Tedavi Sürecindeki Kanserli Hastaya Bakım Veren Hasta Yakınlarının Yaşadıkları Sorunların İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 96 - 109, 31.10.2017

Demet Karakartal

Öz

Bu araştırmada kanserli hastaya bakım veren hasta yakınlarının yaşadıkları sorunları betimlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Kuzey Kıbrıs Türk CumhuriyetiKKTC’deki kanserli hastaya bakım veren hasta yakınları oluşturmaktadır. Araştırmada çalışma grubunun belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden, ölçüte dayalı örnekleme yöntemi dikkate alınmıştır. Nitel bir çalışma olan bu çalışmanın verileri, yarı yapılandırılmış ve açık uçlu sorulardan oluşan bir görüşme formu kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda katılımcıların sosyal, psikolojik, ekonomik ve fiziksel sorunlar yaşadıkları betimlenmiştir. Bu araştırmanın önemli sonuçlarından birisi, hasta yakınlarının sosyal aktivitelere katılamama ve sosyal hayatın kısıtlanması gibi sorunlar yaşadıklarının belirlenmiş olmasıdır. Diğer yandan hasta yakınlarının maddi ve ekonomik sıkıntılar yaşadığı ve uykusuzluk, yorgunluk ve iştahsızlık gibi fiziksel sorunlarla karşılaştıkları belirlenmiştir. Son olarak hasta yakınlarında çaresizlik, umutsuzluk ve kaygı görüldüğü bu çalışma ile belirlenmiştir. Bu araştırma sonuçları doğrultusunda kanser hastasına bakım veren yakınların yaşam kalitelerinin düşük olduğu ve artırılmasına yönelik destekleyici uygulamaların gerekliliği ortaya çıkmıştır. Bu bağlamda fiziksel egzersiz, düzenli beslenme, gevşeme egzersizleri, yeterli uyku gibi kendi bakım uygulamalarını mümkün olduğunca yapabilmeleri konusunda desteklenmeleri ve bu sayede bakım verenin fiziksel, psikolojik, sosyal iyilik halinin de olumsuz etkilenmesinin önlenebileceği düşünülmektedir. 

Anahtar Kelimeler

Kanser, tedavi süreci, kanserli hasta yakını, sorunlar, içerik analizi, nitel çalışma

Kaynakça

• Arıkan, R. N. (2001). Travmatik bir yaşantı: meme kanseri ve mastektomi. Kriz Dergisi, 9 (1), 39-46.
• Canatan, A. (1999). Kanserinsosyal yönleri. Tuncer M. Editör. Türkiye’de Kanser Kontrolü. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Koza Matbaacılık.
• Cimete, G. (1998). Evde sağlık bakım hizmetlerinin tarihsel gelişimi ve evde bakımda hemşirenin yeri. Marmara Üniversitesi 1. Ulusal Evde Bakım Kongresi Kitabı.
• Ferrel, B. R. (1993). Pain management at home. Cancer Nursing, 16(3), 169-177.
• Fultner D. K., & Roudonis, M. R. (2000). Home care and hospice. Gerontologic Nursing 771-96.
• Given, B. A., Given, C.W., & Kozachik, S. (2001).Family support in advanced cancer. CA Cancer J Clin, 51(4), 213-31.
• Güllü, İ., & Zengin, N. (2009). Kanserle mücadelede ulusal kanser danışma kurulunun rolü.türkiye’de kanser kontrolü. Ankara: T.C. Sağlık Bakanlığı Kanserle Savaş Dairesi Başkanlığı, Koza Matbaacılık.
• Kitrungroter, L., & Cohen, M. Z. (2006). Quality of life of family caregivers of patients with cancer: a literature review. Oncol Nurs Forum, 33, 625-32.
• Larsen, L. S. (1992). Effectiveness of a counseling intervention to assist family caregivers of chronically ill relatives. J Psychosoc Nurs Ment Health Serv, 36,26-32.
• Longman, A. J. (1992). Care needs of home-based cancer patients and their caregivers. Cancer Nursing, 15(3),182-190.
• Rivera, H. R. (2009). Depression symptoms in cancer caregivers. Clin J Oncol Nurs, 13(2),195-202.
• Schulz, R., & Beach, S. R. (1999). Caregiving as a risk factor formortality: the Caregiver Health Effects Study. JAMA, 282(23), 2215-9.
• Schott-Baer, D., Fisher, L., & Gregory, C. (1995). Dependent care, caregiver burden, hardiness, and self-care agency of caregivers. Cancer Nurs, 18(4),299-305.
• Stommel, M., Collins, C. E., & Given, B.A. (1994).The costs of family contributions to the care of persons with dementia. Gerontologist, 34, 199-205.
• Malak, T. A., & Dicle, A. (2008). Beyin tümörlü hastalarda bakım verenlerin yükü ve etkileyen faktörler. Türk Nöroşir Dergisi, 18,120-1.
• Silver, H.J., & Wellman, N. S. (2002). Family caregiver training is needed to improve outcomes for older adults using home care technologies. J Am Diet Assoc,102,831-6.
• Terakye, G. (2011). Kanserli hasta yakınları ile etkileşim. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 4,78-82.
• Valdimarsdöttir, U., Helgason, A.R., Fürst, C.J., Adolfsson, J., & Steineck, G. (2004). Awareness of husband’s impending death from cancer and long-term anxiety in widowhood: a nationwide follow-up. Palliat Med, 18(5), 432-43.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.