Necip Asım’s Work Named Millî Aruz (Review and Intralingual Translation)

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 21, 132 - 143, 30.04.2024

Elif Esra Önen

https://doi.org/10.59304/ijhe.1415454

Öz

Necip Asım Yazıksız (1861-1935), who established the Turkology department at Istanbul Darülfünun is considered the first professor of the Chair of the Turkish Language History department, wrote many scientific articles and books on the development of the Turkish language. Among his works, there is a work called Millî Aruz (National Prosody), in which he gives technical information about syllabic meter. The fact that Ziya Pasha’s recommendation for the use of syllabic meter in his article “Poetry and Construction” written in 1868 was not taken into consideration, motivated Necip Asım. In 1908, he wrote an article in the Journal Asiatique under the name “La Versification Nationale Turque” to draw attention to the subject of meter. He then developed this article and republished it in Bosphore journal. In 1911, he published this article as an independent work under the name of Millî Aruz. While the article which is published in Journal Asiatique is available, a copy of the article in Bosphore journal cannot be found. Necip Asım, who was accused of reducing poetry to the common level during his period, emphasized that he could not be called a recommender and pointed out that the prosody meter should be abandoned and national poems should be written in syllabic meter. His work named Millî Aruz consists of four parts: the number of syllables of the verses, rhyme, syllabication and form. The study contains various examples from three-syllable verses to sixteen-syllable verses. Examples are given from proverbs ranging from three to seven syllables, and from various poems ranging from eight to sixteen syllables. He explains that syllabication must be applied in order to have harmony in poetry. This work by Necip Asım is important in that it is the first work that mentions the issue of syllabication in his period. In this study, Necip Asım’s work named Millî Aruz will be analyzed by translating it into Latin letters.

Anahtar Kelimeler

Millî Aruz, Necip Asım, Syllabic Meter, Syllabication., Necip Asım Yazıksız (1861-1935)

Necip Asım'ın Milli Aruz İsimli Eseri (İnceleme ve Metin Aktarma)

Öz

İstanbul Dârülfünununda Türkoloji bölümünü kuran ve Türk Dili Tarihi kürsüsünün ilk profesörü kabul edilen Necip Asım Yazıksız (1861-1935), Türk dilinin gelişimi üzerine birçok ilmî yazı ve kitap kaleme almıştır. Bu eserleri arasında hece vezni hakkında teknik bilgiler verdiği Millî Aruz isimli bir çalışması bulunmaktadır. Ziya Paşa’nın 1868’de yazdığı “Şiir ve İnşâ” makalesinde, hece vezninin kullanımını tavsiyesinin dikkate alınmayışı, Necip Asım’ı harekete geçirir ve vezin konusuna dikkati çekmek için 1908 senesinde önce “La Versification Nationale Turque” adıyla Journal Asiatique’de bir yazı neşreder. Ardından bu yazıyı geliştirerek Bosphore dergisinde yeniden neşreder; 1911 senesinde ise bu yazıyı Millî Aruz ismiyle müstakil bir eser olarak bastırır. Journal Asiatique’de neşredilen yazıya ulaşılabilirken Bosphore dergisindeki yazının bir örneği bulunamamaktadır. Döneminde şiiri avam seviyesine indirmekle suçlanan Necip Asım, kendisinin tavsiyeci olarak adlandırılamayacağını vurgulayarak aruz vezninin terk edilerek hece vezniyle millî şiirler yazılması gerektiğine dikkati çeker. Millî Aruz isimli eseri dört bölümden oluşur: mısraların hece sayısı, kafiye, takti ve şekil. Çalışmada üç heceli mısralardan on altı heceli mısralara kadar çeşitli örnekler bulunur. Üç heceliden yedi heceliye kadar atasözlerinden, sekiz heceliden on altı heceliye kadar çeşitli şiirlerden örnekler verilir. Şiirde ahengin olması içinse takti uygulanması gerektiğini açıklar. Necip Asım’ın bu çalışması, döneminde takti meselesinden bahseden ilk eser olması bakımından önemlidir. Bu çalışmada, Necip Asım’ın Millî Aruz isimli eserinin Latin harflerine aktarımına yer verilerek incelemesi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Millî Aruz, Necip Asım, Hece Vezni, Takti.

Kaynakça

• Tanpınar, A. H. (2007). XIX. Asır Türk Edebiyatı Tarihi (haz. Abdullah Uçman), 2. bs., İstanbul: YKY. Tevetoğlu, F. (1987). Ömer Naci. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yay. Uçman, A. (1984). “‘Genç Kalemlerden’ Önce Türk Dilinin Sadeleşmesi ve Hece Vezni Üzerine Bir Münakaşa”, Mehmet Kaplan’a Armağan, İstanbul: Dergâh Yayınları, 275-285. Uçman, A. (2006). “Necip Âsım Yazıksız”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 32, 493-494. Uzun, M. (2010). “Taktîʻ, 2. Bölüm: Türk Edebiyatı”, TDV İslâm Ansiklopedisi, 39, 483.