmaz, M. ve Bahtiyar, E. (2015). Türkiye'de Yeşil Ekonomi Açısından Yenilenebilir Bir Enerji Kaynağı: Rüzgâr Enerjisi. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, Sayı: 1, ss. 85-93.
• Özşahin, Ş. Mucuk, M. ve Gerçeker, M. (2016). Yenilenebilir Enerji ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki: BRICS-T Ülkeleri Üzerine Panel ARDL Analizi. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, Cilt: 4, Sayı: 4, ss. 111-130.
• REN21 (2020). Renewables 2020 Global Status Report. https://www.ren21.net/gsr-2020/ (15.06.2021).
• Sağdıç, E. (2012). Güneş Enerjisi İçinde: TR33 Bölgesinin Yenilenebilir Enerji Potansiyeli ve Stratejik Alt Bölgelerin Tespiti. Zafer Kalkınma Ajansı Proje No: ZAFER/20125-01/MD-DFD, Kütahya.
• Seyidoğlu, H. (2007). Uluslararası İktisat Teori ve Politika. İstanbul: Güzem Can Yayınları.
• Tanrıöver, M. (2020). Yenilenebilir Enerjinin Türkiye Ekonomisine Yansımaları. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi. https://www.invest.gov.tr/tr/sectors/sayfalar/energy.aspx (19.06.2021).
• Türkiye Sınai Kalkınma Bankası (TESK). Enerji Görünümü 2020 Yılı Özet Raporu. https://www.tskb.com.tr/i/assets/document/pdf/enerji-sektor-gorunumu-2020.pdf (22.04.2021).
• Türlüoğlu, E. Türkiye’de Ekonomik Büyüme Dinamikleri: Ekonomik Büyüme ve Dış Ticaret İlişkisi Nedensellik Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Edirne.
• Ulusoy, A. ve Bayraktar, D. C. (2018). Yenilenebilir Enerji Kaynaklarına Yönelik Vergisel Teşviklerin Değerlendirilmesi. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, Cilt: 7, Sayı: 17, ss. 123-160.
• Urgun, N. (2015). Yenilenebilir Enerji Kaynakları Bakımından Türkiye’nin Potansiyeli ve Bu potansiyelin Harekete Geçirilmesine Yönelik Stratejiler. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya.
• WEC, (2016). World Energy Resources 2016. http://www.wec-france.org/DocumentsPDF/Etudes_CME/World-Energy-Resources_SummaryReport_2016.pdf (04.03.2021).
• WWF 2014 Raporu. (2014). Türkiye’nin Yenilenebilir Gücü: Türkiye için Alternatif Elektrik Enerjisi Arz Senaryoları. İstanbul.
• www.dunya.com (04.06.2021).
• Yenilenebilir Enerji Genel Müdürlüğü (YEGM, 2016). Güneş Enerjisi ve Teknolojileri.
• Yıldız, A. Özgener, Ö. ve Özgener, L. (2020). Türkiye’de Yenilenebilir Enerji Uygulamaları Mevcut Durum ve Gelecek Öngörüleri. EMO Bilimsel Dergi, 10 (1), 7-18.
• Yılmaz, B. (2020). Türkiye’de Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Vergisel Teşvikler. Yüksek Lisans Tezi, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana.
• Yılmaz, O. ve Hotunluoğlu, H. (2015). Yenilenebilir Enerjiye Yönelik Teşvikler ve Türkiye. Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(2), 74-97.
• Yılmaz, V. ve Doğan, A. (2020). Ekonomik Büyümeyi Sorgulamak, Sınırlamak, Sürdürmek ve Geliştirmek, (Ed. Cuma Çataloluk ve Doğan Bozdoğan), Sosyal Bilimlerde Değişim ve Gelişim Yazıları III, Tokat: Taşhan Kitabevi.