THE IMPACT OF DIGITAL FINANCIAL ATTITUDE AND BEHAVIOR ON CRYPTOCURRENCY USAGE

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 1, 1 - 18, 28.03.2022

İsmail Durak , Sena Nur Çise

Öz

The use of cryptocurrencies has become very popular in recent years. Also, it has been widely used as an investment tool. In this study, it is aimed to examine the effect of digital financial attitude and digital financial behavior on the use of crypto money. In this direction, data were collected from 405 crypto money users with the snowball sampling method, using the online survey technique. The collected data were analyzed in the SPSS 21 program. In order to analyze the data in the research, reliability, correlation, factor analysis, t test, regression and two-way MANOVA analysis were used. The use of cryptocurrencies was grouped into six categories as a consequence of the factor analysis: perceived utility, simplicity of use, social influence, belief, utility, and trust. As a result of the analysis, it was concluded that the digital financial attitude significantly and positively affected the perceived usefulness, ease of use, social impact, and utility dimensions from the crypto use sub-dimensions. In addition, it was determined that the dimensions of the use of crypto money in digital financial behavior had a significant and positive effect on the dimensions of perceived usefulness, utility, and trust. Another significant outcome of this research was that the study's main variables varied based on the interaction of various socio-demographic parameters. Accordingly, it was discovered that the interaction of age and occupation had an impact on the ease of using crypto money, as well as belief and faith in it. Yet, while users' age and occupation interactions had no effect on their digital financial attitudes, they were found to impact on their digital financial behaviors.

Anahtar Kelimeler

Cryptocurrency, Digital Financial Attitude, Digital Financial Behavior, Cryptocurrency Users

DİJİTAL FİNANSAL TUTUM VE DAVRANIŞIN KRİPTO PARA KULLANIMINA ETKİSİ

Öz

Kripto para kullanımı son yıllarda oldukça popüler hale gelmiştir. Ayrıca, yaygın olarak ise yatırım aracı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bu çalışmada dijital finansal tutum ve dijital finansal davranışın kripto para kullanımına etkisini incelemek amaçlanmıştır. Bu doğrultuda kartopu örneklem yöntemi ile 405 kripto para kullanıcısından online anket tekniği ile veri toplanmıştır. Toplanan veriler SPSS 21 programında analiz edilmiştir. Araştırmada verileri analiz etmek amacıyla güvenilirlik, korelasyon, faktör analizi, t testi, regresyon ve çift yönlü MANOVA analizi kullanılmıştır. Yapılan faktör analizi sonucu kripto para kullanımı beklenildiği gibi algılanan fayda, kullanım kolaylığı, sosyal etki, inanç, amaca uygunluk, güven olarak altı boyut altında toplanmıştır. Bu boyutlara dayanarak yapılan analizler sonucunda dijital finansal tutumun kripto kullanımı alt boyutlarından algılanan fayda, kullanım kolaylığı, sosyal etki ve amaca uygunluk boyutlarını anlamlı ve pozitif yönde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, dijital finansal davranışın da kripto para kullanımı boyutlarından algılanan fayda, amaca uygunluk ve güven boyutunu anlamlı ve pozitif yönde etkilediği belirlenmiştir. Araştırmanın bir diğer önemli sonucu ise araştırmadaki ana değişkenlerin çeşitli sosyo-demografik özelliklerin etkileşimine göre farklılık gösterdiğidir. Buna göre yaş ve meslek etkileşiminin, kullanıcıların kripto para kullanımın kolaylığını, inanç ve kripto paraya olan güveni etkilediği saptanmıştır. Öte yandan kullanıcıların yaş ve meslek etkileşimi dijital finansal tutumlarını etkilemezken, dijital finansal davranışlarını etkilediği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kripto Para, Dijital Finansal Tutum, Dijital Finansal Davranış

Kaynakça

• Akcan, M. M. (2018). Kripto para piyasalarında sürü davranışının ölçülmesi (Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Alkaya, A. ve Yağlı, İ. (2015). Finansal Okuryazarlık, Finansal Bilgi, Davranış ve Tutum: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi İİBF Öğrencileri Üzerine Bir Uygulama. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(40): 585-599.
• Atkinson, A., Monticone, C., & Mess, F. A. (2016). OECD/INFE international survey of adult financial literacy competencies. Technical Report.
• Altunışık, R., Coşkun, R., Bayraktaroğlu, S. & Yıldırım, S. (2007). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (5. Baskı). Sakarya: Sakarya
• Altun, A. (2005). Gelişen teknolojiler ve yeni okuryazarlıklar. Anı Yayıncılık
• Basavaraj, S., & Ravi, A. Factors impacting consumer attitude towards the digital financial service with reference to mobile app.
• Blau, B. M. (2017). Price dynamics and speculative trading in bitcoin. Research in International Business and Finance, 41, 493-499.
• Brito, J., & Castillo, A. (2013). Bitcoin: A primer for policymakers. Mercatus Center at George Mason University.
• Bollen, N. P. (1998). A note on the impact of options on stock return volatility. Journal of banking & Finance, 22(9), 1181-1191.
• Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör analizi: Temel kavramlar ve ölçek geliştirmede kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 8(4), 470-483
• Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, S. & Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (13. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Christie, W. G., & Huang, R. D. (1995). Following the pied piper: Do individual returns herd around the market?. Financial Analysts Journal, 51(4), 31-37.
• Chang, E., C., Cheng, J., W., Khorana, A., An Examination of Herd Behaviour In Equity Markets: An International Perspective, Journal of Banking & Finance, Ekim 2000, Cilt:24, Sayı: 10, ss. 1651-1679
• Çarkacıoğlu, A. (2016). Kripto-para bitcoin. Sermaye piyasası kurulu araştırma dairesi araştırma raporu.
• Demir, N., Kaderli, Y. ve Özdemir, M. (2016). TR32 bölgesinde finansal okuryazarlık düzeyinin belirlenmesi ve geliştirilmesine yönelik çözüm önerileri. Adnan Menderes Üniversitesi Vakfı Proje Sonuç Raporu, Aydın
• Denk, Z., Demir, Ö., & Sezgin, E. E. 2018, Kartlı ödeme sistemlerinin finansal davranış ve tutum üzerindeki etkisi: Elazığ-Malatya ili AVM müşterileri örneği, Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 28(1): 187-202
• Derlek, A. (2020). Kripto Para Kullanımını Etkileyen Faktörlerin Teknoloji Kabul Modeli ile Analizi. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi, Yalova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yalova
• Dew, J., & Xiao, J. J. (2011). The financial management behavior scale: Development and validation. Journal of Financial Counseling and Planning, 22(1), 43.
• Fettahoğlu, S. & Kıldıze, D. (2019). Dijital Finansal Okuryazarlık ve Bireylerin Finansal Teknoloji Kullanma Konusundaki Tutumları . OPUS International Journal of Society Researches , 18. UİK Özel Sayısı , 867-889 . DOI: 10.26466/opus.584628
• Fitzsimmons, V. S., Hira, T. K., Bauer, J. W., & Hafstrom, J. L. (1993). Financial management: Development of scales. Journal of family and economic issues, 14(3), 257-274.
• Galbraith, J. K. (1975). La economía y el objetivo público. Plaza & Janés.
• Graydon, Carter . What is Cryptocurrency? (Erişim 29.12.2021). Eylül 2014. https://www.ccn.com/cryptocurrency/
• Hark, R. (2018).Üniversite çalışanlarının finansal davranış analizi: Munzur Üniversitesi örneği.(Master's thesis, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Hernandez, E., Sam, A. G., Gonzalez-Vega, C., & Chen, J. J. (2012). Does the insurance effect of public and private transfers favor financial deepening? Evidence from rural Nicaragua. Review of Development Finance, 2(1), 9-21.
• Hira, T. (2010). The NEFE quarter century project: Implications for researchers, educators, and policy makers from a quarter century of financial education. Denver, CO: National Endowment for Financial Education. Retrieved from http://www.nefe.org/ LinkClick.aspx?fileticket=A2P8jPuIqkw%3d&tabid=934
• Jorgensen, B. L., Rappleyea, D. L., Schweichler, J. T., Fang, X., & Moran, M. E. (2017). The financial behavior of emerging adults: A family financial socialization approach, Journal of Family and Economic Issues, 38(1), 57-69.
• Kahneman, D., & Tversky, A. (2013). Prospect theory: An analysis of decision under risk. In Handbook of the fundamentals of financial decision making: Part I (pp. 99-127).
• Kalaycı, N. (2009). Yüksek öğretim kurumlarında akademisyenlerin öğretim performansını değerlendirme sürecinde kullanılan yöntemler. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 60(60), 625-656
• Kayış, A. (2010). “Güvenilirlik Analizi”., Ş. KALAYCI (Der.), SPPS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 5. Baskı, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Kızıltaş, M. Ç. (2019). Turizm işletmelerinde ödeme yöntemi olarak kripto para kullanımının tüketici tercihlerine etkisi (Master's thesis, ESOGÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü).
• Lusardi, A., & Mitchell, O. S. (2011). Financial literacy around the world: an overview. Journal of pension economics & finance, 10(4), 497-508.
• Nakajima, J. (2012). Bayesian analysis of generalized autoregressive conditional heteroskedasticity and stochastic volatility: modeling leverage, jumps and heavy-tails for financial time series. The Japanese Economic Review, 63(1), 81-103.
• Normawati, R. A., Rahayu, S. M., & Worokinasih, S. (2021, May). Financial Knowledge, Digital Financial Knowledge, Financial Attitude, Financial Behaviour and Financial Satisfaction on Millennials. In ICLSSEE 2021: Proceedings of the 1st International Conference on Law, Social Science, Economics, and Education, ICLSSEE 2021, March 6th 2021, Jakarta, Indonesia (p. 317). European Alliance for Innovation.
• Özdamar, K. (2016). ölçek ve test geliştirme yapısal eşitlik modellemesi. Nisan Kitabevi
• Özdemı̇r B. K., (2012). "Para Teorisi, Ödemeler Sisteminin Gelişimi". Anadolu Üniversitesi. 187 s.
• Paluri, R. A., & Mehra, S. (2016). Financial attitude based segmentation of women in India: an exploratory study. International Journal of Bank Marketing.
• Pankow, Debra. (2003). Financial, Values, Attitudes and Goals. North Dakota State University Fargo. North Dakota 58105.
• Poyser, O. (2018). Herding behavior in cryptocurrency markets. arXiv preprint arXiv:1806.11348.
• S. Nakamoto, Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System, 2008, 1-9. https://bitcoin.org/bitcoin.pdf , (29.10.2019)
• Shim, S., Xiao, J. J., Barber, B. L., & Lyons, A. C. (2009). Pathways to life success: A conceptual model of financial well-being for young adults. Journal of Applied Developmental Psychology, 30(6), 708-723.
• Uraz Kaya, İ. & Kilic, B. (2021). Finansal Okuryazarlık ve Dijitalleşme: Ölçek Geliştirme Üzerine Bir Çalışma . İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi , 6 (15) , 296-315 . DOI: 10.25204/iktisad.901135
• Ünal, S., & Düger, Y. S. (2015). Akademik Personelin Fınansal Gönenç Hâli ile Fınansal Davranış Eğilimi Arasındaki İlişkiye Yönelik Ampirik Bir Araştırma. International Journal of Economic & Social Research, 11(1).
• Yanardağ, N. (2019). Cryptocurrency investment decisions and behavioral bias effect (Master's thesis, Lisansüstü Programlar Enstitüsü).
• Yurtçiçek, S.M. (2013), Hukuki Açıdan Elektronik Para, Seçkin Yayıncılık, Ankara
• Yücel, G., & Adiloğlu, B. (2019). Dijitalleşme-yapay zeka ve muhasebe beklentiler. Muhasebe ve Finans Tarihi Araştırmaları Dergisi, (17), 47-60.
• Xiao, J. J., Sorhaindo, B., & Garman, E. T. (2006). Financial behaviours of consumers in credit counselling. International Journal of Consumer Studies, 30(2), 108-121.