Duvar Resimlerinde Tamamlama Yöntemleri

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 4, 469 - 484, 20.12.2025

Özge Nur Yıldırım

Öz

İnsanlar, tarih boyunca resim sanatını yaşam tarzlarını, inançlarını ve kültürlerini ifade etmek için bir araç olarak kullanmıştır. İlk örnekleri yaşam alanlarının duvarlarına yapılan resimler olan bu sanat, zamanla dini yapılar, saraylar ve evlerde önemli bir kültürel miras haline gelmiştir. Ancak, duvar resimleri doğal malzemelerin bozulmaya yatkınlığı ve çevresel faktörlerin etkisiyle zaman içinde hasar görmektedir. En yaygın bozulmalar, renk solması, boya tabakasının dökülmesi ve intonaco tabakasındaki boşluklar nedeniyle meydana gelen bütünlük kayıplarıdır.
Duvar resimlerinin korunması, tarih boyunca önemle ele alınmış bir konudur. 1964 Venedik Tüzüğü ve 2003 ICOMOS ilkeleri, duvar resmi restorasyonunda özgünlüğü koruma ve minimum müdahale anlayışını benimsemiştir. Bu ilkeler, estetik bütünlemenin hasar görünümünü azaltmak için özgün olmayan kısımlar üzerinde yapılmasını, müdahalelerin geri döndürülebilir olmasını ve üstten boyamadan kaçınılmasını öngörür. Cesare Brandi’nin "Restorasyonun Teorisi" ve Almanya’da gelişen Gestalt kuramı, bu alanda Batı’da referans alınan önemli kaynaklardır.

Anahtar Kelimeler

Duvar resimleri , bütünleme teknikleri , koruma , kültürel miras.

Completion Methods In Wall Paintings

Öz

Throughout history, humans have used the art of painting as a means to express their lifestyles, beliefs, and cultures. Initially practiced on the walls of living spaces, this art form gradually became an essential part of cultural heritage, particularly in religious structures, palaces, and homes. However, wall paintings are prone to deterioration due to the perishable nature of their materials and environmental factors. The most common forms of damage include color fading, flaking of the paint layer, and integrity losses caused by voids in the intonaco layer.
The conservation of wall paintings has historically been a subject of significant focus. The 1964 Venice Charter and the 2003 ICOMOS Principles have emphasized the preservation of authenticity and the adoption of minimal intervention in wall painting restoration. These principles advocate for aesthetic integration to mitigate the visibility of damage, ensuring that interventions are reversible and avoiding overpainting. Cesare Brandi’s Theory of Restoration and the Gestalt theory developed in early 20th-century Germany are key references in this field.

Anahtar Kelimeler

Wall paintings , integration techniques , conservation , cultural heritage.

Kaynakça

• Agulli, G., & Silva, L. (2015). Treatment of lacunae, Gestalt psychology and Cesare Brandi: From theory to practice. In A. Bailao, F. Henriques, & A. Bidarra (Eds.), 3rd International Meeting on Retouching of Cultural Heritage, RECH3 (pp. 93–102). Porto, Portugal, 23–24 October 2015.
• Brajer, I. (2015). To retouch or not to retouch? Reflections on the aesthetic completion of wall paintings. Mélanges en l'honneur de Roger Marijnissen. https://doi.org/10.4000/ceroart.4619
• Deniz, M., & Tokman, L. Y. (2022). Gestalt ilkeleri bağlamında tarihi yapı cephelerinin görsel algılanabilirliği: Tarsus örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 26(3), 344–354. https://doi.org/10.19113/sdufenbed.1053576
• Deppmayer, K. (2017). Inkarnat und Signifikanz: Das menschliche Abbild in der Tafelmalerei von 200 bis 1250 im Mittelmeerraum. Bibliografische Information der Deutschen Nationalbibliothek.
• Dikilitaş, G. (2005). Duvar resimlerinin bozulmasına neden olan etkenler ve koruma uygulamaları [Yüksek lisans tezi, İstanbul Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi. (Tez No: 214989)
• Erişti, S. D., Uluuysal, B., & Dindar, M. (2013). Görsel algı kuramlarına dayalı etkileşimli bir öğretim ortamı tasarımı ve ortama ilişkin öğrenci görüşleri. Anadolu Journal of Educational Sciences International, 3(1), 1-18. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ajesi/issue/1528/18746
• Ersen, A. (2011). Cesare Brandi 1906-1988 ve Restorasyon Teorisi. Restorasyon Ve Konservasyon Çalışmaları Dergisi(7), 3-11.
• Eskici, B. (2018). Seramik onarımlarında bütünleme yöntemleri üzerine bir değerlendirme. STD, 135–153. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sanatvetasarim/issue/41779/504064
• Häyhä, H., Danielli, C., & Tammisto, A. (2007). Developing the digital puzzling and reconstruction system for second style fresco fragments from the House of Marcus Lucretius (IX, 3, 5.24) Pompeii. Glass and Ceramics, 152–154. ICOMOS. (1964). The Venice Charter.
• ICOMOS. (2003). Principles for the conservation and restoration of wall paintings.
• Idelson, A. I., & Severini, L. (2018). Inpainting. In The Encyclopedia of Archaeological Sciences. Italy. https://doi.org/10.1002/9781119188230.saseas0330
• Karabıyık, Ö., & Mant Menay, S. (2024). Resim sanatının porselen yüzeylere yansıması [Reflection of painting art on porcelain surfaces]. International Journal of Humanities and Art Researches | Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 9(1), 12-32. https://doi.org/10.5281/zenodo.10828857
• Mittone, L. (2010). The use of ‘neutral colours’ in the retouching of large losses in wall paintings [Yüksek lisans tezi, University of Udine]. İtalya.
• Salvadori, M., Boschetti, C., Baroni, P., & Sbrolli, C. (2019). Integrated methods for reconstructing the decoration and production process of the frigidarium wall-paintings, at the Sarno Baths, Pompeii. Journal of Cultural Heritage. https://doi.org/10.1016/j.culher.2019.04.020
• Şener, Y. S., Eskici, B., & Çetin, C. (2002). Zeugma Antik Kenti Kurtarma Kazılarında (A Bölgesi) Ele Geçen Duvar Resimlerinin Restorasyonu Ve Konservasyonu Çalışmaları. 23. Uluslararası Kazı, Araştırma ve Arkeometri Sempozyumu, 17. Arkeometri Sonuçları Toplantısı (28 Mayıs–01 Haziran 2001, Ankara) (Cilt 17, ss. 109–118). Ankara.
• Weyer, A., Pocizo, P. R., Pop, D., Cassar, J., Özköse, A., & Vallet, J.-M. (2015). EwaGlos: European Illustrated Glossary of Conservation Terms for Wall Paintings and Architectural Surfaces. Hornemann Institute.
• Yetiş, E., Çağlar Eryurt, B., & Eskici, B. (2021). Optik renk karışımı ve resim restorasyonunda tamamlama yöntemleri. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, 25, 17–36. https://doi.org/10.17484/yedi.771578
• Görsel Kaynakça URL.1 Sanatçı Bangkok'taki Wat Phra Kaew'deki bazı duvar resimlerini restore ediyor. (2010). Bangkok, Tayland. https://www.flickr.com/photos/ebvimages/4483102243/
• URL.2 Gestalt Terapisi. (n.d.). https://www.psicologotrieste.com/gestalt-therapy/
• URL.3 Cesare Brandi. (n.d.). https://alchetron.com/Cesare-Brandi
• URL.4 Anonim. Schola Armaturarum'un yeniden doğuşu. [Fresk]. Pompei Antik Kenti, İtalya. http://pompeiisites.org/en/comunicati/the-rebirth-of-the-schola-armaturarum/
• URL.5 Anonim. Camposanto'daki Ölümün Zaferi Freski. [Fresk]. Campo Santo, Pisa, İtalya. https://www.european-traveler.com/wp-content/uploads/2019/11/Triumph-of-Death-Fresco-in-Camposanto-Pisa.jpg
• URL.6 Da Vinci, L. (1498). Son Akşam Yemeği Freski. [Fresk]. Santa Maria delle Grazie, Milano, İtalya. https://tr.pinterest.com/pin/858639485175544197/