Examination of Graduate Theses Prepared on Number Sense in Turkiye

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 2, 57 - 83

Sema Küçükay Kürşat Yenilmez

https://doi.org/10.17278/ijesim.1452464

Öz

The aim of the research is to present a comprehensive picture of the theses on this subject by examining the postgraduate theses on number sense in terms of different variables. In the study, document review was used within the scope of qualitative research. Descriptive analysis was conducted for the data obtained from the document review. The research was carried out with 33 theses obtained from YÖK National Thesis Center. These were examined with the "Thesis Review Form" prepared by the researcher. As a result of the research, It was observed that the theses were made in 18 different universities, the most thesis studies belonged to Hacettepe University, the theses were mostly made in 2019 and 2018, and the theses were mostly of the master's degree type. It was observed that the quantitative approach and survey model gained priority in theses, the most studies were conducted with secondary school students, the most preferred sample size was 201 and above, and the use of scales was the majority in data collection tools. It has been determined that descriptive statistical methods are frequently used. It was determined that the aim of the majority of theses was "to reveal the relationship/effect between features and different variables". It has been determined that the majority of these investigate the relationship of number sense with "mathematics achievement" and gender variables. It was observed that the most frequently measured features were "number sense level/performance", "relationship with different variables", "relationship with different subject areas". It was observed that the subject areas in which the relationship of number sense was investigated were included in 17 categories. 14 types of disabilities have been identified that affect number sense. Six different categories were determined for each of the practice and research recommendations regarding theses.

Anahtar Kelimeler

descriptive analysis, number sense, numbers, mathematics

Türkiye’de Sayı Hissi Üzerine Hazırlanmış Lisansüstü Tezlerin İncelenmesi

Öz

Araştırmanın amacı, sayı hissi üzerine hazırlanmış lisansüstü tezlerini farklı değişkenler açısından inceleyerek bu konudaki tezlerin kapsamlı bir resmini sunmaktır. Çalışmada, nitel araştırma kapsamında doküman incelemesi kullanılmıştır. Doküman incelemesinden elde edilen veriler için betimsel analiz yapılmıştır. Araştırma, YÖK Ulusal Tez Merkezi’nden ulaşılan 33 adet tez ile gerçekleştirilmiştir. Tezler araştırmacının hazırladığı “Tez İnceleme Formu” ile incelenmiştir. Araştırma sonucunda; tezlerin 18 farklı üniversitede yapıldığı, en çok tez çalışmasının Hacettepe Üniversitesi’ne ait olduğu, tezlerin en çok 2019 ve 2018 yıllarında yapıldığı, tezlerin en çok yüksek lisans türünde olduğu görülmüştür. Tezlerde nicel yaklaşımın ve tarama modelinin öncelik kazandığı, en fazla ortaokul öğrencileri grubuyla çalışma yapıldığı, en çok 201 ve üzeri örneklem sayısının tercih edildiği, veri toplama araçlarında ölçek kullanımının çoğunlukta olduğu ve betimsel istatistik yöntemlerinin sıklıkla kullanıldığı saptanmıştır. Tezlerin çoğunluğunun amacının “özellikler ve farklı değişkenler arasındaki ilişkiyi/etkiyi ortaya koyma” olduğu belirlenmiştir. Sayı hissinin “matematik başarısı” ve cinsiyet değişkenleri ile ilişkisini araştıran tezlerin çoğunlukta olduğu saptanmıştır. En fazla ölçülen özelliklerin, “sayı hissi düzeyi/performansı”, “farklı değişkenlerle ilişki” ve “farklı konu alanları ile ilişki” olduğu görülmüştür. Sayı hissinin ilişkisinin araştırıldığı konu alanlarının 17 kategoride yer aldığı görülmüştür. Sayı hissini etkileyen 14 engel türü tespit edilmiştir. Tezlerin uygulamaya ve araştırmaya yönelik önerilerinde altışar farklı kategori belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

betimsel analiz, sayı hissi, sayılar, matematik

Kaynakça

• Acar, S., ve Peker, B. (2021). 2018 Ortaokul Matematik Öğretim Programının Sayı Hissi Bileşenlerine Göre İncelenmesi. Eğitim ve Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 4(2), 114-128. https://doi.org/10.52974/jena.952589
• Acar, S. ve Peker, B. (2022). Türkiye’de matematik eğitimi alanında yayımlanan sayı hissi ile ilgili makalelerin içerik analizi. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 9(1), 14-32.
• Akyar, K. (2023). İlkokul 4.sınıf öğrencilerinde sayı hissinin geliştirilmesinde yapılan sayı hissi geliştirme etkinliklerinin öğrencilerin akademik başarısına ve sayı hissi becerilerine etkisi. [Yüksek Lisans Tezi]. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi.
• Alkaş Ulusoy, Ç. (2017). Sayı duyusu temelli öğretimin altıncı sınıf öğrencilerinin özyeterliklerine ve performanslarına etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Alkaş Ulusoy, Ç., ve Şahiner, Y. (2017). Sayı duyusuna yönelik özyeterlik ölçeğinin geliştirilmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(1), 17-32. https://dergipark.org.tr/en/pub/kefdergi/issue/27737/308033
• Anghileri, J. (2006). Teaching number sense (2 ed.). Continuum International Publishing Group. Aunio, P., Niemivirta, M., Hautamaki, J., Van Luit, J. E. H., Shi, J., & Zhang, M. (2006). Young children’s number sense in China and Finland. Scandinavian Journal of Educational Research, 50 (5), 483–502. https://doi.org/10.1080/00313830600953576
• Bağcı, B., ve İvrendi, A. (2016). Preschool math skills and training research in Turkey: Synthesis study. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 10(2), 391-425. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/259793
• Barrera-Mora, F., & Reyes-Rodriguez, A. (2019). Fostering middle school students’ number sense through contextualized tasks. International Electronic Journal of Elementary Education, 12(1), 75-86.
• Berch, D. B. (2005). Making sense of number sense: Implications for children with mathematical disabilities. Journal of Learning Disabilities, 38(4), 333–339. https://doi.org/10.1177/00222194050380040901
• Birgin, O. ve Peker, E. S. (2021). Türkiye’de sayı duyusu konusunda yapılan çalışmalara ilişkin tematik içerik analizi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 36(3), 593-609.
• Boz Yaman, B. (2019). Sayı kavramı ve sayı hissinin geliştirilmesi. İçinde E. Ertekin ve M. Ünlü (Ed.), Kuramdan uygulamaya etkinlik örnekleriyle sayıların öğretimi, (s. 1-23). Ankara: Pegem Akademi.
• Burns, M. (2007). About teaching mathematics: A K-8 resource (3rd ed.). Math Solution Publications.
• Can, D. (2019). İlkokul dördüncü sınıf öğrencilerinin sayı duyusu performansının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Elementary Education Online, 18(4), 1751- 1765.
• Cavkaytar, S. (2009). Dengeli okuma yazma yaklaşımının Türkçe öğretiminde uygulanması: İlköğretim 5. sınıfta bir eylem araştırması (Yayın numarası. 28640217) [Doktora tezi, Anadolu Üniversitesi]. ProQuest Dissertations Publishing.
• Chen, P. C., Li, M. N., & Yang, D. C. (2013). An effective remedial instruction in number sense for third graders in Taiwan. New Waves-Educational Research & Development, 16(1), 3-21. https://www.proquest.com/openview/a7e7229f00f04df9db4be093663d8740/1?pq-origsite=gscholar&cbl=2032473
• Çekirdekci, S. (2015). İlkokul 4. sınıf öğrencileri için sayı hissi testinin geliştirilerek öğrencilerin sayı hislerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış Doktora Tezi]. Marmara Üniversitesi.
• Çiltaş, A., Güler, G., ve Sözbilir, M. (2012). Türkiye’de matematik eğitimi araştırmaları: Bir içerik analizi çalışması. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(1), 565-580.
• Dyson, N. I., Jordan, N. C., & Glutting, J. (2013). A number sense intervention for lowincome kindergartners at risk for mathematics difficulties. Journal of Learning Disabilities, 46(2), 166-181.
• Er, Z. ve Dinç Artut, P. (2021). Investigation of number sense strategies used by primary school teachers and mathematics teachers. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi (EKUAD), 7(1), 48-61.
• Gürkan, A. K. (2023). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin sayı hissi becerilerinin problem çözme başarılarına etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Dumlupınar Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kütahya.
• Harç, S. (2010). 6. sınıf öğrencilerinin sayı duygusu kavramı açısından mevcut durumlarının analizi (Yayın numarası. 28538894) [Yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi]. ProQuest Dissertations Publishing.
• Işık, C., ve Kar, T. (2011). İlköğretim 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin sayı algılama ve rutin olmayan problem çözme becerilerinin incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 57-72. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1492622
• İlhan, A. (2011). Matematik eğitimi araştırmalarında tematik ve metodolojik eğilimler [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• İymen, E. (2012). 8. sınıf öğrencilerinin üslü ifadeler ile ilgili sayı duyularının sayı duyusu bileşenleri bakımından incelenmesi [Yüksek lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Pamukkale Üniversitesi Açık Erişim Sistemi. http://acikerisim.pau.edu.tr/xmlui/handle/11499/1634
• Jordan, N. C., Kaplan, D., Nabors-Oláh, L., & Locuniak, M. N. (2006). Number sense growth in kindergarten: A longitudinal investigation of children at risk for mathematics difficulties. Child Development, 77(1), 153-175. https://doi.org/10.1111/j.1467-8624.2006.00862.x
• Kayhan Altay, M. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin sayı duyularının; sınıf düzeyine, cinsiyete ve sayı duyusu bileşenlerine göre incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Hacettepe Üniversitesi.
• Kayhan Altay, M., ve Umay, A. (2011). Sınıf öğretmeni adaylarının hesaplama becerileri ve sayı duyuları arasındaki ilişkinin incelenmesi. NWSA: Education Sciences, 6(1), 1277-1283. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsaedu/issue/19821/212210
• Kayhan Altay, M., ve Umay, A. (2013). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerine yönelik sayı duyusu ölçeğinin geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, 38(167). 241-255. http://egitimvebilim.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/1762/480
• Louange, J., & Bana, J. (2010). The relationship between the number sense and problem solving abilities of year 7 students. In L. Sparrow, B. Kissane, & C. Hurst (Eds.), Shaping the future of mathematics education: Proceedings of the 33rd annual conference of the Mathematics Education Research Group of Australasia (pp. 360-366). MERGA.
• Markovits, Z., & Pang, J. (2007). The ability of sixty grade students in Korea and Israel to cope with number sense tasks. In Proceedings Of The 31st Conference Of The İnternational Group for The Psychology Of Mathematics Education, 3(1), 241- 248.
• McIntosh, A., Reys, B. J., & Reys, R. E. (1992). A proposed framework for examining basic number sense. For the Learning of Mathematics, 12(3), 2-44.
• McIntosh, A., Reys, R., Reys, B., Emanuelsson, G., Johansson, B., & Yang, D. C. (1999). Assessing number sense of students in Australia, Sweden, Taiwan, and the United States. School Science and Mathematics, 99(2), 61-70. https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.1999.tb17449.x
• Menon, R. (2004). Elementary school children’s number sense. International Journal for Mathematics Teaching and Learning, 57(1), 1-16.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2009, Ocak). İlköğretim Matematik Dersi 1-5. Sınıflar Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2015, Temmuz). İlkokul Matematik Dersi (İlkokul 1, 2, 3 ve 4. Sınıflar) Öğretim Programı. Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (2018, Ocak). Matematik Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve Ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar). Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Mutlu, Y. (2016). Bilgisayar destekli öğretim materyallerinin matematik öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencilerin sayı algılama becerileri üzerindeki etkilerinin incelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Atatürk Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Erzurum.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (2000). The principles and standards for school mathematics. NCTM.
• Olkun, S., & Toluk Uçar, Z. (2020). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi. (9.Baskı). Vizetek Yayıncılık.
• Özsoy, G., Özmutlu, E. B., ve Gündüz, S. N. (2017). İlkokul matematik eğitimi alanındaki araştırma eğilimlerinin lisansüstü tezlere dayalı olarak değerlendirilmesi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(2), 199-219. https://dergipark.org.tr/tr/pub/odusobiad/issue/30252/327132
• Saracoğlu, F. (2016). İlköğretim Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Matematik Başarıları ve Matematik Dersine Yönelik Tutumlarının İncelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Ahi Evran Üniversitesi.
• Shumway, J. F. (2011). Number sense routines: Building numerical literacy every day in grades K-3. Stenhouse Publishers.
• Siegler, R. S., & Booth, J. L. (2005). Development of numerical estimation. In J. Campbell (Ed.), Handbook of Mathematical Cognition, (s. 197-212). New York: Psychology Press.
• Singh, P. (2009). An assessment of number sense among secondary school students. International Journal for Mathematics Teaching and Learning, 155, 1-27.
• Soyuk, R. (2018). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kareköklü ifadeler konusunda sayı duyularının incelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Osmangazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Şengül, S. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının kullandıkları sayı duyusu stratejilerinin belirlenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1951-1974. https://www.researchgate.net/publication/275612204_Sinif_Ogretmeni_Adaylarinin_Kullandiklari_Sayi_Duyusu_Stratejilerinin_Belirlenmesi
• Şengül, S., ve Gülbağcı, H. ( 2013). 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin sayı hissi ile matematik öz yeterlikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 6(4), 1049-1060. http://dx.doi.org/10.9761/JASSS623
• Takır, A. (2016). 6., 7. ve 8. sınıf öğrencilerinin sayı duyusu becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 29, 309-323.
• Tsao, Y.L. (2004). Effects of a problem-solving-based mathematics course on number sense of preservice teachers. Journal of College Teaching and Learning, 1(2), 33-49. https://doi.org/10.19030/tlc.v1i2.1913
• Tsao, Y. L., & Lin, Y.C. (2011). The study of number sense and teaching practice. Journal of Case Studies in Education, 2(1), 1-14.
• Uluçay, E. (2021). Sınıf öğretmenleri ile ilkokul birinci sınıf öğrencilerinin sayı duyusu becerilerinin incelenmesi (uşak ili örneklemi) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Ülkü, E. N. (2023). Ortaokul öğrencilerinin sayı hissi ile matematik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
• Yakut, M. (2020). İlkokul ikinci sınıf öğrencilerinin sayı hissi düzeylerinin addıe öğretim tasarımı temelinde geliştirilmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Bozok Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yozgat.
• Yang, D. C. (2002). Teaching and learning number sense: One successful process-oriented activity with sixth grade students in Taiwan. School Science and Mathematics, 102(3), 1-6. https://doi.org/10.1111/j.1949-8594.2002.tb17902.x
• Yang, D. C. (2005). Number sense strategies used by 6th-grade students in Taiwan. Educational Studies, 31(3), 317-333.
• Yang, D. C., Hsu, C. J., & Huang, M. C. (2004). A study of teaching and learning number sense for sixth grade students in Taiwan. International Journal of Science and Mathematics Education, 2(3), 407-430. http://dx.doi.org/10.1007/s10763-004-6486-9
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. Baskı). Seçkin Yayınları.