Dijital Kültür Belleğine Katkılar: “Türk Masal Külliyatı (TÜMAK) – I Projesi” Örneği

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 15, 367 - 386, 29.04.2021

Mehmet Miçooğulları Mehmet Kılıç

Öz

Günümüzde çoğu şey gibi kültür de teknolojiden payını almış; geleneksel yapısından farklı olarak kültür -ve bünyesinde barındırdığı her türlü paydaş- dijitalleşme yolunda evrilmiştir. Teknolojinin durmak bilmez yapısı ve gelişimi ile çok ortamlı ve duvarsız iletişim imkanı; aynı zamanda toplumun bütün dinamiklerini -siyaset, ekonomi, hukuk, eğitim, sağlık, güvenlik, kültür-sanat…- etkilemiş ve bu durum, yeni bir alanın doğuşuna ve gelişimine zemin hazırlamıştır. Teknoloji destekli yeni alan, “dijital(leşme)” kavramı doğrultusunda, sahip olduğu sınırsız gelişim ve süreç içerisinde edindiği kurallar ile bütün bileşenleri aynı potada eritme imkanına sahip olmuştur. Toplum dinamiklerini dijital sistemler aracılığıyla çevrim içi ortama aktarma sürecini temsil eden kavram; sahip olduğu ve olacağı nitelikler bağlamında kendine has bir çevre yaratmış ve söz konusu çevre, insanlığın sahip olduğu geleneksel tüm ögeleri bünyesinde barındıran bir kültüre dönüşmüştür. Dijital ortamdaki her unsurun bir araya gelerek oluşturduğu dijital ekosistem, bu anlamda oldukça dikkate değerdir. Dijital kültürün paydaşlarından olan dijital anlatı niteliğindeki Türk Masal Külliyatı – I Projesi, -ulusal ya da uluslararası fark etmeksizin- kültürün aktarıcısı olan masalları dijitalleştirme amacı güden bir girişim olarak nitelendirilebilir. İlgili çalışmayla masalların dijitalleşmesine yönelik eyleme dönüştürülen bir proje olan “TÜMAK – I Projesi” hakkında bilgi vermek ve projeyi dijital kültür bağlamında irdelemek amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

kültür, dijital kültür, Türk Masal Külliyatı Projesi, TÜMAK

Contributions to Digital Cultural Memory: The Sample of "The Turkish Fairy Tale Collection (TÜMAK) - I Project"

Öz

Like most things today, culture has its share of technology; unlike its traditional structure, culture - and all kinds of stakeholders it contains - has evolved towards digitalization. With the unceasing nature and development of technology, the possibility of multimedia and wallless communication; at the same time, it influenced all the dynamics of society - politics, economy, law, education, health, security, culture and art… - and this situation paved the way for the emergence and development of a new field. In line with the concept of "digital -or digitalization-", the technology-supported new field has had the opportunity to melt all the components in the same pot with the unlimited development and rules it has acquired in the process. The concept representing the process of transferring the dynamics of society to online environment through digital systems; It has created a unique environment in terms of the qualities it has and will be, and the environment in question has turned into a culture that includes all the traditional elements of humanity. The digital ecosystem created by the combination of every element in the digital environment is quite remarkable in this sense. The Turkish Fairy Tale Collection - I Project, which is a digital narrative, one of the stakeholders of digital culture, can be described as an initiative that aims to digitize the tales that are the transmitters of culture, regardless of whether they are national or international. With the related study, it is aimed to give information about the "TÜMAK - I Project", a project that is transformed into action for the digitalization of fairy tales, and to examine the project in the context of digital culture.

Anahtar Kelimeler

culture, digital culture, The Turkish Fairy Tale Collection Project, TÜMAK

Kaynakça

• Acun, F. (2008). Küresel Rekabette Dijital Kültür. Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları(9), 11-46.
• Aldemir, A., & Oğuz, E. S. (2006). Sayısal (Dijital) Kültürün Korunması: Web Arşivleme. Türk Kütüphaneciliği, 20(3), 283-312.
• Avcı, A. (2020). Dijital Okuryazarlıkta Müzik Eğitimi. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 8(20), 111-131.
• Aydın, O. Ş. (2020). Dijital Kültürün "Oynanan" Masalları: Brawl Stars Oyununun Greimas'ın Eyleyensel Örnekçesine Göre İncelenmesi. Anasay (14), 1-16.
• Dola, N., & Aydın, İ. S. (2020). Dijital Öykü Yazarlığının Çeşitli Değişkelere Göre İncelenmesi. Journal of Language Education and Research, 6(1), 17-34.
• Erdem, P. (2019). Dijital Kültür Ortamında Belleğin Durumu. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi(48), 529-545.
• Gömleksiz, M. N., & Pullu, E. K. (2017). Toondoo ile Dijital Hikayeler Oluşturmanın Öğrenci Başarısına ve Tutumlarına Etkisi. Electronic Turkish Studies, 12(32), 95-110.
• Güzel, E. (2016). Dijital Kültür ve Çevrimiçi Sosyal Ağlarda Rekabetin Aktörü: "Dijital Habitus". AJIT-e, 7(23), 41-54.
• İnci, M. A., Akpınar, Ü., & Kandır, A. (2017). Dijital Kültür ve Eğitim. GEFAD, 37(2), 493-522.
• Karakulakoğlu, S. E. (2012). Sosyal Medyanın Karanlık Yüzü. The Turkish Online Journal of Design, Art and Communication, 2(4), 32-40.
• Medin, B. (2018). Dijital Kültür, Dijital Yerliler ve Günümüzdeki Yeni Film Seyir Denemeleri. Erciyes İletişim Dergisi, 5(3), 142-158.
• Olgun, C. K. (2020). Dijital Kültürün Yükselişine Doğru: Riskler ve Fırsatlar. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (35), 186-218.
• Önder, H. B. (2016). Dijital Kültür ve Dijital Aktivizm Karşısında Stratejik Halkla İlişkilerin Değişen Durumu. Orta Karadeniz İletişim Çalışmaları Dergisi, 1(1), 29-35.
• Sucu, A., Şenkal, Y., & Aydın, D. (2019). Sosyal Ağlarda Dijital Hikaye Anlatımı. Anadolu Bil Meslek Yüksekokulu Dergisi, 14(53), 1-20.
• Şimşek, B. (2015). Toplumsal İçermeyi Düşünmek: Çocuklardan Çocuklara Dijital Hikayeler. folklor/edebiyat, 21(83), 309-324.
• Terranova, T. (2015). Bedava Emek: Dijital Ekonomide Kültür Üretimi (çev.: E. Bulut ve A. Ateş). folklor/edebiyat, 21(83), 343-363.
• Tonta, Y. (2020). Dijital Kültürel Kaydın Korunması. Türk Kütüphaneciliği, 34(2), 229-248.
• Türk Dil Kurumu (TDK) (2011). Türkçe Sözlük. Ankara: TDK.
• Yalçınkaya, Y. (2016). Dijital Kültür ve Dijital Kütüphane. Türk Kütüphaneciliği, 30(4), 595-618.
• Yıldırım, A., ve Şimşek, H. (2006). Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin.
• URL1: https://www.masal.gov.tr/, adresinden 30 Aralık 2020 tarihinde alınmıştır.
• URL2:http://www.akmb.gov.tr/Haber.aspx?HaberId=1330, adresinden 30 Aralık 2020 tarihinde alınmıştır.
• URL3:https://aregem.ktb.gov.tr/Eklenti/74225,e2brosurtumak-ipdf.pdf?0, adresinden 02 Ocak 2021 tarihinde alınmıştır.
• URL4:http://www.karshakimiyet.com/karsin-kayip-masallari-gun-yuzune-cikiyor-7994h.htm, adresinden 03 Ocak 2021 tarihinde alınmıştır.
• URL5:https://aregem.ktb.gov.tr/TR-272466/turk-masal-kulliyati-i-projesi.html, adresinden 03 Ocak 2021 tarihinde alınmıştır.
• URL6: https://tr.wikipedia.org/wiki/Dijitalle%C5%9Fme, adresinden 05 Ocak 2021 tarihinde alınmıştır.
• URL7:https://www.researchgate.net/publication/242658944_Merkezsiz_Bir_Dunyada_Bilgi_Paylasimi_Acik_Kaynak_Sayisal_Kutuphaneler_ve_UniversiteInisiyatifleri/link/00b4953a480a0741ea000000/download, adresinden 07 Ocak 2021 tarihinde alınmıştır.
• URL8:https://www.theguardian.com/culture/2021/jan/08/turkey-embarks-on-cultural-mission-to-preserve-its-fairytales, adresinden 08 Ocak 2021 tarihinde alınmıştır.