Yaşlılıkta Cinselliği Etkileyen Psiko-Sosyal Faktörler

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 13, 118 - 127, 30.04.2020

Demet Karakartal

Öz

Yaşlılık insan yaşamında fiziksel ve psikolojik yeti kayıplarının yaşandığı bir süreç olmakla birlikte doğumla başlayıp ölüme kadar süren ve geriye dönüşü olmayan bir süreç olarak tanımlanabilir. Özellikle son yıllarda yaşlı nüfusun artmasına paralel olarak yaşlılık konusunda yapılan çalışmalar da giderek artmakta ancak yaşlılıkla ilgili alan yazın incelendiği zaman yaşlılık ve cinsellik konusunda yapılan çalışmaların sınırlı sayıda olduğu görülmektedir. Bunun nedenleri arasında ise; yaşlılıkta cinselliğin sürmediği ya da sürmemesi gerektiği konusundaki yanlış inanışlar ve bunun sonucu olarak da yaşlıların cinsellik konusunda konuşmamaları gibi faktörler yer almaktadır. Oysaki sağlıklı bir cinsel yaşamın diğer yaşam alanlarıyla da ilişkisi göz önüne alındığı zaman yaşlılık döneminde hem cinsel sağlığın korunması hem de iyileştirilmesi yaşlı bireylerin psikolojik iyi oluşlarını sağlamak açısından önemli olmaktadır. Yaşlılığa bağlı olarak meydana gelen psikolojik ve sosyal değişimler, yaşlı bireylerin tüm yaşam alanlarını etkilediği gibi cinsel yaşamlarını etkileyebilmektedir. Bu nedenle bu makalede yaşlılıkla cinselliği etkileyen psikolojik ve sosyal faktörler hakkındaki alan yazına değinilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yaşlılık, Yaşlılıkta cinsellik

Kaynakça

• Aizenberg D, Weizman A, Barak Y.(2002). Attitudes toward sexuality among nursing home residents. Sexuality and Disability, 20,185-189.
• Araujo, AB. Durante, R. Feldman, HA.(1998). Goldstein I, McKinlay JB. The relationship between depressive symptoms and male erectile dysfunction: Cross-sectional results from the Massachusetts Male Aging Study. Psychosom Med, 60(4), 458-65.
• Aslantaş, E.B. (2009).Yaşlıda cinsel yaşam ve sorunları. Türkiye Klinikleri Journal of Psychiatry Special Topics. 2(4),81-5.
• Aykaç, M. ve Yertüm, U. (2017). Yaşlanmanın Emek Piyasalarına Etkisi: G8 Ülkeleri Örneği. Kırklareli Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 169-170.
• Beğer, T.ve Yavuzer, H. (2012).Yaşlılık ve yaşlılık epidemiyolojisi. Klinik Gelişim, 25,1-3.
• Bouman, WP. ve Arcelus, J. (2001). Are psychiatrists guilty of ageism 'When it comes to taking a sexual history?’. Int J Geriatr Psychiatry, 16 (1), 27-31. Cangöz,B.(2009)Yaşlılıkta Bilişsel ve Psikolojik Değişim. http://www.e-kutuphane.teb.org.tr/pdf/tebakademi/geriatri_2009/19.pdf.(Erişim Tarihi: 10.03.2020).
• Chapman, JL.(1999). Knowledge and Attitudes of Sexuality in The Elderly Among Educators of Health Care Professionals. Masters Thesis, Ryerson University, Canada.
• Erol, H.(2010). Yaşlılarda cinsellik: Yaşlanan erkekte cinsel sorunlar. Türk Geriatri Derneği 4. Ulusal Yaşlı Sağlığı Kongresi Konuşma Metinleri Kitabı. 208-14.
• Fooken, I. (1994). Sexuality in the later years-the impact of health and body-image in a sample of older women. Patient Educ Couns, 23(3), 227-33.
• Ginsberg T. B, Pomerantz S. C, Kramer- Feeley V (2005). Sexuality in older adults: behaviours and preferences. Age & Aging 34 (5),475-480
• Gümüş AB, Şıpkın S, Keskin K. (2012). Fonksiyonel sağlık örüntüleri modeli ile bir huzurevinde yaşayan yaşlıların bakım gereksinimlerinin belirlenmesi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 3, 13-21. Hoyman, N. AND Kıyak, H.A. (2005). Social Gerontology, Allyn and Bacon, Boston.
• Kinsey, AC. ve Pomeroy, WB.(1948). Martin CE. Sexual Behavior in the Human Male. Bloomington: Indiana University Press.
• Laumann, EO., Nicolosi, A. Glasser, DBç(2005). Sexual problems among women and men aged 40-80 y: prevalence and correlates identified in the Global Study of Sexual Attitudes and Behaviors. Int J Impot Res, 17(1),39-57.
• Meston CM. Aging and sexuality. (1997).Western Journal of Medicine, 167 (4),285-290.
• National Survey of Sexual Health and Behavior, 2010. Indiana University. Available from: http://www.nationalsexstudy.indiana.edu/. (Erişim Tarihi: 20.03.2020).
• Ornat, L., Martínez-Dearth, R., Muñoz, A. (2013).Sexual function, satisfaction with life and menopausal symptoms in middle-aged women. Maturita, 75(3), 261-9.
• Öz F.(2002)Yaşamın son evresi yaşlılık: psikososyal açıdan gözden geçirme. Kriz,10(2),17- 28.
• Özmen, HE.(1999). Cinsel mitler ve cinsel işlev bozuklukları. Psikiyatri Dünyası, 2(1),49-53.
• Parke, F. (1991). Sexualty in later life. Nursing Times, 87 (50),40-42.
• Softa, HK., Karaahmetoğlu, G., Erdoğan, O., Yavuz, S. (2015). Yaşlılarda yaşam doyumunu etkileyen bazı faktörlerin incelenmesi. Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, 2, 56-21.
• Wiley, D., Bortz, WM.(1996). Sexuality and aging-Usual and successful. J Gerontol, 51(3),142-6.
• Zarit,S. ve Zarit, J.M. (2007). Mental Disorders in Older Adults: Fundamentals of Assessment and Treatment, The Guilford Pres., New York.