ANDERSEN MASALLARINDAKİ İLETİLERİN TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN GÖRÜŞLERİNE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 2, 196 - 212, 30.06.2021

Hatice Yurtseven Yılmaz

Öz

Masallar, kurgularındaki olağanüstülük, hayal dünyasını devindirici yapıları ve yetişkinler tarafından çocukları eğitme aracı olarak görülmeleri nedeniyle çocuklarla çok erken dönemlerde buluşurlar. Andersen masalları da Türk çocuk edebiyatına çeviri yoluyla katılarak bu buluşmalarda yıllardır sıklıkla okunan masallardan olmuştur. Araştırmada Hans Christian Andersen tarafından kaleme alınan sanat masallarından 50 tanesi iletilerin çocuğa uygunluğunu belirlemek amacıyla incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda durum çalışması yöntem olarak benimsenmiş; veriler dokuman analizi yöntemiyle toplanarak içerik çözümlemesi ile çözümlenmiştir. Araştırmacı tarafından olumsuz olduğu düşünülen iletiler Bursa İli Osmangazi ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı okullarda görev yapmakta olan Türkçe öğretmenlerinin görüşüne sunulmuştur. Araştırmaya katılan 134 Türkçe öğretmeninin görüşüne göre masallardaki 3 ileti büyü yapmayı ve kurnazlığı olumladığı, insanları eşit olarak sunmadığı için çocuğa uygun bulunmamıştır. Ayrıca iletiler kadar iletilerin kurguda sunuluş biçiminin de önemli olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Andersen masallarında doğru iletiler bile içinde korku, şiddet ve boş inançların bulunduğu bir anlatımla sunulmaktadır. Bu nedenle Andersen masalları ve diğer çeviri eserlerin bilimsel araştırmalara konu olarak çok boyutlu bir biçimde çocuğa görelik açısından incelenmesi önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Andersen masalları, İleti, Çocuk edebiyatı

An Examination of the Messages in Andersen’s Tales According to the Opinions of Turkish Teachers

Öz

Fairy tales meet children at a very early stage due to the extraordinary nature of their fiction, their imaginative nature, and the fact that they are seen by adults as a means of educating children. Andersen's tales have also been included in Turkish children's literature through translation and have been among the tales that have been read frequently in these meetings for years. In this study, 50 of the art tales written by Hans Christian Andersen were examined in an attempt to determine the suitability of the messages for children. For this purpose, case study as a method was adopted. The data were collected by document analysis method and analyzed with content analysis. The messages thought to be negative by the researcher were presented to the Turkish teachers for their opinions, who worked in secondary schools affiliated to the Ministry of National Education in the Osmangazi District of Bursa Province. Based on the opinions of 134 Turkish teachers who participated in the study, it was identified that 3 messages in fairy tales were not suitable for the child as they affirmed magic and cunning, and did not present people equally. Furthermore, it was concluded that the way the messages were presented in the fiction was as important as the messages. In Andersen's tales, even true messages are presented with a narrative that includes fear, violence and superstition. For this reason, it is recommended that Andersen’s tales and other translated works be examined as a subject of scientific study in terms of suitability for children in a multidimensional way.

Anahtar Kelimeler

Andersen’s Fairy Tales, Children literature, Message

Kaynakça

• Adalı, O. (2003). Anlamak ve anlatmak. İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Akyıldız Ercan, C. (2020). Örnek masal çözümlemesi ile halk ve sanatsal masal arasındaki farklılıklar. Doğu Esintileri, (12), 175-191. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/dogu/issue/52705/695180
• Alpar, M. (Çev.) (2009). Andersen masalları. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Arıcı, A. F. (2016). Estetik değer oluşturmada masalların rolü: Türk masalları örneği. EÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2), 1017-1035.
• Aslan, C. (2019). Çocuk edebiyatı ve duyarlık eğitimi. Ankara: Pegem Akademi.
• Asutay, H. (2013). Çocuk yazınının fantastik dünyası: Masallar. Turkish Studies – International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, Volume 8/13 Fall 2013, 265-278.
• Bandura, A. (1977). Social learning theory. Upper Saddle River, NJ: Prentice-Hall.
• Berg, B. L., & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri(H. Aydın, Trans.). Konya: Eğitim Yayınevi (Original work published 2012).
• Boratav, P. N. (2013).100 soruda Türk halk edebiyatı. Bilgesu Yayıncılık.
• Corbin, J. & Strauss, A. (2008). Basics of qualitative research: Techniques and procedures for developing grounded theory (3rd ed.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Cüceloğlu, D. (2001). İçimizdeki çocuk. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Demiray, K. (1977). Açıklamalı çocuk edebiyatı antolojisi. İstanbul: İnkılâp ve Aka Kitabevleri.
• Dilidüzgün, S. (2007). Çağdaş çocuk yazını-Yazın Eğitimine Atılan İlk Adım. İstanbul: MORPA.
• Dilidüzgün, S.(2008). Çocuk edebiyatında masallar. Z. Güneş (Ed.). Okulöncesinde çocuk edebiyatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 73-103.
• Dilidüzgün, S.(2009). Masallar ve Masalsı Türler. Z. Güneş (Ed.). İlköğretimde Çocuk Edebiyatı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 93-124.
• Gliner, J. A., Morgan, G.A., & Leech, N. (2015). Uygulamada Araştırma Yöntemleri (Turan, S. Trans.). Ankara: Nobel Yayınevi. (Original work published 2009).
• Gökşen, E. N. (1985). Örnekleriyle çocuk edebiyatımız. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Günay, Umay (1992). Masal. Türk Dünyası el kitabı-edebiyat içinde. Türk kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları, 121, I, (A-23), 321-331.
• Güzelküçük, Ş. ve Türkyılmaz, M. (2020). Masal kitaplarında yer alan korku ve şiddet ögeleri.Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(3), 859-878.
• Helimoğlu Yavuz, M. (2009). Masallar ve Eğitimsel İşlevleri. İstanbul: Cumhuriyet Kitapları. Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Kavcar (1999). Edebiyat ve eğitim. Ankara: Engin Yayınları.
• Lewis, N. (1994). Introduction. Hans Andersen’s fairy tales. London: Penguin Books.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma (Turan, S., Trans.). Ankara: Nobel Yayınevi. (Original work published 2009).
• Nas, R. (2002). Örneklerle çocuk edebiyatı. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Neydim, N. (2003). Çeviri çocuk edebiyatı. İstanbul: Bu Yayınevi.
• Neydim, N. (2006). Masumiyetini Tamamen Kaybeden Seçki: 100 Temel Eser.Radikal, 30 Ağustos 2006.
• Özkan, R. ve Sivrikaya, Ü. (2012). İlköğretimde küresel değerler (100 temel eser üzerine bir inceleme).Atatürk Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 38, 341-360.
• Sakaoğlu, S. (1999). Masal araştırmaları.Ankara: Akçağ Yayınları. Sever, S. (2008).Çocuk ve edebiyat. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Sever, S. (2015). Çocuk edebiyatı ve okuma kültürü. İzmir: TUDEM
• Sezer, S. (2005). Masal çevirilerinde karşılaşılan sorunlar: Türkçede Andersen masalları (yüksek lisans tezi.) Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sezer, M. Ö. (2012). Masallar ve toplumsal cinsiyet.İstanbul: Evrensel Basım Yayın.
• Sınar Çılgın, A. (2007). Çocuk edebiyatı. İstanbul: MORPA.
• Şirin, M. R. (1998). Masal atlası. İstanbul: İz Yayıncılık.
• Şirin, M. R. (2007). Çocuk edebiyatına eleştirel bir bakış. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Yavuzer, H. (2001). Doğum öncesinden ergenlik sonuna çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Yılar, Ö. (2021). Halk bilimi ve eğitimi. Ankara: Pegem Akademi
• Zipes, J. (2007). When dreams came true: classica lfairy tales and their tradition. New York-London: Routledge.