Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Determination of Some Agronomic Characteristics of Seeds of Rapeseed (Brassica napus L.) Varieties Stored under the Same Storage Conditions

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 105 - 112, 30.09.2025

Öz

Rapeseed (Brassica napus L.), a member of the Brassicacea family, is an important industrial plant of commercial importance. In this study, seeds obtained from seven different rapeseed varieties grown in Bingol in 2015 were stored under the same storage conditions for nine years. In 2024, some agro-technical characteristics of these rapeseed seeds stored in the laboratory of Bingol University Faculty of Agriculture in a controlled environment and under the same storage conditions were determined. Seeds generally have their own agrotechnical characteristics. These characteristics are utilized in production steps such as mechanization, breeding and product processing. Some agrotechnical characteristics (length, width, surface area, mean arithmetic and geometric diameter, sphericity, thousand grain weight and germination capacity) of seven different rapeseed varieties (Ability, Gladyatör, Hero, Licosmos, Samibey, Sary ve Süzer) stored for nine years were determined. According to the data obtained, it was determined that there was a numerically significant change in some characteristics of rapeseed seeds depending on the storage period. It was determined that the varieties had an average length of 0.167 mm, width of 0.156 mm, surface area of 0.021 mm2, arithmetic diameter of 0.161 and sphericity value of 0.009. The thousand grain weights ranged from 0.105 g to 0.210 g. Germination capacity of rapeseed seeds was determined to be between 76% and 90%. Seven different rapeseed varieties stored under the same storage conditions for nine years maintained their germination capacity despite the change in seed characteristics. Therefore, the study emphasized that producers and researchers should reconsider seed selection, storage and product processing steps by taking this feature into account when working with rapeseed seeds.

Kaynakça

  • Alayunt, F.N., (2000). Biyolojik Malzeme Bilgisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Makineleri Bölümü Ders Kitabı, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 541, Bornova-İzmir.
  • Balci, A., & Boydak, E. (2021). Farklı Kolza (Brassica napus L.) Genotiplerinde NaCI Konsantrasyonlarının Çimlenme ve Çıkış Üzerine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 24(5): 1011-1020.
  • Başlama, D. (2004). Comparision of Yield and Yield Components of Winter Rapeseed (Brassica napus ssp. oleifera L.) Cultivars in Ankara Conditions. Tarım Bilimleri Dergisi 10 (2) 211-21.
  • Bayramin, S. & Kaya, M.D. (2009). Advancement of Safflower and Rapeseed Production of Turkey in Recent Years. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 18 (1-2):43-47.
  • Berrocoso J, Rojas O, Liu Y, Shoulders J, González-Vega J. & Stein H. (2015) Energy concentration and amino acid digestibility in high-protein canola meal, conventional canola meal, and soybean meal fed to growing pigs. J Animal Sci 93(5):2208–2217.
  • Berat, Ö. (2024). Bazı Kışlık Kolza (Brassica napus L. ssp. oleifera) Çeşitlerinde Farklı Sıra Arası Mesafe Ve Ekim Normunun Verim, Verim Unsurları Ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri. Bursa Uludağ Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD. Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
  • Bouchet, A., Laperche, A., Bissuel-Belaygue, C., Snowdon, R., Nesi, N. & Stahl, A. (2016). Nitrogen use efficiency in rapeseed. A review. Agron. Sustain. Dev. 36:38.
  • Boydak, E. (2022). Türkiye Yağlı Tohumlu Bitkiler Ve Üretim Sorunları. Farklı Yaklaşımlarla Tarıma Yeniden Bakış. Ed: A.Satar, İ.Gül, Y.K. Haspolat, Orient Yayınları, ISBN: 978-975-6124-98-7, Ankara.
  • Boydak, E. & Karakaya, E. (2024). Pandemi Öncesi ve Pandemi Sonrasi Bazi Endüstri Bitkileri Üretiminin Türkiye’deki Durumu. Journal of Agriculture 7 (1): 84-99.
  • Carré, P. & Pouzet, A. (2014). Rapeseed market, worldwide and in Europe. OCL. 21(1): D102.
  • Demir, İ. (2020). Evaluation of yield and yield performance of some winter rapeseed (Brassica napus L.) cultivars in Kırşehir ecological conditions. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Derg. 24(4): 432-439.
  • Diepenbrock, W. (2000). Yield analysis of winter oilseed rape (Brassica napus L.): A review. Field Crops Research 67:35±49.
  • Doğru, A. (2020). An Overview of Rapeseed Plants (Brassicanapus L.). IJAAES International Journal of Anatolia Agricultural Engineering. 2:30-36.
  • Dumanoğlu, Z. & Geren, H. (2020). An Investigation on Determination of Seed Characteristics of Some Gluten-Free Crops (Amarantus mantegazzianus, Chenopodium quinoa Willd., Eragrostis tef [Zucc] Trotter, Salvia hispanica L.), Turkısh Journal of Agriculture - Food Science and Technology(TURJAF), 8(8):1650-1655.
  • FAO. (2019). Statistics Division of Food and Agriculture Organization of the United Nations.
  • Gizlenci, Ş. & Acar, M. (2021). Kolza ve Tarımı. T.C.Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Ankara. (https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ktae/Belgeler/kolza_kitap_2021.pdf) (erişim tarihi:06.12.2024)
  • International Rules for Seed Testing (ISTA) (2007). International Rules for Seed Testing Book.
  • İpkin, B., Koç, E. & Üras, A. (1990). Kışlık kolza araştırmaları projesi-enstitü raporu. Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Antalya.
  • İşler, N. (2024). Tarla Bitkileri/Kolza tarımı Ders notları. (http://www.mku.edu.tr/files/898-0e9fe1a8-1d54-4c38-8ac4cdbdccae03ad.pdf) (Erişim tarihi:06.12.2024)
  • Kara, M., (2012). Biyolojik Ürünlerin Fiziksel Özellikleri. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 242, Erzurum.
  • Kara M. 2017. Physical Properties of Biological Products. Güven Bilimsel. ISBN: 978-975-6240-56-4, İstanbul.
  • Kolsarıcı , Ö., C. Er & D. Tarman, (1985). Islah edilmiş kışlık kolza çeşitlerinde verim komponentlerinin karşılaştırılması. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı. 35:61-74, Ankara.
  • Köymen, M., & Kara, Ş.M. (2017). Azotun kışlık kolza çeşitlerinde verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Akademik Ziraat Dergisi, 6 (2), 123-130.
  • Mohsenin, N.N., (1970). Physical Properties of Plant and Animal Materials. Gordon and Breach Science Publishers, New York.
  • Turan, F. & Samur, S. (2024). Investigation of the Effect of Boric Acid and Gibberellic Acid Priming on Rapeseed (Brassica napus L.) Seeds Against Drought Stress. ISPEC Journal of Agricultural Sciences 8(3): 756-765. TÜİK (2024).Yağlı tohum üretim miktarları. (erişim tarihi: Mart 2025)
  • Uyanık, M., Kara Ş.M. & Korkmaz,K. (2014). Determination of Responses of Some Winter Canola (Brassica napus L.) Cultivars to Salt Stress at Germination Period. Journal of Agrıcultural Scıences 20:368-375.
  • Yağcıoğlu, A., (2015). Ürün İşleme. Ege Üniversitesi Yayınları, Ziraat Fakültesi Yayın No: 517, Genişletilmiş 2. Baskı, Bornova-İzmir.
  • Yılmaz, E. & Öztürk, Ö. (2022). The Effect of Different Nitrogen Doses on Yield and Quality of Some Winter Canola (Brassica napus L.) Cultivars. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences. 36 (3), 447-457.

Aynı Muhafaza Şartlarında Depolanan Kolza (Brassica napus L.) Çeşitlerine Ait Tohumların Bazı Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 105 - 112, 30.09.2025

Öz

Brassicacea familyasında yer alan kolza (Brassica napus L.) ticari olarak öneme sahip bir endüstri bitkisidir. Bu çalışmada, 2015 yılında Bingöl koşullarında yetiştirilen yedi farklı kolza çeşidinden elde edilen ve dokuz yıl süre ile aynı muhafaza şartlarında depolanan tohumlar kullanılmıştır. Kontrollü ortamda ve aynı muhafaza şartlarında depolanan bu kolza tohumlarının, 2024 yılında Bingöl Üniversitesi Ziraat Fakültesi laboratuvarında bazı agroteknik özellikleri belirlenmiştir. Tohumlar genel olarak kendilerine ait agroteknik özelliklere sahip olmaktadırlar. Bu özelliklerden faydalanılarak, mekanizasyon, ıslah ve ürün işleme vb. üretim basamaklarında faydalanılmaktadır. Dokuz yıl süresince depolanan yedi farklı kolza tohumuna (Ability, Gladyatör, Hero, Licosmos, Samibey, Sary ve Süzer) ait bazı agro teknik özellikler (uzunluk, genişlik, yüzey alan, ortalama aritmetik ve geometrik çap, küresellik, bin tane ağırlığı ve çimlenme kapasitesi) saptanmıştır. Elde edilen verilere göre kolza tohumlarının depolama süresine bağlı olarak bazı özelliklerinde sayısal olarak anlamlı bir değişimin olduğu belirlenmiştir. Çeşitlerin genel olarak ortalama 0,167 mm uzunluk, 0,156 mm genişlik, 0,021 mm2 yüzey alan, 0,161 mm aritmetik çap ile 0,009 küresellik değerine sahip olduğu saptanmıştır. Bin tane ağırlıklarının 0,105 g ila 0,210 g arasında değiştiği saptanmıştır. Kolza tohumlarının çimlenme kapasitelerinin ise; %76 ile %90 arasında olduğu belirlenmiştir. Dokuz yıl süre ile aynı muhafaza şartları altında depolanan yedi farklı kolza çeşidinin tohum özelliklerindeki değişime rağmen çimlenme kapasitelerini korudukları tespit edilmiştir. Bu nedenle, çalışmada üreticiler ve araştırıcılar kolza tohumları ile çalışırken bu özelliği dikkate alarak tohumluk seçimi, depolama ve ürün işleme basamaklarını yeniden gözden geçirmelerinin önemli olduğu düşünülmektedir.

Kaynakça

  • Alayunt, F.N., (2000). Biyolojik Malzeme Bilgisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Makineleri Bölümü Ders Kitabı, Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 541, Bornova-İzmir.
  • Balci, A., & Boydak, E. (2021). Farklı Kolza (Brassica napus L.) Genotiplerinde NaCI Konsantrasyonlarının Çimlenme ve Çıkış Üzerine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi 24(5): 1011-1020.
  • Başlama, D. (2004). Comparision of Yield and Yield Components of Winter Rapeseed (Brassica napus ssp. oleifera L.) Cultivars in Ankara Conditions. Tarım Bilimleri Dergisi 10 (2) 211-21.
  • Bayramin, S. & Kaya, M.D. (2009). Advancement of Safflower and Rapeseed Production of Turkey in Recent Years. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 18 (1-2):43-47.
  • Berrocoso J, Rojas O, Liu Y, Shoulders J, González-Vega J. & Stein H. (2015) Energy concentration and amino acid digestibility in high-protein canola meal, conventional canola meal, and soybean meal fed to growing pigs. J Animal Sci 93(5):2208–2217.
  • Berat, Ö. (2024). Bazı Kışlık Kolza (Brassica napus L. ssp. oleifera) Çeşitlerinde Farklı Sıra Arası Mesafe Ve Ekim Normunun Verim, Verim Unsurları Ve Kalite Özellikleri Üzerine Etkileri. Bursa Uludağ Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD. Yüksek Lisans Tezi, Bursa.
  • Bouchet, A., Laperche, A., Bissuel-Belaygue, C., Snowdon, R., Nesi, N. & Stahl, A. (2016). Nitrogen use efficiency in rapeseed. A review. Agron. Sustain. Dev. 36:38.
  • Boydak, E. (2022). Türkiye Yağlı Tohumlu Bitkiler Ve Üretim Sorunları. Farklı Yaklaşımlarla Tarıma Yeniden Bakış. Ed: A.Satar, İ.Gül, Y.K. Haspolat, Orient Yayınları, ISBN: 978-975-6124-98-7, Ankara.
  • Boydak, E. & Karakaya, E. (2024). Pandemi Öncesi ve Pandemi Sonrasi Bazi Endüstri Bitkileri Üretiminin Türkiye’deki Durumu. Journal of Agriculture 7 (1): 84-99.
  • Carré, P. & Pouzet, A. (2014). Rapeseed market, worldwide and in Europe. OCL. 21(1): D102.
  • Demir, İ. (2020). Evaluation of yield and yield performance of some winter rapeseed (Brassica napus L.) cultivars in Kırşehir ecological conditions. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Derg. 24(4): 432-439.
  • Diepenbrock, W. (2000). Yield analysis of winter oilseed rape (Brassica napus L.): A review. Field Crops Research 67:35±49.
  • Doğru, A. (2020). An Overview of Rapeseed Plants (Brassicanapus L.). IJAAES International Journal of Anatolia Agricultural Engineering. 2:30-36.
  • Dumanoğlu, Z. & Geren, H. (2020). An Investigation on Determination of Seed Characteristics of Some Gluten-Free Crops (Amarantus mantegazzianus, Chenopodium quinoa Willd., Eragrostis tef [Zucc] Trotter, Salvia hispanica L.), Turkısh Journal of Agriculture - Food Science and Technology(TURJAF), 8(8):1650-1655.
  • FAO. (2019). Statistics Division of Food and Agriculture Organization of the United Nations.
  • Gizlenci, Ş. & Acar, M. (2021). Kolza ve Tarımı. T.C.Tarım ve Orman Bakanlığı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü, Ankara. (https://arastirma.tarimorman.gov.tr/ktae/Belgeler/kolza_kitap_2021.pdf) (erişim tarihi:06.12.2024)
  • International Rules for Seed Testing (ISTA) (2007). International Rules for Seed Testing Book.
  • İpkin, B., Koç, E. & Üras, A. (1990). Kışlık kolza araştırmaları projesi-enstitü raporu. Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Antalya.
  • İşler, N. (2024). Tarla Bitkileri/Kolza tarımı Ders notları. (http://www.mku.edu.tr/files/898-0e9fe1a8-1d54-4c38-8ac4cdbdccae03ad.pdf) (Erişim tarihi:06.12.2024)
  • Kara, M., (2012). Biyolojik Ürünlerin Fiziksel Özellikleri. Atatürk Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları No: 242, Erzurum.
  • Kara M. 2017. Physical Properties of Biological Products. Güven Bilimsel. ISBN: 978-975-6240-56-4, İstanbul.
  • Kolsarıcı , Ö., C. Er & D. Tarman, (1985). Islah edilmiş kışlık kolza çeşitlerinde verim komponentlerinin karşılaştırılması. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı. 35:61-74, Ankara.
  • Köymen, M., & Kara, Ş.M. (2017). Azotun kışlık kolza çeşitlerinde verim ve verim unsurları üzerine etkisi. Akademik Ziraat Dergisi, 6 (2), 123-130.
  • Mohsenin, N.N., (1970). Physical Properties of Plant and Animal Materials. Gordon and Breach Science Publishers, New York.
  • Turan, F. & Samur, S. (2024). Investigation of the Effect of Boric Acid and Gibberellic Acid Priming on Rapeseed (Brassica napus L.) Seeds Against Drought Stress. ISPEC Journal of Agricultural Sciences 8(3): 756-765. TÜİK (2024).Yağlı tohum üretim miktarları. (erişim tarihi: Mart 2025)
  • Uyanık, M., Kara Ş.M. & Korkmaz,K. (2014). Determination of Responses of Some Winter Canola (Brassica napus L.) Cultivars to Salt Stress at Germination Period. Journal of Agrıcultural Scıences 20:368-375.
  • Yağcıoğlu, A., (2015). Ürün İşleme. Ege Üniversitesi Yayınları, Ziraat Fakültesi Yayın No: 517, Genişletilmiş 2. Baskı, Bornova-İzmir.
  • Yılmaz, E. & Öztürk, Ö. (2022). The Effect of Different Nitrogen Doses on Yield and Quality of Some Winter Canola (Brassica napus L.) Cultivars. Selcuk Journal of Agriculture and Food Sciences. 36 (3), 447-457.
Toplam 28 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Ziraat Mühendisliği (Diğer), Agronomi
Bölüm Araştırma Makaleleri
Yazarlar

Zeynep Dumanoğlu 0000-0002-7889-9015

Erkan Boydak 0000-0002-3466-5356

Erken Görünüm Tarihi 29 Eylül 2025
Yayımlanma Tarihi 30 Eylül 2025
Gönderilme Tarihi 19 Mart 2025
Kabul Tarihi 27 Haziran 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Cilt: 5 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Dumanoğlu, Z., & Boydak, E. (2025). Aynı Muhafaza Şartlarında Depolanan Kolza (Brassica napus L.) Çeşitlerine Ait Tohumların Bazı Agronomik Özelliklerinin Belirlenmesi. Uluslararası Gıda Tarım ve Hayvan Bilimleri Dergisi, 5(2), 105-112.