Obeziteli Ergenlerde Beden Ağırlığına İlişkin Alay Edilmenin Fiziksel Aktivite Düzeyi ve Diyete İlişkin Tutumlar ile İlişkisi

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 2, 195 - 208, 31.10.2017

Sultan Okumuşoğlu

Öz

Bu çalışmada kilo azaltma amacıyla diyet yapan obeziteli ergenlerde beden ağırlığına dayalı alaylara hedef olmanın, fiziksel aktivite düzeyi ve diyet tedavisine uymaya yönelik tutumlar ile ilişkisinin araştırılması amaçlanmıştır. Katılımcılar diyet yapan 92 obeziteli lise öğrencisidir (yaş X̅= 16.05, S=0.99; 73 kadın ve 19 erkek). Veri Diyete İlişkin Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği ve kişisel bilgi formu ile elde edilmiştir. Korelasyon analizlerine göre beden ağırlığı ilişkili alay edilmenin, fiziksel aktivite ile negatif yönde, diyete ilişkin fonksiyonel olmayan bilişler ile pozitif yönde ilişkisi vardır. Diyete ilişkin fonksiyonel olmayan tutumlar açısından ve fiziksel aktivite düzeyleri açısından beden ağırlığı temelinde alay edilme bildiren ve bildirmeyen gruplar arasında anlamlı biçimde farklılaşma saptanmıştır. Beden ağırlığı temelli damgalanma deneyimi bildiren grup, fiziksel aktivite açısından daha düşük, diyete ilişkin fonksiyonel olmayan tutumlar açısından daha yüksek ortalamalarla farklılaşmıştır. Kilo temelinde alay-damgalama, diyet yapan obeziteli lise öğrencilerinde fiziksel aktiviteden kaçınmaya ve diyete uyumla ilişkili işlevsel olmayan tutumlara yol açan önemli faktörlerden biri gibi görünmektedir. Bulgular beden ağırlığı temelindeki damgalamayı zararlı psikolojik ve davranışsal sonuçlarla ilişkilendiren literatürle paraleldir. Sağlık politikalarının beden ağırlığı ilişkili önyargıları ve damgalamayı da kapsayan müdahale planları içermesinin gerekliliği açıktır.

 

Anahtar Kelimeler

Obezite, Kilo temelli damgalanma, Fiziksel aktivite düzeyi, Diyete ilişkin işlevsel olmayan tutumlar, Ergenlik

Kaynakça

• Bauer, K.W., Yang, Y.W., & Austin, S. B. (2004). “How can we stay healthy when you’re throwing all of this in front of us?” Findings from focus groups and interviews in middle schools on environmental influences on nutrition and physical activity. Health Education Behavior, 31, 34-46.
• Cramer, P., & Steinwert, T. (1998). Thin is good, fat is bad: How early does it begin?Journal of Applied Developmental Psychology, 19, 429-451.
• Eisenberg, M.E., Neumark-Sztainer, D., & Story, M. (2003). Associations of weight-based teasing and emotional well-being among adolescents. Archives of Pediatric Adolescence Medicine, 157(8), 733-738.
• Haines, J., Neumark-Sztainer, D.R., Hannan, P.J., Van den Berg, P., & Eisenberg, M.E. (2008). Longitudinal and secular trends in weight related teasing during adolescence. Obesity, 16( 2), 18-23.
• Haskell, W.L., Lee, I.M., Pate, R.P., Powell, K.E., Blair, S.N., Franklin, B.A., Macera, C.A., Heath, G.W., Thompson, P.D., & Bauman, A. (2007). Physical activity and public health: Updated recommendation for adults from the American College of Sports Medicine and the American Heart Association. Circulation, 116, 1081-1093.
• Hazen, E., Schlozman, S., & Beresin, E. (2008). Adolescent psychological development: A review. Pediatric Reviews, 29(5),161-168.
• Hübner, C. Baldofski, S., Crosby, R.D., Müller, A., de Zwaan, M., & Hilbert, A. (2016). Weight-related teasing and non-normative eating behaviors as predictors of weight loss maintenance. A longitudinal mediation analysis. Appetite, 102, 25-31.
• Jones, D.C., & Crawford, J. K. (2006). The peer acceptance culture during adolescence: Gender and body mass variations. Journal of Youth and Adolescence, 35(2), 257-269.
• Jones, D. C., Vigfusdottir, T. H., & Lee, Y. (2004). Body image and the apperance culture among adolescent boys and girls: An examination of friend conversations, peer criticism, appearance magazines, and the internalization of appearance ideals. Journal of Adolescence Research, 19(3), 323-339.
• Jung, F., Spahlholz, J., Hilbert, A., Riedel-Heller, S.G., & Luck-Sikorski, C. (2017). Impact of weight-related discrimination, body dissatisfaction and self-stigma on the desire to weigh less. Obesity Facts, 10, 139-151.
• Lawler, M., & Nixon, E. (2011). Body dissatisfaction among adolescent boys and girls: The effects of body mass, peer appearance culture, and internalization of appearance ideals. Journal of Youth and Adolescence, 40(1), 59-71.
• Myers, R.S., & Roth, D.L. (1997). Perceived benefits of and barriers to exercise and stage of exercise adoption in young adults. Health Psychology, 16, 277-283.
• O'Brien, K.S., Latner, J.D., Puhl, R.M., Vartanian, L.R., Giles, C., Griva, K., & Carter, A. (2015). The relationship between weight stigma and eating behavior is explained by weight bias internalization and psychological distress. Appetite, 102, 70-76.
• Okumuşoğlu, S. (2015). Reliability, validity and factor analysis of dysfunctional attitudes scale of obesity (DASOB) and automatic thoughts scale of obesity (ATSOB). International Journal of Management and Humanities (IJMH),1(6), 11-17.
• Puhl, R.M., Luedicke. J., & Heuer, C. (2011). Weight-based victimization toward overweight adolescents: Observations and reactions of peers. Journal of School Health, 81(11), 696-703.
• Rich, S.S., Essery, E.V., Sanborn, C.F., DiMarco, N.M., Morales, L.K., & LeClere, S.M. (2008). Predictors of body size stigmatization in Hispanic preschool children. Obesity, 16(2), 11-17.
• Schmalz, D.L. (2010). ‘I feel fat’: Weight-related stigma, body esteem, and BMI as predictors of perceived competence in physical activity. Obesity Facts, 3, 15-21.
• Seacat, J.D., & Mickelson, K.D. (2009). Stereotype threat and the exercise/dietary health intentions of overweight women. Journal of Health Psychology, 14, 556-567.
• Sutin, A.R., & Terracciano, A. (2013). Perceived weight discrimination and obesity. PLoSONE, 8(7): e70048. doi:10.1371.
• Williamson, D.A., Stewart, T.M., White, M.A., & York-Crowe, E. (2004). An on information-processing body image perspective. içinde: T. F. Cash ve T. Pruzinsky (Ed.), Body image a handbook of theory, research and clinical practice (s.108-116). New York: The Guilford Press.
• World Health Organization [WHO].(2002). http://www.who.int/whr/2002/en/Chapter1.pdf. (Erişim:24.07.2017). Vartanian, L.R., & Novak, S.A. (2011). Internalized societal attitudes moderate the impact of weight stigma on avoidance of exercise. Obesity, 19, 757-762.