Kanser Hastalarının Yaşadıkları Psiko-Sosyal Sorunların İncelenmesi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 9, 48 - 62, 01.10.2018

Demet Karakartal

Öz

Bu araştırmada kanser hastalarının yaşadıkları
psiko-sosyal sorunları betimlemek amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu
KKTC’deki kanser hastaları oluşturmaktadır. Araştırmada çalışma grubunun
belirlenmesinde amaçlı örnekleme yöntemlerinden, kolay ulaşılabilir durum
örneklemesi dikkate alınmıştır. Nitel bir çalışma olan bu çalışmanın verileri,
yarı yapılandırılmış ve açık uçlu sorulardan oluşan bir görüşme formu
kullanılarak elde edilmiştir. Araştırmanın sonucunda kanser hastalarının tanı
aşamasında etiketlenme ve günlük alışkanlıkları değiştirme, tedavi aşamasında
ise başkalarına bağımlı olma, mesleki yaşamda performans eksilmesi, ailedeki
sorumluluklarını yerine getirememe ve sosyal ilişkilerinin daralması gibi
sosyal sorunlar yaşadıkları görülmüştür. Bunun yanı sıra hastaların, tanı aşamasında
şok olma, inanmama, hastalığı yok sayma, isyan etme ve kaygı tedavi aşamasında
da öfke, dış görünüme ilişkin problemler, umutsuzluk ve uykusuzluk gibi
psikolojik sorunlar yaşadıkları betimlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kanser, kanser hastası, psiko-sosyal sorunlar, nitel çalışma

Kaynakça

• Acar, M. (2007). Yetişkin kanser hastalarının kansere tepkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). HacettepeÜniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Anuk, D. (1998). Kanser, kanserli hasta, hasta ailesi ve tedavi ekibi etkileşimi. V. Ulusal Konsültasyon-Liyezon Psikiyatrisi Kongresi.
• Arıkan, RN. (2001). Travmatik bir yaşantı: meme kanseri ve mastektomi. Kriz Dergisi, 9 (1), 39-46.
• Bond, GG., Wellish KD. (1990). Psychosocial care in cancer treatment. Haskell CM (ed). Philadelphia: WB Saunders.
• Dedeli, Ö., Karadeniz G. (2009). Kanser ağrısının kontrolü ile psikososyal- spiritüel modelin birleştirilmesi. Ağrı, 21, 45-53.
• Duyan, V. (2003). Hastaların karşılaştığı sorunlar ve çözümleri odağında tıbbi sosyal hizmet. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 25 (4), 39-44.
• Hardman, WE. (1999). Efficacy of treatment of colon, lung and breast human carcinoma xenografts with: doxorubicin, cisplatin, irinotecan or topotecan. Anticancer Res. 19, 2269-2274.
• İliçin, G., Biberoğlu K., Süleymanlar G., Ünal S. (1999). Temel iç hastalıkları. Ankara: Güneş Kitabevi.
• Kızılcı, S. (1999). Kemoterapi alan kanserli hastalar ve yakınlarının yaşam kalitesini etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 3, 18-26.
• Lampic, C., Peterson VW.., Larsson G., Sjöden O., Essen L. (1996). Anxiety and depression in hospitalized patient with cancer: agreement in patient-staff dyads. Cancer Nursing, 19, 419-427.
• Özbek, Ö., Özşenol F., Oysul K, Beyzadeoğlu M., Pak Y. (2003). Radyoterapi uygulanan kanser hastalarının psikososyal yönden değerlendirilmesi. T Klin Tıp Bilimleri, 23, 18-36.
• Özdemir, S., Dinçbaş F., Altkovar G., Özbek Ö., Özmen M. (2011). Radyoterapi uygulanan kanser hastalarının psikososyal özellikleri ve radyasyon onkoloğundan beklentileri. Türk Onk. Dergisi, 26(1), 12-17.
• Savcı, AB. (2006). Kanserli hastalarda yaşam kalitesini ve sosyal destek düzeyini etkileyen faktörler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Erzurum.
• Sontag, S. (2003) Metafor olarak hastalık aids ve metaforları (O. Akınhay, Trans.). İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Şener, Ş., Günel N., Akçalı Z., Şenol S., Koçkar Aİ. (1999). Meme kanserinin ruhsal ve sosyal etkileri üzerine bir çalışma. Klinik Psikiyatri, 2, 254-260.
• Şenol, S., Bitlis V., Ünal E.(1994). Kanser teşhis ve tedavisi amacı ile bir cerrahi kliniğinde yatan hastalarda psikiatrik tanılar. Türk Psikiyatri Dergisi. 5 (2),103-108.
• Tuncay, T. (2009). Genç kanser hastalarının hastalık anlatılarının güçlendirme yaklaşımı temelinde analizi, Toplum ve Sosyal Hizmet Dergisi, 20(2),69-88.
• Türkbıkmaz, A. (1994). Kanser hastalarında sosyal kişisel çalışmanın önemi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İ.Ü Sağlık Bilimleri Enstitüsü Psiko-Sosyal Onkoloji Ve Eğitim Dalı, İstanbul.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2003). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.