Metinlerarasılık Bağlamında Ahmet Mithad Efendi’nin “Ahmet Metin ve Şirzat” Adlı Romanının İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 8, 52 - 68, 31.10.2018

Nesrin Doğan

Öz

Temelini Postmodernizim ve Yapısökümcülük’ten
alan Metinlerarasılık, ilk olarak Julia Kristeva olmak üzere Ronald Barthes, M.
Riffarette, Gérard Genette gibi birçok dilbilim ve göstergebilimcinin
geliştirdiği bir metin çözümleme yöntemidir. Metinlerarasılık çözümleme
yöntemine göre her metin kendinden önce meydana gelmiş başka metinlerle
bağlantı içerisindedir. Metinlerin içerisinde kendinden önceki metinlerin
üzerine inşa edilmiş bir yapının varlığı söz konusudur. Böyle bir yapı
içerisinde metinler, kendilerini okuyan kişilerin farklılığına göre değişebilme
özelliğine sahip bir yapıyı taşımaktadırlar. Bu çalışmanın amacı Ahmet Mithad
Efendi’nin Ahmet Metin ve Şirzat romanını metinlerarası ilişkiler bağlamında
tespit etmektir. Söz konusu ilişkiler alıntı, gönderge, anıştırma ve öykünme (
pastiş) ögeleri üzerinden yapılacaktır.

İncelenecek roman içerisinde alıntı, gönderge,
anıştırma ve öykünme öğelerinin sıklıkla kullanılması eserin okur açısından
etki gücünün artmasını sağlamıştır. Romanın çoksesliliğini artıran bu
özellikler aynı zamanda etkin ve bilgili okur isteğini de ortaya koymaktadır.
Zira roman içerisinde yazar tarafından ortaya konulan bu özelliklerin tespiti
ve değerlendirilmesi, etkin bir okuyucu nezdinde gerçekleşebilir. Kahramanların
özelliklerinin belirlenmesi, olay örgüsünün algılanması ve gerekli çıkarımların
sağlanması noktasında önemli olan metinlerası çözümleme yöntemi sayesinde etkin
bir okuma gerçekleştirilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Metinlerarasılık, Ahmet Metin ve Şirzat

Kaynakça

• KaynakçaAktulum, K. (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.……………………. (2011). Metinlerarasılık/Göstergelerarasılık. Ankara: Kanguru Yayınları.…………………... (2004). Parçalılık Metinlerarasılık . Ankara: Öteki Yayınevi.Ahmet Midhat Efendi (2013). Ahmet Metin ve Şirzat. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.Akyıldız, H. B. (2010). Tanpınar’ın Romanlarında Metinlerarası İlişkiler. Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 5/3.Barthes, R. (2014). Göstergebilimsel Serüven (çev. M.S. Rıfat) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.Dilber, K. C. (2014). Türk Romanında Roman Sanatının Ele Alınışı. Ankara: Akçağ Yayınları.Gündoğdu, A. E. (2012). Metinlerarasılık Bağlamda Tahsin Yücel’in “Yalan” Adlı Romanı. Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/4.March, J. (2014). Klasik Mitler (çev. Semih Lim) İstanbul: İletişim Yayınları.Uçan, H. (2009). Modernizm/Postmodernizm ve J.Derridanın Yapısökümcü Okuma ve Anlamlandırma Önerisi. Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4/8.