Matematik Öğretmenlerinin Matematiksel Yaratıcılığa İlişkin Görüşlerinin ve Yaratıcı Problem Çözme Becerilerinin İncelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 8 Sayı: 3, 175 - 194, 29.09.2021

Murat Demir , Kübra Açıkgül

https://doi.org/10.17278/ijesim.911266

Cited By: 1

Öz

Bu araştırmada lisansüstü düzeyde öğrenim gören matematik öğretmenlerinin matematiksel yaratıcılık hakkındaki görüşlerinin ve yaratıcı problem çözme becerilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarını 2’si yüksek lisans, 3’ü doktora öğrencisi 5 matematik öğretmeni oluşturmuştur. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın verileri sistematik analiz yöntemiyle analiz edilmiştir. Araştırma bulgularına göre öğretmenlerin yaratıcılığa ilişkin görüşleri “yenilik, özgünlük, farklılık, üretkenlik, hayal gücü” temaları altında ele alınmıştır. Katılımcılar yaratıcı öğretmenin öğretimsel (pedagojik) ve kişisel özelliklerinden bahsetmiştir. Matematiksel yaratıcılık hakkında ise, probleme birden fazla (farklı) çözüm üretme, problemi farklı yollarla çözme, farklı bakış açısına sahip olma gibi görüşler belirtmişlerdir. Öğretmenlerin ikisi matematiksel yaratıcılık konusunda kendilerini yeterli görmezken, diğerleri kendilerini yaratıcı bulduklarını belirtmiştir. Matematiksel yaratıcılık problemine verilen cevaplar, öğretmenlerin yaratıcı problem çözme becerilerinin düşük düzeyde olduğunu göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Matematik öğretmeni, matematiksel yaratıcılık, görüş, beceri

Investigation of Mathematics Teachers' Views on Mathematical Creativity and Creative Problem-Solving Skills

Öz

This study aims to determine the opinions of mathematics teachers studying at the postgraduate level about mathematical creativity and creative problem-solving skills. The case study method, one of the qualitative research methods, was used in the study. The participants of the study comprised 5 mathematics teachers who are 2 master's, 3 doctoral students. A semi-structured interview form was used as a data collection tool in the study. The data of the study were analysed by the systematic analysis method. According to the results, teachers' opinions about creativity were discussed within the scope of "innovation, originality, difference, productivity, imagination" themes. Participants mentioned the instructional (pedagogical) and personal characteristics of a creative teacher. Teachers presented opinions related to mathematical creativity such as providing more than one (different) solution to a problem, solving the problem in different ways, and having a different point of view. While two of the teachers did not think themselves as adequate in mathematical creativity, the others stated that they found themselves creative. Answers to the mathematical creativity problem showed that teachers' creative problem-solving skills were low.

Anahtar Kelimeler

mathematics teacher, mathematical creativity, opinion, skill

Kaynakça

• Aiken, L. R. (1973). Ability and creativity in mathematics. Review of educational research, 43(4), 405–432. doi:10.3102/00346543043004405
• Aslan, E. (2001). Torrance yaratıcı düşünce testi'nin Türkçe versiyonu. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(14), 19-40.
• Aydoğdu, N. & Yüksel, İ. (2013). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematik tarihi inanç ve tutumları ile yaratıcılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 186-194.
• Bahar, A. K., & Maker, C. J. (2011). Exploring the relationship between mathematical creativity and mathematical achievement. Asia-Pacific Journal of Gifted and Talented Education, 3(1), 33-48.
• Brunkalla, K. (2009). How to increase mathematical creativity-An experiment. The Mathematics Enthusiast, 6(1), 257-266.
• Büyüköztürk, S., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, & Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri (18. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Camcı Erdoğan, S. (2018). Üstün zekâlılar öğretmenliği adaylarının gözlerinden bilim insanları. Yüzüncü Yüzyıl Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 130-155.
• Chamberlin, S. A., & Moon, S. M. (2005). Model-eliciting activities as a tool to develop and identify creatively gifted mathematicians. Prufrock Journal, 17(1), 37-47. doi: 10.4219/jsge-2005-393.
• Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches (4nd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Contreras, J. N. (2013). Fostering mathematical creativity through problem posing and modeling using dynamic geometry: Viviani’s problem in the classroom. Journal of Mathematics Education at Teachers College, 4(2), 66-72.
• Cropley, A. J. (1997). Fostering creativity in the classroom: General principles. M.A. Runco (Ed), Creativity research handbook (vol. 1). Cresskill, N.J: HamptonPress.
• Davis, G. A. (1991). Teaching creativity thinking. N. Colangelo & G. A. Davis (Ed.), Handbook of gifted education. Boston: Allyn & Bacon.
• Diezmann, C. M., & Watters, J. J. (2000). Catering for mathematically gifted elementary students: Learning from challenging tasks. Gifted Child Today, 23(4), 14–19. doi: 10.4219/gct-2000-737
• Dündar, S. (2015). Matematiksel yaratıcılığa yönelik matematik öğretmen adaylarının görüşlerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(1), 18-34.
• Ersükmen, E. (2010). İlköğretim fen ve teknoloji ders öğretmenlerinin yaratıcılık kavramına ilişkin görüşleri (Doktora tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü).
• Ervynck, G. (2002). Mathematical creativity. D. Tall (Ed.), Advanced mathematical thinking. Dordrecht, The Netherlands: Kluwer Academic.
• Hamza, M., & Farrow, V. (2000). Fostering creativity and problem solving in the classroom. Kappa Delta Pi, 37, No. 1, 33-35.
• Haylock, D. W. (1987). A framework for assessing mathematical creativity in school chilren. Educational Studies İn Mathematics, 18(1), 59-74.
• He, Y. (2016). Comparisons of cognitive and motivational characteristics in mathematics among highschool students in china with different types of giftednes,.Unpublished Doctoral Thesis, St. Jhon's University, New York.
• Hoth, J., Kaiser, G., Busse, A., Doehrmann, M., Koenig, J., & Blömeke, S. (2017). Professional competences of teachers for fostering creativity and supporting high-achieving students. ZDM, 49(1), 107- 120.
• Kattou, M., Kontoyianni, K., Pitta-Pantazi, D., & Christou, C. (2013). Connecting mathematical creativity to mathematical ability. ZDM, 45(2), 167-181.
• Kılıç, A. F. (2017). Öğretmenlerin yaratıcı düşünceyi destekleme davranışlarının incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1). 87-115. doi: 10.17984/adyuebd.325237.
• Köse, E., Çelik Ercoşkun, N., & Balcı, A. (2016). Okul öncesi ve sınıf öğretmeni adaylarının yaratıcı düşünme ve problem çözme becerilerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40), 153-170.
• Leikin R., & Lev, M. (2013). Mathematical creativity in generally gifted and mathematically excelling adolescents: what makes the difference? The International Journal on Mathematics Education, 45, 183-197.
• Leikin, R., Subotnik, R., Pitta-Pantazi, D., Singer, F. M., & Pelczer, I. (2013). Teachers’ views on creativity in mathematics education: An international survey. ZDM, 45(2), 309-324.
• Levav-Waynberg, A. & Leikin, R. (2009). Multiple solutions for a problem: A tool for evaluation of mathematical thinking in geometry. http://ife.enslyon. fr/publications/edition electronique/cerme6/wg5-11-levav-leikin.pdf adresinden 12.08.2013 tarihinde edinilmiştir.
• Lev-Zamir, H. & Leikin, R. (2011). Creative Mathematics teaching in the eye of the be holder: Focusing on teachers’ conceptions. Research in Mathematics Education, 13(1), 17-32.
• MEB (2009). İlköğretim Matematik Dersi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı ve Kılavuzu. https://ttkb.meb.gov.tr adresinden 04.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• MEB (2013). Ortaöğretim Matematik Dersi (9, 10, 11 ve 12. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara. https://ttkb.meb.gov.tr adresinden 04.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• MEB (2018). Matematik Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8.Sınıflar). https://ttkb.meb.gov.tr adresinden 12.12.2020 tarihinde erişilmiştir.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative Data Analysis: An Expanded Sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Mumford, M. D. (1998). Creative thought: Structure, components, and educational implicaitons. Roeper Review, 21(1), 14–19. https://doi.org/10.1080/02783199809553920
• Nadjafikhah, M., Yaftian, N., Bakhshalizadeh, S. (2012). Mathematical creativity: Some definition sand characteristics. Procedia Social and Behavioral Sciences, 31, 285–291.
• Nadjafikhah, M., Yaftian, N., Bakhshalizadeh, S. (2013). The frontage of creativity and mathematical creativity Procedia – Social and Behavioral Sciences, 90, 344-350
• Özerbaş, M. A. (2011). Yaratıcı düşünme öğrenme ortamının akademik başarı ve bilgilerin kalıcılığa etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 675–705.
• Panaoura, A., Panaoura, G. (2014). Teachers' awareness of creativity in mathematical teaching and their practice. Issues in the Undergraduate Mathematics Preparation of School Teachers, 4, 1-11.
• Razon, N.(1997). Yaratıcılığı Geliştirici Oyunla Eğitim. İstanbul, Çağdaş Yaşamı Destekleme Derneği.
• San, İ. (1979). Sanatsal yaratma ve çocukta yaratıcılık, Ankara: T. İş. Bankası Kültür Yayınları.
• Shaheen, R. (2010). Creativity and education. Creative Education, 1(3), 166–169.
• Shen, Y. (2017). Mathematical creativity for the youngest schoolchildren: kindergarten to third grade teachers’ interpretations of what it is and how topromote it. EF Education First, 14(1), 325-346.
• Sriraman, B. (2005). Are giftedness and creativity synonyms in mathematics? Journal of Secondary Gifted Education, 17(1), 20-36. https://doi.org/10.4219/jsge-2005-389
• Tabach, M., & Friedlander, A. (2013). School mathematics and creativity at the elementary and middle- grade levels: how are they related? ZDM Mathematics Education, 45, 227–238.
• Tekin, M. (2008). Orta öğretimde öğrenim gören öğrencilerden spor yapan ve yapmayanlar arasındaki yaratıcılık ve çoklu zekâ alanlarının araştırılması (Doktora tezi, Gazi Üniversitesi).
• Tezci, E.& Dikici A. (2003). Yaratıcı düşünceyi geliştirme ve oluşturmacı öğretim tasarımı. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilgiler Dergisi, 1(13), 251-260.
• Torrance, E. P. (1995). Insights about creativity: Questioned, rejected, ridiculed, ignored. Educational Psychology Review, 7, 313-322.
• Vidal, R. V. V. (2010). Creativity for problem solvers an applied university course. Pesquisa Operacional, 30(2), 405-426.
• Vong, K.-I. (2008). Developing creativity and promoting social harmony: The relationship between government, school and parent’s perceptions of children’s creativity in Macao-SAR in China. EarlyYears, 28(2), 149–158. doi: 10.1080/09575140802065599
• Walcott, H. F. (1994). Transforming qualitative data: Description, analysis and interpretation. London: SAGE Publications.
• Wyse, D., Ferrari, A. (2015). Creativity and education: Comparing the national curricular of the states of the European Union and the United Kingdom. British Educational Research Journal, 41(1), 30–47. doi: 10.1002/berj.3135
• Yıldız, A., Baltacı, S. (2018). İki farklı kurumda çalışan ortaokul matematik öğretmenlerinin yaratıcılığı destekleme durumlarının incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 1392-1418.
• Yılmaz, T. Y. (2014). Öğrencilerin çok çözümlü problemlerde kullandıkları stratejilerinin belirlenmesi ve matematiksel yaratıcılıklarının değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi, Anadolu Üniversitesi).