TÜRK MUTFAĞINDA TÜKETİLEN YEMEKLERİN MUTFAK EĞİTİMİ ALAN BİREYLER TARAFINDAN BİLİNME DURUMUNUN TESPİTİ

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 16, 529 - 549, 30.10.2021

Yeliz Demir

Öz

Türk mutfak kültürü farklı etnik kökenlerin bir arada yaşaması ile oluşan ortak bir gelenektir. Düğünler, cenazeler, bayramlar ve dini günlerde ikram edilen yemek ve yemeklerin soyut anlamları özel günlerin önemli bir parçasıdır. Mutfak, bir milletin sahip olduğu kültürün önemli bir parçasıdır. Özellikle küreselleşmeyle birlikte, yeni neslin Türk mutfak kültürü ile ilgili algılamasının değerlendirilmesi gerekmektedir. Gerçekleştirilen bu çalışmanın amacı, Türk mutfağında tüketilen yemeklerin mutfak alanında eğitim alan bireyler tarafından bilinme durumunun incelenmesidir. Çalışmada, kolayda örneklem yöntemi kullanılarak sosyal medya üzerinden internet anketi ile 158 kişiden kullanılabilir veri elde edilmiştir. Elde edilen verilerin analizleri sonucunda katılımcıların önemli bir kısmının Akıtmaç, Bulamaç, Kaygana, Samsa, Tutmaç çorbası\yemeği ve Oğmaç çorbası hakkında bilgi sahibi olmadığı tespit edilmiştir. Ayrıca, Türk mutfağı veya yöresel mutfaklar dersi alma durumunun, Türk mutfağında tüketilen yemeklerin bilinirlik şekli üzerindeki etkisini belirlemek amacı ile ki-kare testinden yararlanılmıştır. Yapılan analiz sonucunda, katılımcıların Türk Mutfağı veya Yöresel Mutfak dersi alma durumunun, Türk mutfağında tüketilen yemeklerin bilinmesi üzerinde etkisi olduğu tespit edilmiştir. Bu dersleri alan katılımcıların Türk mutfağında tüketilen yemeklerin yapılması ve sunumu hakkında daha fazla bilgi sahibi oldukları ve bu yemeklerin en az bir kez yapılma oranının daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu dersleri almayanların büyük bir çoğunluğunun ise bu yemekleri bilmedikleri tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre uygulamacılara ve araştırmacılara birtakım öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Türk kültürü,, Türk mutfağı, Mutfak eğitimi

DETERMINATION OF THE STATUS OF KNOWLEDGE OF THE FOODS CONSUMED IN THE TURKISH CUISINE BY INDIVIDUALS TAKING KITCHEN EDUCATION

Öz

Turkish culinary culture is a common tradition created by the coexistence of different ethnic origins. Food served at weddings, funerals, holidays and religious days is an important part of these days. Cuisine is an important part of a nation's culture. Especially with the globalization, the perception of the new generation with Turkish cuisine culture should be evaluated. The aim of this study is to analyze the awareness status of the food consumed in Turkish cuisine by individuals who are trained in the culinary field. The scale was organized as an internet survey and available data was obtained from 158 people on social media with convenience sampling method. As a result of the analysis, it is determined that a significant part of the participants did not have information about Akıtmaç, Bulamaç, Kaygana, Samsa, Tutmaç soup\meal ve Oğmaç soup. The chi-square test was used to determine the effect of taking a Turkish cuisine or local cuisine course on the awareness of the dishes consumed in Turkish cuisine. As a result of the analysis, it was determined that the participants' Turkish Cuisine or local cuisine course had an effect on knowing the dishes consumed in Turkish cuisine. It was determined that the participants who took these courses had more information about the preparation and presentation of the dishes consumed in Turkish cuisine, and the rate of making these dishes at least once was higher. It is determined that the majority of those who did not take these courses not know these dishes. According to the results obtained, some suggestions were given to the practitioners and researchers.

Anahtar Kelimeler

Turkish culture, Turkish cuisine, Culinary Education

Kaynakça

• Acar, V. & Karaosmanoğlu, K. (2019). Çerkes Mutfak Kültürünü Deneyimlemeye Yönelik Bir Tur Önerisi: Düzce İli Örneği. Uluslararası Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 177-197.
• Albayrak, A. (2013). Farklı milletlerden turistlerin Türk mutfağına ilişkin görüşlerinin saptanması üzerine bir çalışma. Journal of Yasar University, 30(8) 5049-5063.
• Akın, G., Özkoçak, V., & Gültekin, T. (2015). Geçmişten günümüze geleneksel Anadolu mutfak kültürünün gelişimi. Antropoloji, (30), 33-52.
• Akçaözoğlu, E. Y., & Koday, S. (2019). Kültürel Coğrafya Bakımından Osmaniye İlinin Mutfak Kültürü. Journal of Graduate School of Social Sciences, 23(2).
• Aksoy, M., & Sezgi, G. (2015). Gastronomi turizmi ve Güneydoğu Anadolu Bölgesi gastronomik unsurları. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 3(3), 79-89.
• Akman, M. (1998). Yabancı Turistlerin Türk Mutfağından Beklentileri, Yararlanma Durumları ve Türk Mutfağının Turizme Katkısı Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış doktora tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Armutcu, B., Giritlioğlu, İ., & Düzgün, M. Geleneksel Gaziantep Mutfağının Kuşaklararası Bilinirliğine Yönelik Bir Araştırma-A Research Attended For Intergeneration Unity Of Traditional Gaziantep Cuisine. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(17), 126-138.
• Avcıoğlu, G. Ş. (2014). Internet survey applications in social sciences: response rate, data quality, sample problems and solutions Sosyal bilimlerde internet anketi uygulamaları: cevaplama oranı, veri kalitesi, örneklem sorunları ve çözümleri. Journal of Human Sciences, 11(2), 89-113.
• Bekar, A., & Sürücü, Ç. (2017). Mutfak profesyonellerinin Türk mutfağı uygulamalarına ilişkin görüşleri. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (5),39,576-586.
• Boz, M. A. Yozgat Yöresinde Kaz Eti Ara-Aşı (Arabaşı) Çorbası ve Yemekleri. II. Uluslararası Bozok Sempozyumu. 04-06 MAYIS 2017, 84.
• Büyüköztürk, Ş. (2014). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Pegem Akademi, Ankara.
• Cantimer, M. A., & Bilgiçli, İ. (2015). Turizm Eğitimi Alan Üniversite Öğrencilerinin Osmanlı-Türk Mutfak ve Tarih Kültürü Üzerine Bir Araştırma; Sakarya Üniversitesi Örneği. ICQH2015 International Conference On Quality in Higher Education.
• Ceylan, U., & Güven, Ö. Z. (2018). Yiyecek İçecek İşletmelerinin Menü Planlamasında Kütahya’nın Yöresel. Journal of Tourism and Gastronomy Studies 6/Special issue3. 451-459.
• Cihangir, İ. S., Gökçe, F., & Sunar, H. (2017). Gelenekselden Evrensele Kültürel Bir Olgu Yemek: “Osbarda Mimbar Dolması” Social Sciences Studies Journal, 3(7), 1373-1384.
• Çakıcı, A. C., & Eser, S. (2016). Yabancı Mutfak Şefleri Gözüyle Türk Mutfağına İlişkin Bir Değerlendirme. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, (4), 1.
• Çelik, M., Aksoy, M., & Durlu-Özkaya, F. Bozok Üniversitesi Öğrencilerinin Yozgat Yemeklerini Tanıma Düzeyi. II. Uluslararası Bozok Sempozyumu. 04-06 MAYIS 2017, 56.
• Çetin, E. (2005). Divanü Lügati’t Türk’teki Yiyecek İçecek Adları ve Bu adların Türkiye Türkçesindeki Görünümleri. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 185-200.
• Demirel, H., & Baydan, S. (2017). Bursa Yeme İçme Kültürü ve Değişimi Üzerine Bir Alan Araştırması. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 343, 358.
• Ertaş, Y., & Gezmen-Karadağ, M. (2013). Sağlıklı beslenmede Türk mutfak kültürünün yeri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 117-136.
• Ertaş, M., Solak, B. B., & Kılınç, C. Ç. (2017). Konya’da Mevlevi Mutfağı Yiyeceklerinin Gastronomi Turizminde Canlandırılması. Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, (1), 52-70.
• Girgin, G. K., Oflaz, M., & Karaman, N. (2017). Türk Cumhuriyetlerinden gelen öğrencilerin Türk mutfağı hakkındaki görüşlerinin belirlenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(38), 425-448.
• Güldemir, O., & Haklı, G. (2018). Türk Mutfağı’nda Kahvaltıda Tüketilen Çorbalar ve İllere Göre Dağılımı. Selçuk Üniversitesi. Sosyal. Bilimler. Enstitüsü. Dergisi. 2018; (39): 56-66.
• Gürman, Ü. (2017). Temel beslenme bilgileri ve çorbalar. Pegem Atıf İndeksi, 1-192.
• Güngör, M., & Bulut, Y. (2008). Ki-kare testi üzerine. Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, 7(1), 84-89.
• Karaca, E., & Nergiz, H. G. Yalova Çerkezlerinin Mutfak Kültürü. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 10(20), 51-66.
• Karaçar, E., & Doğancılı, O. S. (2018). Gastronomik değerler kapsamında Sinop mutfağına özgü bir değer: nokul. VII. Doğu Akdeniz Turizm Sempozyumu.
• Kaşlı, M., Cankül, D., Köz, E. N., & Ekici, A. (2015). Gastronomik miras ve sürdürülebilirlik: Eskişehir örneği. Eko-Gastronomi Dergisi, 1(2), 27-46.
• Köroğlu, Ö., Manav, S., & Karaca, K. Ç. (2018). Turizm Rehberliği Öğrencilerinin “Türk Mutfağı” Kavramına İlişkin Algıların Metaforlar Yöntemi ile Belirlenmesi. Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 10(2), 114-129.
• Öktem, Ş. (2008). Turizm Sektöründe Standart Reçetelerin Önemi Kapsamında Bir Çalışma: Mersin Yöresel Yemekleri. http://dspace.baskent.edu.tr:8080/xmlui/handle/11727/1900
• Özdemir, B. (2003). Antalya Yöresindeki Konaklama İşletmelerinde Türk, Fransız ve İtalyan Mutfaklarının Karşılaştırılmasına Yönelik Bir Araştırma. DAÜ Turizm Araştırmaları Dergisi, 4(1-2), 37-58.
• Özdemir, B., & Kınay, F. (2004). Yabancı ziyaretçilerin Türk mutfağına ilişkin görüşleri: Antalya’yı ziyaret eden Alman ve Rus turistler üzerine bir araştırma. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 5-28.
• Özdemir, F., & Güngör, B. (2016). Kültürel bir değer olarak unutulmaya yüz tutmuş geleneksel Hatay yemekleri ve bu kültürel değerin korunması önerileri. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4/Special issue1, 190-199.
• Öztürk, A., & Yılmaz G. (2018). Unesco Somut Olmayan Kültürel Miras Listesinde Yer Alan Gastronomik Unsurlara İlişkin Öğrencilerin Bilgi Düzeyi. Uluslararası Türk Dünyası Turizm Sempozyumu / 19-21 Temmuz 2018 / Kastamonu – Türkiye.
• Sarı, İ. (2018). Türklerde Yemek Kültürü (Vol. 32). noktaekitap.
• Seçim, Y. (2015). Evaluation of Seljuk and Ottoman cuisine in terms of gastronomy. Journal of Tourism Theory and Research, 4(2), 123.
• Serçeoğlu, N. (2014). Yöre halkının mutfak kültürünü tanıma durumunun tespit edilmesi: Erzurum ili. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 2(4), 36-46.
• Şanlıer, N. (2005). Yerli ve yabancı turistlerin Türk mutfağı hakkındaki görüşleri. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 213-227.
• Şanlıer, N., Cömert, M., & Durlu-Özkaya, F. (2008). Türk mutfağındaki geleneksel tatlı ve helvaları gençlerin tanıma durumu. Türkiye 10. Gıda Kongresi, 21-23.
• Şanlıer, N., Cömert, M., & Durlu Özkaya, F. (2012). Gençlerin Türk mutfağına bakış açısı. Milli folklor, 94, 152-161.
• Şengül, S., & Türkay, O. (2016). Akdeniz mutfak kültürünün gastronomi turizmi bağlamında değerlendirilmesi. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4(1), 86-99.
• Talas, M. (2005). Tarihi süreçte Türk beslenme kültürü ve Mehmet Eröz’e göre Türk yemekleri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 1(18), 273-283.
• Tellstrom, R., Gustafsson, I. B., & Mossberg, L. (2005). Local food cultures in the Swedish rural economy. Sociologia Ruralis, 45(4), 346-359.
• Uzgören, N., & Uzgören, E. (2007). Dumlupınar Üniversitesi lisans öğrencilerinin memnuniyetini etkileyen bireysel özelliklerin istatistiksel analizi-hipotez testi, ki-kare testi ve doğrusal olasılık modeli. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (17).
• Yıldız, Y. (2014). Tüketici Davranışları Üzerinde Sosyal Medya Etkileri: Apple ve Samsung Örneği. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 5-15.
• Zengin, B., & Işkın, M. (2017). Yerel Mutfakların Gastronomi Turizmi Açısından Değerlendirilmesi: Sivas Örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, (5) 40, 404-415.