1571 Türk Yönetiminden, 1878-1925 İngiliz Taç Kolonisi’ ne; Kıbrıs Üzerinde Enosis Faaliyetleri ve İngiliz Stratejisi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 20, 01.04.2017

Ergenekon Savrun

Öz

Kıbrıs Meselesinin kökenleri Osmanlı uyruklu Yunan şair Rigas Ferreros‟un 1791 yılında Bükreş‟te çizdiği daha sonra 1796‟da Viyana‟da bastırdığı Megali-İdea haritasına dayanır. Haritaya göre, Bizans İmparatorluğu yeniden canlanacak ve Osmanlı İmparatorluğu‟nun hâkim olduğu on iki bölgeden Türkler atılacaktır. 1571‟de Latin Katolik dindaşlarının baskı ve zulmünden Türkler sayesinde kurtulan Kıbrıs Ortodoks Rumları, bağlı bulundukları Osmanlı Devleti‟ne Batılı devletlerin de etkileriyle başkaldıracaktır. 1878 yılında Kıbrıs‟ın İngiltere‟ye kiralanmasının ardından Rumların Enosis istekleri giderek artmıştır. İlerleyen senelerde Osmanlı Devleti‟nin Birinci Dünya Savaşı‟nda kendilerinin karşısında savaşa girmesini bahane eden İngiltere, Kıbrıs‟ı tek taraflı ilhak etmiştir. Bilindiği gibi 1923‟de küllerinden yeniden doğan Türk Milleti, Türkiye Cumhuriyeti‟ni kurmuştur. Kıbrıs ise Lozan Antlaşması ile yeni Türk Devleti‟nin sınırları dışında kalmıştır. 1925‟te ise İngiliz Taç Kolonisi haline gelmiştir. Bu çalışmamızda, 1878‟den 1925‟e kadar geçen zaman zarfında Osmanlı Devleti‟nin ya da Türkiye‟nin Kıbrıs‟a bakış açısını, İngiltere‟nin Doğu Akdeniz ve Kıbrıs stratejisi bağlamında destek bulan Rumların Enosis faaliyetlerini ve İngiltere‟nin Kıbrıs politikalarını belirleyen koşullara değineceğiz.

Anahtar Kelimeler

Kıbrıs Sorunun Kökenleri, Megali-İdea, Enosis, Kıbrıs‟ta İngiliz Dönemi, Kıbrıs‟ta Türkİngiliz Karşılaştırması.

The Turkish Administration From 1571 to the the British Crown Colony in 1878-1925; Enosis Activities on Cyprus and British Strategy

Öz

The origins of the Cyprus Issue goes back to the Greek poet Rigas Ferreros who was Ottoman citizen, and his Megali-Idea Map drawn inwhich Bucharest in 179, and then which was printed in Vienna in 1796. According to the map, the Byzantine Empire will be revived, and the Turks will be dismissed from twelve regions where the Ottoman Empire rules. The Orthodox Cypriot Greeks survivored from the oppression and persecution of the Latin Catholic under favour of Turks, but under the influnce of some western states, they rebelled the Ottoman State which they were consisting in. Fallowing the lease of the Cyprus to the Britain in 1878, Greeks‟ wishes for Enonis increased steadily. In the forthcoming years, Britain ex parte annexation of the Cyprus, and pretexed that the Ottoman State‟s entered war against them during the First World War. As is known Turkish Nation reborned from its ashes, and established the Republic of Turkey. As fort hat Cyprus was out of the borders of the new Turkish State with the Treaty of Laussanne and became a British Crown Colony in 1925.

Anahtar Kelimeler

The roots of the Cyprus issue, Megali-ıdea, Enosis, British period in Cyprus, Turks and British comparison