Kitap Kapağı Tasarımlarında Biçim ve İçerik Uyumunun Göstergebilimsel Yöntem ile İncelenmesi; Kırmızı Pazartesi Örneği

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 1, 33 - 51, 20.03.2024

Merve Ersan , Harika Bahar Öztok

Öz

Kurgulara deneme, hikâye, roman gibi yazım türleri aracılığıyla ev sahipliği yapan kitapların, okurla ilk ilişkisi kapakları aracılığıyla kurulur. Kitap kapağı tasarımı, bir kitabın içeriğini ve temasını yansıtan önemli bir görsel öğedir. Kitap kapağı tasarımında kitabın konusu doğrultusunda tasarımcının hayal dünyasının genişliği kadar tasarım olanağı bulunmaktadır. Bu tasarımlarda, kitapların konuları ile kapakları arasındaki biçim ve içerik uyumunun önemli olduğu görülmektedir. Görsel ve sembolik dilin anlamını ve işlevini inceleyen bir alan olan göstergebilim tasarımlarda biçim ve içerik ilişkisinin incelenmesinde kullanılabilir. Kitap kapağı tasarımlarının göstergebilimsel açıdan incelenmesi, biçim ile içerik arasındaki ilişkiyi anlamak ve kitap kapağının taşıdığı sembolik anlamı çözümlemek açısından önemlidir. Kitap kapağı tasarımının anlamsal derinliği ve görsel dili, okuyucuların kitap hakkında bir anlam oluşturmasına yardımcı olmaktadır. Kitap kapağının bu yönü, yayıncılık ve tasarım stratejilerinde de önemli bir rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Gabriel Garcia Márquez’in Kırmızı Pazartesi kitabının kapak tasarımlarının göstergebilimsel analizi yapılmıştır. 1982 yılından 2023 yılına kadar Can Yayınları tarafından yayınlanan altı farklı kapak tasarımı Roland Barthes’ın göstergebilimsel yöntemi ile düzanlam ve yananlam bağlamında çözümlenerek biçim ve içerik ilişkileri araştırılmıştır. Yapılan analizler sonucunda incelenen 6 farklı kapak tasarımında fotoğraf, resim, kolaj ve illüstrasyon tekniklerine başvurulduğu, birbirinden oldukça farklı şekilde tasarlandığı gözlemlenen kapakların hiçbirinde biçim içerik uyumundan kopulmadığı görülmüştür. Kapak tasarımlarında biçimi temsil eden tüm imgelerin, yananlam bağlamında incelendiğinde içerikle uyumu tespit edilmiştir. Tasarımcıların metinle bağının kuvvetli ve tasarımlarının kendine özgü olduğunu gösteren bu çalışmalarda, kapak tasarımlarındaki görseller ile kitabın konusunun biçim içerik bağlamında uyumlu olduğunu ve birbirini tamamladığını ispatlayan, gösterge, gösteren ve gösterilen kavramları çerçevesinde ele alınan göstergebilimsel analiz yöntemi olmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kitap kapağı, biçim ve içerik uyumu, roman, göstergebilimsel analiz.

Teşekkür

Dergide emeği geçen tüm hocalarımıza teşekkürlerimizi ve saygılarımızı sunarız.

Investigation of Form and Content Harmony in Book Cover Designs by Semiotic Method; Example of Chronicle of a Death Foretold

Öz

Books that host narratives through genres such as essays, short stories, and novels establish their initial connection with readers through their covers. The design of a book cover constitutes a crucial visual element that reflects the content and themes of the book. Within book cover design, the breadth of the designer's imagination holds as much potential as the subject matter of the book itself. In these designs, the alignment of form and content between a book's themes and its cover is of paramount importance. Semiotics, a field that examines the meaning and function of visual and symbolic language, can be employed to investigate the relationship between form and content in design. The semiotic analysis of book cover designs is significant for comprehending the relationship between form and content, as well as deciphering the symbolic meaning embedded within the book cover. The semantic depth and visual language of a book cover design assist readers in deriving meaning about the book. This facet of book covers also plays a pivotal role in publishing and design strategies. In this study, a semiotic analysis is conducted on the cover designs of Gabriel Garcia Márquez's book "Red Monday" ("Kırmızı Pazartesi" in Turkish). Six different cover designs published by Can Yayınları from 1982 to 2023 are analyzed using Roland Barthes' semiotic method, exploring the relationships between form and content in both denotative and connotative contexts. Through the conducted analyses, it is observed that the six distinct cover designs employ techniques such as photography, painting, collage, and illustration, each distinctly designed, yet all retaining alignment between form and content. Upon examining the images representing form within the cover designs in relation to connotative context, their harmony with the content is evident. In these works, which demonstrate a strong connection between the designers and the text and showcase unique design approaches, the semiotic analysis method is employed to demonstrate the congruence of visuals in cover designs with the thematic content of the book, exemplifying the concepts of sign, signifier, and signified.

Anahtar Kelimeler

Book cover, form and content harmony, novel, semiotic analysis.

Kaynakça

• Asan, T. (2021). Kitap kapağının iki yüzü. Akdeniz Sanat, 15(28), 227-254. https://doi.org/10.48069/akdenizsanat.942223
• Barthes, R. (1993). Göstergebilimsel Serüven. (Çev. M Rifat ve S. Rifat). Yapı Kredi Yayınları.
• Bayın, E. (2021, 4 17). Kitap tasarımcılarıyla söyleşi. http://www.sabitfikir. com/soylesi/kitap-tasarimcilariyla-soylesi-bes-soru-ve-kitabin-bir-baska-boyutu.
• Berger, J. (2022). Görme Biçimleri. (Çev. Y. Salman). Metis Yayınları.
• Bircan, U. (2015). Roland Barthes ve göstergebilim. Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 13(26), 17-41.
• Civelek, M., Türkay, O. (2020). Göstergebilimin kuramsal açıdan incelenmesine yönelik bir araştırma. Alanya Akademik Bakış, 4(3), 771-787.
• Çeken, B., Aypek Arslan, A. (2016). İmgelerin göstergebilimsel çözümlenmesi, film afişi örneği. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2), 507-517.
• Demir, E., Kandemir, B., Temür, C. (2022). Parag Khanna “yeni dünya düzeni: yeni yükselen güçler 21. yüzyılda dünyayı nasıl belirliyor?” kitap kapağının göstergebilimsel analizi. Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 5(2), 187-199.
• Dominguez, C.M. (2021). Kâğıt Ev. (Çev. S. Ersavcı). Jaguar Kitap.
• Enser, R.K. (2021). Trajediden kaçışın trajedisi: Gabriel Garcia Marquez’in Kırmızı Pazartesi adlı romanının incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 10(3), 996-1013.
• Ersoydan, M.Y. (2023). Pepee çizgi filminde kullanılan şarkıların kavramlar bağlamında göstergebilimsel (semiyotik) analizi. Uluslararası İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, 8(1), 55-67.
• Fiske, J. (2017). İletişim Çalışmalarına Giriş. (S. İrvan, Çev.). Bilim ve Sanat.
• Guiraud, P. (1994). Göstergebilim. (M. Yalçın, Çev.). İmge Kitapevi.
• Günay, V.D., Uzdu, F. (2008). Kitap ile kapağı arasındaki göstergeler arası serüven. Art-e Sanat Dergisi, 1(2), 1-28.
• Güneş, D. (2022). Kitap kapağı tasarımlarında harfleme uygulamalarının okunurluk açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Grafik Anasanat Dalı.
• Kaplan, K. (2017). Kitapların kapak tasarımlarındaki mesajlarda kullanılan propaganda teknikleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1574-1589.
• Márquez, G.G. (1996). Kırmızı Pazartesi. (Çev. F. Baysal). Can Yayınları.
• Rifat, M. (2019). Göstergebilimin ABC’si. Say Yayınları.
• Saçlı, M. (2020). İncir ve Zeytin: Tîn Sûresi bağlamında Kur’ân’ın teşrîfine mazhâr olmuş iki nimet. MECMUA Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 5(10), 180-203.
• Temizyürek F., Acar, Ü. (2014). Çizgi filmlerdeki subliminal mesajların çocuklar üzerindeki etkisi. Cumhuriyet International Journal of Education, 3(3), 25-39.
• Uçar, T. (2004). Görsel İletişim ve Grafik Tasarım. İnkılap Yayınları.