MUHASEBE DERSİ ALAN ÖĞRENCİLERİN ADLİ MUHASEBE KAVRAMINA İLGİ VE FARKINDALIK DÜZEYLERİNE İLİŞKİN BİR ARAŞTIRMA: SİVAS CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ ÖRNEĞİ

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 69 - 97

Sema Bacak , Said Alpagut Şenel

Öz

Muhasebe mesleğinde yaşanan mesleki hilelerin tespiti ve önlenmesinde önemli bir rol oynayan adli muhasebe, dünya üzerinde birçok ülkede bir meslek olarak kabul görmekle birlikte Türkiye’de henüz tam anlamıyla uygu-lama alanı bulamamıştır. Türkiye’de adli muhasebe mesleğine ilişkin herhangi bir yasal bir düzenleme bulunmamakta, ancak konunun akademik camiada ele alındığı, muhasebe meslek mensuplarının ve yargı mensuplarının da dâhil edildiği akademik çalışmalar yapıldığı gözlenmektedir. Bununla birlikte Türkiye’de bu konu ile ilgili yeterli sayıda çalışma yapılmadığı düşüncesi, akademisyen olarak üzerimize düşen sorumluluk çerçeve-sinde, muhasebe dersi alan öğrencilerin adli muhasebe kavramına ilgi ve farkındalık düzeylerinin belirlenmesi ile ilgili bir araştırma yapılması öngörülmüştür.
Bu çalışmanın amacı, adli muhasebe kavramı hakkında bilgi vermenin yanı sıra muhasebe dersi alan öğrencilerin adli muhasebe kavramına ilgi ve farkındalık düzeylerinin belirlenmesidir. Bugünün öğrencilerinin yarının muhtemel Serbest Muhasebeci Mali Müşavir veya Yeminli Mali Müşavir unvanlarına sahip muhasebe meslek mensupları olabileceği bu çalışmanın önemini ortaya koymaktadır. Yapılan bu çalışmanın, muhasebe dersi almış öğrencilerin adli muhasebe kavramına ilgi ve farkındalık düzeylerinin; cinsiyetlerine, yaşlarına, genel not ortalamalarına ve eğitim düzeylerine göre değişiminin istatistiksel olarak ortaya konulmasını noktasında literatüre katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Araştırma sonuçlarına göre, eğitim düzeyi arttıkça adli muhasebe kavramına ilgi düzeyinin de arttığı görülmektedir. Katılımcıların çoğunun adli muhasebe kavramı, adli muhasebe mesleği ve eğitimi hakkında bilgi sahibi olmamalarına rağmen, adli muhasebe mesleğini faydalı buldukları, lisans ve ön lisans düzeyinde adli muhasebe dersinin alınması gerektiğini düşündükleri sonucuna ulaşılmıştır. Katılımcıların adli muhasebe kavramına ilgi ve farkındalık düzeyleri cinsiyete göre anlamlı farklılık göstermemekle birlikte, eğitim düzeyi ve genel not orta-laması açısından değerlendirildiğinde istatiksel olarak anlamlı farklılık göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Adli Muhasebe , Muhasebe Hileleri , Adli Muhasebe Mesleği ve Eğitimi

A RESEARCH ON THE LEVEL OF INTEREST AND AWARENESS OF STUDENTS TAKING ACCOUNTING COURSES TO THE CONCEPT OF FORENSIC ACCOUNTING: THE CASE OF SİVAS CUMHURİYET UNİVERSİTESI

Öz

Although forensic accounting, which plays an important role in the detection and prevention of professional fraud in the accounting profession, is accepted as a profession in many countries around the world, it has not yet found a full application area in Turkey. There is no legal regulation on the forensic accounting profession in Turkey, but it is observed that the subject is addressed in the academic community and academic studies are conducted in which members of the accounting profession and members of the judiciary are included. However, the idea that there are not enough studies on this subject in Turkey, within the framework of our responsibility as academicians, it is envisaged to conduct a research on determining the level of interest and awareness of stu-dents taking accounting courses on the concept of forensic accounting.
The aim of this study is to provide information about the concept of forensic accounting as well as to determine the level of interest and awareness of students taking accounting courses. The importance of this study reveals that today's students may be tomorrow's accounting professionals with the titles of Certified Public Accountant or Sworn-in Certified Public Accountant. It is thought that this study will contribute to the literature in terms of statistically revealing the change in the level of interest and awareness of students who have taken accounting courses in the concept of forensic accounting according to their gender, age, grade point average and education level.
According to the results of the research, it is seen that as the level of education increases, the level of interest in the concept of forensic accounting also increases. It was concluded that although most of the participants did not have information about the concept of forensic accounting, forensic accounting profession and education, they found the forensic accounting profession useful and thought that forensic accounting course should be taken at undergraduate and associate degree level. Although the level of interest and awareness of the participants in the concept of forensic accounting did not show a significant difference according to gender, it showed a statistically significant difference when evaluated in terms of education level and GPA.

Anahtar Kelimeler

Forensic Accounting , Accounting Fraud , Forensic Accounting Profession and Education

Kaynakça

• ACFE. (2004). Occupational Fraud 2024: A Report to the Nations
• Akgül, Seçkin (2019). Muhasebe Dersi Alan Yükseköğretim Öğrencilerinin Adli Muhasebe Kavramına İlişkin Farkındalığı: Kayseri İli Örneği, Kayseri Üniversitesi Lisansüstü Eği-tim Enstitüsü.
• Akgün Muhammed Kürşat ve Bozkurt Öznur. (2023). Bireysel Emeklilik Sistemindeki Katı-lımcıların Memnuniyet ve Güven Algılarının İncelenmesi, Çalışma İlişkileri Dergisi, 14(1), ss:1-19
• Akın Osman ve Onat O. Kürşat (2015). ‘‘Muhasebe Meslek Mensuplarının Adli Muhasebeci-lik Kavramına Bakış Açılarının Değerlendirilmesi’’, Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 8 (1), 33-51.
• Aksu, İbrahim, Uğur, Ahmet ve Çukacı, Y. Cahit. (2008). Adli Muhasebe ve Adli Muhasebe-cilik Mesleğinin Bir Kolu Olarak Bilirkişilik. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergi-si, 9, s.63-71.
• Aktaş Hüseyin, Kuloğlu Gökhan (2008). “Adli Muhasebe ve Adli Muhasebecilik Mesleği”. Muhasebe ve Denetime Bakış, Cilt:8, Sayı:25, ss.101-120
• Altunay Mehmet Akif, Akıncı Hamza (2021). ‘‘Öğrencilerin Adli Muhasebe Mesleğine Yöne-lik Farkındalık Düzeylerinin Tespit Edilmesi: Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi İşletme Bölümü Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma’’. IJBEMP, ISSN: 2458-8997 E-ISSN: 6 Cilt Volume: 5.
• Arı, Mustafa (2009). Finansal Raporlama Skandalları ve Mali Tablolarının Güvenilirliği, Dum-lupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Vol 23, 300–307
• Arslan Erdal. 2022. Nitel Araştırmalarda Geçerlilik ve Güvenilirlik, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51(1), 395-407.
• Arslan, R., & Demir, G. (2022). G-POWER ve MINITAB uygulamalı örnekleme yöntemleri. Nobel Yayınları.
• Balcı Murat. (2014). Adli Muhasebe, Uygulamaları ve Günümüzdeki Durumu, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Kültür Üniversitesi, İstanbul.
• Bekçioğlu Selim, Coşkun Ahmet ve Gümüş U. Tolga (2013). “İşletmelerde Hile ve Yolsuzluk-ların Önlenmesinde Farklı Bir Yaklaşım: Adli Muhasebe”. Journal Of Accounting & Finance, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Temmuz, Cilt:59.
• Bozkurt, Nejat (2000). Muhasebe ve Denetim Mesleğinde Yeni Bir Alan Adli Muhasebecilik, Yaklaşım Dergisi, Vol 8; 56–61.
• Büyüköztürk Şener (2002). ‘‘Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı (2)’’ Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Ceylan, Tuğrul (2013). Muhasebe Hileleri ve Denetim Sürecinde Muhasebe Hilelerinin Tespi-tine Yönelik Belirtiler Vergi Raporu, Sayı:165
• Ceza Muhakemesi Kanunu, T.C. Resmî Gazete, 25673, 4/12/2004, Mad:67/6.
• Çabuk Adem ve Yücel Elif (2012). ‘‘Adli Muhasebecilik Mesleğinin Türkiye’deki Gelişme Potansiyeline Yönelik Bir Araştırma’’. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (56), 67-84.
• Çalış, Yıldırım Ercan, Keleş, Emrah ve Engin, Ahmet. (2014). Hilenin Ortaya Çıkartılmasında Bilgi Teknolojilerinin Önemi ve Bir Uygulama, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 63, ss: 93-108.
• Çankaya Fikret, Dinç Engin ve Çoban Yurdagül. (2014). “Adli Muhasebede Uzman Tanıklık Mesleği: Muhasebe Meslek Mensupları Üzerine Bir Araştırma”. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 12(23), ss. 70-94.
• Çetinoğlu, Tansel ve Bakar, Özer. (2017). Türkiye’de Adli Muhasebe Eğitiminin Gerekliliği: Dumlupınar Üniversitesi Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu Muhasebe Bölümü Öğren-cilerinin Farkındalıkları Üzerine Bir Araştırma, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (Asos Journal), Yıl: 5, Sayı: 58, ss: 333-349.
• Çıtak, Nermin (2009). Yaratıcı Muhasebe Hileli Finansal Raporlama Mıdır?, Mali Çözüm Der-gisi, İSMMMO, Sayı: 91, ss: 81-109
• Çil Koçyiğit Seyhan, Güngör Tanç Şükran ve Koçyiğit Hasan (2023). ‘‘Türkiye’de Adli Mu-hasebecilik Mesleğinin Geliştirilmesine Yönelik Bir Araştırma: Muhasebe Meslek Men-supları Örneği’’. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi. 16(Prof. Dr. Mehmet Özbi-recikli Özel Sayısı),105-120.
• Çil Koçyiğit Seyhan, Güngör Tanç Şükran ve Koçyiğit Hasan (2022). ‘‘Türkiye’de Muhasebe-Finansman Anabilim Dalında Görev Yapan Öğretim Elemanlarının Bakış Açısıyla Adli Muhasebe ve Adli Muhasebecilik Mesleği’’. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MO-DAVICA Özel Sayısı), ÖS131-ÖS159.
• Çonkar, M. Kemalettin (2016). Genel Muhasebe. Ankara: Kocatepe Akademik Yayınevi.
• Ertikin, Kıvanç. (2017). Bağımsız Denetimde Bir Dönüm Noktası: Enron Olayı ve Sarbanes - Oxley Yasası, Mali Çözüm Dergisi, İSMMMO, Sayı: 141, ss: 101-119.
• Giroux, Gary., (2008). What Went Wrong? Accounting Fraud and Lessons from the Recent Scandals, Social Research, Volume: 75, Issue: 4, pp: 1205-1238
• Göksu, Seyhan (2011). “Adli Muhasebe Kapsamında Çalışan Hileleri ve Kars İlinde Adli Va-kalar Analizi”. İstanbul Üniversitesi. Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yük-sek Lisans Tezi, İstanbul.
• Gülten Selçuk, Kocaer İlyas (2011). “Adli Muhasebe Uygulamaları”. Ankara Ofset, Ankara. Gülten, Selçuk (2010). “Adli Muhasebe Kavramı ve Adli Müşavirlik Mesleği”. Ankara Barosu Dergisi, Yıl:68, Sayı: 2010/3.
• Hesap Uzmanları Derneği. (2004). Denetim İlke ve Esasları, 3.Baskı, Acar Matbaası İstanbul.
• Hukuk Muhakemeleri Kanunu, T.C. Resmî Gazete, 27836, 12/1/2011, Mad:293/1.
• Jones, J. Michael (2011). Creative Accounting, Fraudand International Accounting Scandals, John Willey and Sons Ltd. Publications.
• Karacan, Sami (2012). “Hukuk ile Muhasebenin Kesişme Noktası: Adli Muhase-be”. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 4(8), ss: 105 - 128.
• Karagöz Suat (1991). ‘‘Faktör Analizi Tekniği Kullanarak Üniversite Öğrencilerinin Gazete Tercihinde Etkin Faktörlerin Belirlenmesi’’. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
• Karagöz Yalçın, Kıngır Said ve Güvendi Fadime (2016). ‘‘Yapısal Eşitlik Modellemesi İle Hasta Memnuniyeti Ölçeğinin Geliştirilmesi’’. Bartın Üniversitesi İktisadi ve İdari Bi-limler Dergisi, Cilt 7, Sayı 13, s. 140-158
• Karahan, Murat. (2020). “Adli Muhasebecilik Mesleğinin Bilinirliği: Avukatlar Üzerine Bir Araştırma”, Mali Çözüm Dergisi, 30 (159): 155-178.
• Kartal Mahmut ve Bardakçı Said (2018). ‘‘SPSS ve AMOS Uygulamalı Örneklerle Güvenirlik ve Geçerlik Analizleri’’. Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Kasap, Murat (2012). “Adli Muhasebecilik Mesleği ve Aklama Suçuyla Mücadele.” Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, Cilt:3, Sayı:1, ss.121-132.
• Kasum Abubakar Sadiq. (2009). The Relevance Of Forensic Accounting To Financial Crimes In Private And Public Sectors Of Third World Economies: A Study From Nigeria, The 1st International Con-ference on Governance Fraud Ethics and Social Responsibility, Edirne, April, pp: 1-12
• Kaya, Uğur. (2005). Muhasebe Mesleğinde Adli Muhasebe Uzmanlığı ve Türkiye Açısından Gerekliliği, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), Cilt. 7, Sayı. 1, ss: 49-64.
• Kaya, Uğur. (2005). Muhasebe Mesleğinde Adli Muhasebe Uzmanlığı ve Türkiye Açısından Gerekliliği, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), Cilt. 7, Sayı. 1, ss: 49-64.
• Keleş Dursun, Keleş Ümit (2014). “Adli Muhasebecilik Mesleği ve Türkiye'deki Uygulamala-rı.”. Gümüshane University Electronic Journal Of The Institute Of Social Scien-ce/Gümüshane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, Cilt:5, Sayı:9.
• Kıllı Mustafa ve Çeviren S. Meral (2017). ‘‘Muhasebe Meslek Mensuplarının Adli Muhasebe Farkındalıkları: Mersin İlinde Bir Araştırma’’. Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 19 (1), 87-108.
• Kline Paul (1994). ‘‘An Easy Guide To Factor Analysis’’. London: Routledge
• Kula, Veysel. (2008). Hileli Finansal Raporlama Yaklaşımlarını Belir-leyen Teşvikler/Baskılar ve Fırsatlar, Muhasebe ve Denetime Bakış Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 25, ss: 63-82.
• Kurt, Ganite ve Uçma, Tuba. (2009). Adli Muhasebecilik Mesleği ve Adli Muhasebeci Ola-bilme Sürecinin Türkiye’deki ve Amerika’daki Yasal Düzenlemeler Açısından Karşılaş-tırılması, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, Yıl: 2009, Sayı: 2, ss: 160-178.
• Meıer, Heidi Hylton, Kamath, Ravinda ve He, Yihong. (2010). Courses on Forensics and Fraud Examination in the Accounting Curriculum, Jour-nal of Leadership, Accountabi-lity and Ethics, Volume: 8, Is-sue: 1, pp:25-33.
• Menek, Necati ve Taşdöven, Uğur. (2021). Adli Bilimlerde Kriminalistik ve Luminol, Adli Bilimler ve Suç Araştırmaları Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1-2, ss: 3-17
• Meriç Arzu. (2016). Adli Muhasebe, Detay Yayıncılık, Ankara.
• Newman, R. (2009). Computer Forensıcs Fraud Investıgatıons, Journal Of Forensic Studies İn Accounting & Business, Cit:1, Sayı:1
• Oberholzer, Corne. (2002). Quality Management In Forensic Accounting, MBA Thesis, The Gordon Institute Of Business Science, University of Pretoria.
• Osho, Augustine (2017). ‘‘Impact of Forensic Accounting on University Financial System in Nigeria’’. European Scientific Journal, 13(31), 571-590.
• Owojori, Anthony Adekunle and Asaolu, Taiwo Olufemi. (2009). The Role Of Forensic Ac-counting İn Solving Thevexed Problem Of Corporate World, European Journal Of Sci-entific Research, Vol. 29, No. 2, ss.184-186.
• Ölmez, Doğukan, Çetli, Elif, Tatar, Demet ve Özkoçak, Vahdet. (2021). Adli Vakaların Çö-zümlenmesi ve Güvenlik Amacıyla Parmak İzinin Alınmasının Önemi, Adli Bilimler ve Suç Araştırmaları Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1-2, ss: 3-17
• Özdamar Kazım (2013). ‘‘Paket Programlar İle İstatistiksel Veri Analizi’’. Cilt 2, Ankara, Ni-san Kitapevi, 9. Baskı.
• Özer Ceyhan ve Esmeray Azize (2021). ‘‘Muhasebe Meslek Mensuplarının Adli Muhasebeci-liğe İlişkin Farkındalık ve Algı Düzeyleri Farklılıkları’’. İşletme Araştırmaları Dergisi, 13 (4), 3712-3727.
• Özkul, Fatma ve Pektekin, Pınar. (2009). Muhasebe Yolsuzluklarının Tespitinde Adli Muhase-becinin Rolü ve Veri Madenciliği Tekniklerinin Kullanılması, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi (MÖDAV), Cilt: 11, Sayı: 4, ss: 57-88.
• Öztürk Seyhan, Topal Ayhan ve Kaya Yunus (2019). ‘‘TRA 2 Bölgesi Akademisyenlerinin Bakış Açısıyla Adli Muhasebe Eğitimi’’. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (81): 163- 182.
• Paranjape Minal ve Sheth, Rupali. (2011). A Study Of Creative Accounting And Forensic Accounting As İnterlinked Trends İn Accounting, International Journal For Business. Strategy and Management, Volume: 1, No: 1, pp: 1-8.
• Parker, R. Henry (1991). “Misleading Accounts? Pitfalls for Historians”, Business History, Vol 33; 1– 18.
• Pazarçeviren, S. Yüksel (2005). Adli Muhasebecilik Mesleği, ZKÜ, Sosyal. Bilimler Dergi-si, Cilt 1, Sayı 2, ss.1-19.
• Pehlivan Adem ve Dursun Abdülkadir (2012). ‘‘Türkiye’de Adli Muhasebe Eğitimine Yönelik Bir Araştırma’’. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(2), 129-141.
• Ramaswamy, Vinita (2007). ‘‘New Frontiers: Training Forensic Accountants wit-hin the Accounting Program’’. Journal of College Teaching ve Learning (TLC), 4(9), 31-38.
• Rezaee Zabihollah ve Lander Gerald. (1996). Integrating Forensic Accounting İnto The Ac-counting Curriculum, Accounting Education (JAI), Volume: 1, No: 2, pp: 147-163.
• Saçaklı, Yeşim. (2011). Adli Muhasebecilik Perspektifinde Türkiye’deki Üniversitelerde Mu-hasebe Denetimi Eğitimi ve Öneriler, Yüksek Lisans Tezi, Afyon Kocatepe Üniversite-si, Afyonkarahisar.
• Salant Priscilla ve Dilman Don A. (1994). How to Conduct Your Own Survey, John Wiley & Sons, Inc. Newyork,
• Smith, G. Stevenson ve Crumbley, D. Larry. (2009). Defining a Forensic Audit, Journal of Digital Forensics, Security and Law, Volume: 4, Number: 1, pp: 61-79.
• Şenel, S. Alpagut ve Darıcı, Sefer. (2018). Psikofizyolojik Tekniklerin Adli Muhasebe Alanın-da ve Suçun Ortaya Çıkarılmasında Kullanılmasına İlişkin Bir Tartışma: Nöromuhasebe Kavramına Farklı Bir Bakış, Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi (Asos Journal), Yıl: 6, Sayı: 67, ss: 381-391
• Şıtak Başak, Şıtak Petek (2021). ‘‘Öğrencilerin Adli Muhasebe Kavramına Yönelik Farkında-lık Düzeylerinin Salgın Hastalık Döneminde İncelenmesi’’. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 11, Sayı 1, 98-108
• Tavşancıl Ezel (2002). ‘‘Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi’’. Ankara: Nobel Ya-yınevi.
• Tekin, Halil (1987). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Mesa Yayınları.
• Toraman Cengiz, Abdioğlu Hasan ve İşgüden Burcu (2009). “Aklama Suçunun Önlenmesine Yönelik Çabalar: Adli Muhasebecilik Mesleği Ve Uygulamaları”. Afyon Kocatepe Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt:11, Sayı:1, ss. 17-55.
• Tosunoğlu Büşra, Ertaş Fatih Coşkun ve Nıyazı Farideh (2024). ‘‘Türkiye’de Adli Muhasebe Eğitiminin Güçlü ve Zayıf Yönleriyle Değerlendirilmesi’’. Mali Çözüm Dergisi. 34(186), 1709-1728.
• Uslu, Hayrettin ve Topçuoğlu, Metin. (2011). Finansal Manipülasyonların Ortaya Çıkarılması ve Önlenmesinde Adli Muhasebenin Önemi: Türk Hukuk Sisteminde Var Olması Ge-rekliliği Üzerine Bir Tartışma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (3), s.53-66.
• Üçoğlu Derya (2021). Adli Muhasebe Eğitimi: Yüksek Lisans Müfredat Geliştirme Önerisi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 23(1), 81-106
• Vardar, Mustafa Kutay. (2019). Hilenin Önlenmesi ve Ortaya Çıkarılması: Muhasebe Meslek Mensuplarının Görüşleri Üzerine Nitel Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Yardımcıoğlu, Mahmut ve Ada, Şebnem. (2013). Kronolojik Bir Sırayla Muhasebe ve Finansal Raporlamada Usulsüzlük ve Skandallar, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İkti-sadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, ss: 43-55.
• Yücel Elif. (2011). Adli Muhasebecilik Mesleği ve Türkiye’deki Gelişme Potansiyeline Yöne-lik Bir Araştırma, Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.