Fatma Aliye Hanım’ın “Muhadarat” ve Jane Austen’nin “Mansfıeld Park” Adlı Romanlarının Karşılaştırmalı İncelemesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 11, 810 - 822, 12.08.2019

Ahmet Karayonca

Öz

Bu makalede, Fatma Aliye Hanım’ın Muhadarat’ı ve Jane Austen’in
Mansfield Park’ı genel olarak ve özelde erkek kadın ilişkileriyle zaman-mekân
bağlamında karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. On dokuzuncu yüzyıldan
günümüze ayna tutan ve ahlaki değerlere önem veren Fatma Aliye Hanım ve Jane
Austen didaktik romanlar yazarak topluma mesajlar vermeye çalışmışlardır. 19.
yüzyılın sonunda Muhadarat adlı romanını kaleme alan Fatma Aliye Hanım, Ahmet
Cevdet Paşa’nın kızı olması sebebiyle Osmanlı Türk konak hayatını çok iyi
bilmektedir. Konaklarda yaşayan kişilerin sosyal konumları ve ilişkileri
gerçekçi bir şekilde sergilenen Muhadarat’ta Fatma Aliye Hanım çeşitli entrika
ve güç ilişkileri içerisinde o dönemin sosyal hayatını günümüze çok net
yansıtmaktadır. Jane Austen ise 19. Yüzyılın başında amiral kardeşinin yanında
üst-orta sınıf İngiliz sosyal hayatını iyi tanımış ve Mansfield Park romanında
bunu anlatmıştır. Karşılaştırmalı edebiyat çalışmalarına katkıda bulunmak için
kaleme alınan bu makalede evlilik, aşk, ihtiras, intikam, gözyaşının konu
alındığı romanların ana karakterlerinin farklı sınıflara ait olsalar da zayıf
konumlarından toplumun ataerkil, zenginlik ve makamı önceleyen değerlerine
eğitim, sabır, azimle karşı koyarak mutluluk ve başarıya erişmişlerdir. Romanlarda
Osmanlı ve İngiliz toplumlarının konaklar çevresinde oluşan sosyal hayat açık,
sade ve gerçekçi bir dille günümüze yansıtılmıştır. Çalışmamızda öncelikle her
iki yazara, eserlerine ve dönemlerine ait bilgi verilmiştir. Daha sonra roman
tekniği açısından karşılaştırmalı inceleme yapılıp iki yazarın kendi kültür ve
sosyal çevresini yansıttığı, eserlerinde toplumu eleştirel bir bakış açısıyla
ele alıp birçok mesaj verdikleri görülmüştür

Anahtar Kelimeler

Evlilik, Aşk, Konak, Kadın

Kaynakça

• Kaynakça Aliye, F. (2015). Muhadarat. İstanbul: Bilge Kültür Sanat Yayınları.Argunşah, H. (2016). Babasının Kızı Olmak. İstanbul: Kesit Yayınları.Astbury, K. (2007). Jane Austen in Switzerland: A Study of the Early French Translations (review). Eighteenth Century Fiction, 20 (2), 262-264. University of Toronto Press. Retrieved May 11, 2019, from Project MUSE database.Aşa, E. (1995). Fatma Aliye. In TDV İslâm Encyclopedia (Vol. 12, pp. 261-262). İstanbul, XII: TDV İslam Encyclopedia.Austen, J. (2011). Mansfield Park. London: Collins Classics.Austen, J. (2016). Mansfield Park (A. B. Dehni, Trans.). İstanbul, Ayrıntı Yayınları. (Original work published 1814)Evans, E. (2011). Overview: Victorian Britain, 1837- 1901. Retrieved from http://www.bbc.co.uk/history/british/victorians/overview_victorians_01.shtmlHas-er, M (2000). Tanzimat Devri Türk Romanında Kadın Kahramanlar, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları.Jane Austen. (n. d.). In Encyclopaedia Britannica online. Retrieved from https://www.britannica.com/biography/Jane-AustenMcCullick, M. (2006). Female Wards, Feminism, and Mentorship in Mansfield Park and Jane Eyre. (Unpublished master's thesis). Iowa State University, Ames.Ottoman Empire. (n. d.). In Encyclopaedia Britannica online. Retrieved from https://www.britannica.com/place/Ottoman-Empire/The-empire-from-1807-to-1920Oylubaş, D. (2014). Fatma Aliye Hanım’ın Düşünce Dünyası. (Unpublished master's thesis). Erciyes University, Kayseri, Türkiye.Özkan, N. (2017). İlk Kadın Romancımız Fatma Aliye'nin Yetiştiği Sosyal ve Kültürel Ortam. Söylem Filoloji Dergisi, 2, 16-28.Said, E. W. (1994). Culture and Imperialism. New York: A Division of Random House Inc.Sutherland, K. (1992). Jane Eyre’s Literary History: The Case for Mansfield Park. The Johns Hopkins University Press ELH, 59, (2). 409-440. https://doi.org/ 10.2307/2873349Todd, J. (2010). Jane Austen in Context (Literature in Context). Newyork: Cambridge University Press.Tomalin, C. (2014). Jane Austen A Life (M. Zeybekoğulları, Trans.). İstanbul, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. (Original work published 1999)