An Investigation of the Relationship Between the Concepts of Burnout and Intention to Leave with the Structural Equation Model

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 90 - 112, 20.10.2022

Murat Yıldırım , Yalçın Karagöz

Öz

The aim of the research is to determine the effect of burnout levels of bank employees in the central districts of Kayseri, Sivas and Tokat on their intention to leave.. They are frequently used in social sciences for studying consumption and workshops, and possessing superior characteristics from other multivariate statistical methods. Structural equation model was chosen. In the study, the priority bank employees were tried to determine the levels of burnout and job separation, and then whether these two important variables changed according to the demographic variables were examined. Examination and evaluation model, model, model, model, model. According to the findings of the study, burnout was statistically significant and strongly influenced in the positive direction in the intention to leave the workplace.

Anahtar Kelimeler

Intention to Leave, Burnout, Structural Equation Model

Etik Beyan

Bu çalışma, “Yapısal Eşitlik Modeli Kullanarak Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti Kavramları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi: Banka Çalışanları Üzerine Bir Uygulama” başlıklı yüksek lisans tezinden üretilmiştir.

Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkinin Yapısal Eşitlik Modeli ile İncelenmesi

Öz

Bu çalışmanın amacı Kayseri, Sivas ve Tokat il merkezlerindeki banka çalışanlarının tükenmişlik seviyelerinin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisini belirlemektir. Çalışmada tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi incelemek adına sosyal bilimlerde sıkça kullanılan ve diğer çok değişkenli istatistiksel yöntemlerden üstün özelliklere sahip olan yapısal eşitlik modeli seçilmiştir. Çalışmada öncelikli olarak banka çalışanlarının tükenmişlik ve işten ayrılma düzeyleri belirlenmeye çalışılmış olup ardından tükenmişliğin demografik değişkenlere göre değişip değişmediği incelenmiştir. Çalışmada tükenmişlik ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiyi belirlemek adına yapısal eşitlik modelinin iki önemli yapısını teşkil eden ölçüm modeli ile yapısal model kurularak gizli değişkenlerle yol analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın bulgularına göre tükenmişlik işten ayrılma niyetini istatistiksel olarak anlamlı ve yüksek düzeyde açıkladığı elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

İşten Ayrılma Niyeti, Tükenmişlik, Yapısal Eşitlik Modeli.

Kaynakça

• Akça, Figen (2008). Örgütsel Tükenmişlik ve Stres. Mahmut Özdevecioğlu ve Himmet Karadal (Ed.). Örgütsel Davranışta Seçme Konular içinde. Ankara: İlke Yayınları.
• Arı Güler S., Bal Hasan ve Bal E.Ç. (2010). “İşe Bağlılığın Tükenmişlik ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisindeki Aracılık Etkisi: Yatırım Uzmanları Üzerinde Bir Araştırma”. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 15(3): 143- 166.
• Yıldırım ve Karagöz│International Journal of Economic and Adminıstrative Academic Research, 2(2), 2022, 90-112 110
• Aslan, Zeynep & Etyemez Senem. (2015). “İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: Hatay’daki Otel İşletmelerinde Bir Araştırma”. İşletme Araştırmaları Dergisi. 7(3), 482-507.
• Alpar, Reha (2013). Çok Değişkenli İstatistiksel Yöntemler. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Başol Gülşah ve Altay Mehmet (2009). “Eğitim Yöneticisi ve Öğretmenlerin Mesleki Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 15(58): 191- 216.
• Bayram, Nuran (2016). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş AMOS Uygulamaları. (3.Baskı). Bursa: Ezgi Kitapevi.
• Baysal, Asuman (1995). Lise Ve Dengi Okul Öğretmenlerinde Meslekte Tükenmişliğe Etki Eden Faktörler. (Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 1995).
• Büyüköztürk, Şener (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 32, 470- 483.
• Cotton John L. and Tuttle Jeffrey M. (1986). Employee Turnover: A Meta-Analysis and Review with Implications for Research. The Academy of Management Review. 11(1), 55- 70.
• Çapri, Burhan (2006). Tükenmişlik Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması: Güvenirlilik ve Geçerlilik Çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 62- 77.
• Çelik H. Eray ve Yılmaz Veysel (2013). LISREL 9.1 ile Yapısal Eşitlik Modellemesi Temel Kavramlar – Uygulamalar – Programlama. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Dalkılıç, S. Olca (2014). Çalışma Hayatında Tükenmişlik Sendromu Tükenmişlikle Mücadele Teknikleri. (2.Basım). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Deliorman B. Refika, Boz T. İlknur, Yiğit İhsan ve Yıldız Sebahattin (2009). Tükenmişliği Ölçmede Alternatif Bir Araç: Kopenhag Tükenmişlik Envanterinin Marmara Üniversitesi Akademik Personeli Üzerine Uyarlaması. İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 20(63), 77- 98. Günel, Y. & Bircan, H. (2022). Bireylerin Konut Finansman Tercihlerini Belirlemeye Yönelik Ölçek Geliştirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(3): 709- 725.
• Hair Joseph. F., Black C. William, Babin J. Barry ve Anderson E. Rolph. (2010). Multivariate Data Analysis. A.B.D: Pearson Prentice Hall.
• Hair, F. J., Anderson, E. R., Tatham, L. R. ve Black, C. W. (1998). Multivariate Data Analysis. New Jersey: Prentice Hall.
• Hoyle, Rick H. (Ed.) (1995). Structurel Equation Modeling Concepts, Issues and Applications. A.B.D: Sage Publications. In’nami Yo and Koizumi Rie (2013). Review of Sample Size for Structural Equation Models in Second Language Testing and Learning Research: A Monte Carlo Approach. International Journal of Testing, 13(4), 329- 353.
• Johns, Gary (2009). Geç kalma, İşe Devamsızlık ve İşten Ayrılma Psikolojisi. Neil Anderson, Deniz S. Öneş, Handan Kepir Sinangil ve Chockalingam Viswesvaran (Ed). Endüstri, İş ve Örgüt Psikolojisi El Kitabı içinde.(s.271- 294). Handan Kepir Sinangil (Türk. Ed.). Yorulmaz, Orçun.(12.böl. Çev.) London: Sage Publication.
• Yıldırım ve Karagöz│International Journal of Economic and Adminıstrative Academic Research, 2(2), 2022, 90-112 111
• Jackson, S.E. ve Maslach, C. (1982), “After-Effects of Job-Related Stress: Families as Victims”. Journal of Occupational Behaviour. 3: 63-77.
• Jackson, S.E., Schwab, R.L. ve Schuler, R.S. (1986), “Toward an Understanding of the Burnout Phenomenon”. Journal of Applied Psychology. 71: 630- 640.
• Jung Hyo Sun and Yoon Hye Hyun (2013). The Effects of Organizational Service Orientation on Person–Organization Fit and Turnover İntent. The Service Industries Journal, 33(1), 7- 29.
• Kaplan David (2000) (Ed). Structural Equation Modeling Foundations and Extensions. California: Sage Publications.
• Karagöz Yalçın, Kıngır Said ve Güvendi Fadime (2016). Yapısal Eşitlik Modeli ile Hasta Memnuniyeti Ölçeğinin Geliştirilmesi. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7 (13), 140- 158.
• Karagöz, Yalçın (2014). SPSS 21.1 Uygulamalı Biyoistatistik. (1. Basım). Ankara. Nobel Yayınları.
• Karagöz, Yalçın (2016). SPSS 23 ve Amos 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler. Ankara. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Kelloway, E. Kevin (2015). Using Mplus for Structural Equation Modeling (Second Edition). USA: Sage Publications.
• Keser, Aşkın (2012). Tükenmişlik Sendromu. Keser, A., Yılmaz, G., Yürür, S. (Ed.), Çalışma Yaşamında Davranış: Güncel Yaklaşımlar içinde (s.455-471). Kocaeli: Umuttepe yayıncılık.
• Kline, Rex B. (2011). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. (3.Baskı). New York: Guilford Press. Lazaro, C., Shinn, M., & Robinson, P. E. (1984). “Burnout, Job Performance, and Job Withdrawal
• Behaviors”. Journal of Health and Human Resources Administration, 213- 234.
• Meydan Cem Harun ve Şeşen Harun (2015). Yapısal Eşitlik Modellemesi AMOS Uygulamaları.(2. Baskı). Ankara: Detay Yayıncılık.
• Muthén, Linda K. and Muthén, Bengt O. (2009). How to Use a Monte Carlo Study to Decide on Sample Size and Determine Power. Structural Equation Modeling: A Multidisciplinary Journal, 9(4), 599- 620.
• Netemeyer, RG., Bearden, W.O., Sharma, S. (2003). Scaling Procedures: İssues and Applications. California: Sage Publications. Thousand Oaks.
• Orhunbilge, Neyran (2010). Çok Değişkenli İstatistik Yöntemler. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Özdamar, Kazım (2013). Paket Programlar ile İstatistiksel Veri Analizi Cilt 2. (9.Baskı). Ankara: Nisa Kitabevi.
• Özer, Arif (2007). Normallik Testlerinin Karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 2007).
• Polat, Bilge Acar (2009). Firma Performansını Etkileyen Faktörlerin Yapısal Eşitlik Modeli İle İncelenmesi. (Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2009).
• Yıldırım ve Karagöz│International Journal of Economic and Adminıstrative Academic Research, 2(2), 2022, 90-112 112
• Polatcı, Sema (2007). Tükenmişlik Sendromu ve Tükenmişliğe Etki Eden Faktörler: Gaziosmanpaşa Üniversitesi Akademik Personeli Üzerinde Bir Analiz. (Yüksek Lisan Tezi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2007).
• Raykov Tenko and Marcoulides A. George (2006). A First Course in Structrual Equation Modeling. New Jersey: Mahwah.
• Schumacker E. Randall and Lomax G. Richard (2010). A Beginner’s Guide to Structural Equation Modeling (Third Edition). New York, London: Routledge.
• Seçer, Barış (2012). İçsel İşten Ayrılma: Nedenleri, Ölçülmesi ve Önlenmesi. Keser, A., Yılmaz, G., Yürür, S. (Ed.), Çalışma Yaşamında Davranış: Güncel Yaklaşımlar içinde (s.547-566). Kocaeli: Umuttepe Yayıncılık.
• Schaufeli, W. B. ve Bakker, A. B. (2004). “Job Demands, Job Resources, and Their Relationship with Burnout and Engagement: A Multi Sample Study”. Journal of Organizational Study. 25: 293- 315.
• Şimşek, Ömer Faruk (2007). Yapısal Eşitlik Modellemesine Giriş Temel İlkeler ve LISREL Uygulamaları. Ankara: Ekinoks.
• Tabachnick, Barbara G. and Fidell, Linda S. (Ed.). (2007). Using Multivariate Statistics (Fıfth Edition). A.B.D: Pearson Education, Inc.
• Torun, A.(1997). Stres ve Tükenmişlik. Tevrüz, S.(Ed.), Endüstri ve Örgüt Psikolojisi içinde. Ankara: Türk Psikologlar Derneği ve Kalite Derneği Yayınları.
• Torun, Yasemin (2016). Personel Güçlendirme ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisinde Örgütsel Sinizmin Aracılık Rolü: Örgütsel Sinizm Ölçeği Geliştirmeye Yönelik Bir Araştırma. (Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2016).
• Tümkaya, Songül (1999). Öğretmenlerin Tükenmişlik Düzeyleri Ve Kullandıkları Başa Çıkma Davranışları. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(11), 26- 36.
• Weisburg J.(1994). “Measuring Workers. Burnout and Intention to Leave”. International Journal of Manpower. 15(1). 4- 14.
• Yıldırım H. Mehmet ve İçerli Leyla (2010). Tükenmişlik Sendromu: Maslach ve Kopenhag Tükenmişlik Ölçeklerinin Karşılaştırmalı Analizi. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 2(1), 123- 131. Yıldırım, M. H., Erul, E.
• E., & Kelebek, P. (2014). Tükenmişlik ile İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Banka Çalışanları Üzerine Bir Araştırma. Organizasyon ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 6(1), 34-44.