Kayırmacılığın Çalışan Davranışları ve İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları Üzerine Etkileri: Antalya’daki Beş Yıldızlı Otel İşletmelerine Yönelik Bir Araştırma

Yıl 2021, Cilt: 5 Sayı: 1, 16 - 40, 07.05.2021

Gülay Bulgan

Öz

Kanunlara aykırılık, eşitsizlik, adaletsizlik, eş-dost ilişkisi gibi nedenler ile şahısların veya grupların kollanması anlamına gelen kayırmacılık kamu ve özel sektörde olduğu gibi otel işletmelerinde de genellikle karşılaşılabilecek bir durumdur. Farklı türleri bulunan kayırmacılığın çalışan davranışları ve insan kaynakları üzerinde etkileri bulunmaktadır. Yapılan bu çalışmanın amacı kayırmacılığın çalışan davranışları ve insan kaynakları uygulamaları üzerine etkilerinin ortaya çıkarılmasıdır. Bu maksatla Antalya’daki beş yıldızlı otel işletmelerinde çalışan 495 kişiye anket uygulanmıştır. Araştırma sonucunda erkeklerin iş tatminlerinin ve işten ayrılma niyetlerinin kadınlara oranla daha yüksek olduğu, katılımcıların işten ayrılmayı düşünmedikleri ve örgütsel bağlılıklarının da yüksek olduğu ortaya çıkarılmıştır. Ayrıca araştırmaya katılanların, otel işletmesinde kayırmacılıkla işe alımların gerçekleşmesi halinde işten çıkarma ve statü değişikliği hususunda problemlerin yaşanacağını düşündükleri tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kayırmacılık, İnsan Kaynakları Yönetimi, Otel İşletmeleri, Antalya.

Destekleyen Kurum

Süleyman Demirel Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi tarafından desteklenen proje

Proje Numarası

SYL-2018-6874

Kaynakça

• Aközer, M. (2003). Kamuoyu gözüyle kamuda yolsuzluk. Görüş Dergisi, Aralık,14-22.
• Aktan, C. C. (1992). Politik yozlaşma ve kleptokrasi; 1980-1990 Türkiye deneyimi, İstanbul: Alfa Yayıncılık.
• Aktan, C. C. (2001). Siyasal ahlak ve siyasal yozlaşma. C.C. Aktan, (Ed.), Yolsuzlukla mücadele stratejileri içinde (s. 51-69). Ankara: Hak-İş.
• Araslı, H., Bavik, A., & Ekiz, E. H. (2006). The effects of nepotism on human resource management: the case of three, four and five star hotels in Northern Cyprus, International Journal of Sociology and Social Policy, 26 (7/8), 295–308.
• Araslı, H., & Tümer, M. (2008). Nepotism, favoritism and cronyism: a study of their effects on job stress and job satisfaction ın the banking ındustry of North Cyprus, Social Behavior and Personality, 36(9), 1237-1250.
• Asunakutlu, T., & Avcı, U. (2010). Aile işletmelerinde nepotizm algısı ve iş tatmini üzerine bir araştırma. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2), 93-109.
• Aydın, Y. (2015). Örgütsel sessizliğin okul yönetiminde kayırmacılık ve öğretmenlerin öz yeterlik algısı ile ilişkisi. Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara. Erişim Tarihi: 26.02.2020.
• Aydoğan, I. (2009). Favoritism in the Turkish educational system: Nepotism, cronyism and patronage, Educational Policy Analysis and StrategicResearch, 4(1), 19–35.
• Büte, M. (2011). Nepotizm ve iş tatmini ilişkisinde iş stresinin aracı rolü var mıdır?. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29, 176.
• Büte, M. (2011). Kayırmacılığın çalışanlar üzerine etkileri ile insan kaynakları uygulamaları ilişkisi: Türk kamu bankalarına yönelik bir araştırma, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 385-390.
• Büte, M., & Tekarslan, E. (2010). A Field research about effects of nepotism on employees working for family firms, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 6(6): 1-21.
• Erdem, B. Çeribaş, S., & Karataş, A. (2013). Otel işletmelerinde çalışan işgörenlerin kronizm (eş dost kayırmacılığı) algıları: İstanbul'da faaliyet gösteren bir, iki ve üç yıldızlı otel işletmelerinde bir araştırma, Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(1), 51-69.
• Evans, M. (2004). Policy transfer in global perspective, London: Routledge.
• Göksel A. B., Kocabaş F., & Baytekin E. P. (2004). Sürdürülebilir rekabette müşteri ilişkileri yönetimi, İstanbul: Dönence.