FROM THE BOMBING OF THE CONSTITUTIONAL ASSEMBLY OF IRAN TO WHITE TERROR VLADIMIR PLATONOVICH LYAHOV

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 22, 181 - 205, 31.10.2024

Abdülbaki Çelen , Gökhan Bolat

https://doi.org/10.59304/ijhe.1559706

Öz

When the Constitutionalists entered Tehran on July 12, 1909 and Muhammad Ali Shah took refuge in the Russian Embassy, the Commander of the Iranian Cossack Brigade and the Military Governor of Tehran, Vladimir Platonovich Lyahov, surrendered. It is reported that Yeprem Khan, the commander of one of the two armies that captured the city after his surrender, addressed him and said, "You are not from here, so why and for whom are you making so much effort?"The answer to this question is very clear. Lyahov serves the Russian ideals and administration. With the instructions he received from St. Petersburg, he bombed the Majlis-i Milli, the heart of the Iranian Constitutionalism, and engaged in relentless struggles with the supporters of the Constitutionalism. During World War I, he fought for the Russian Army in the Caucasus and occupied Trabzon in 1916 at the head of his troops. During the Bolshevik Revolution, he again fought for the Russian ideals in the ranks of the White Army, resigned from his post in July 1919, went into seclusion and was murdered in Batumi in 1920. Lyahov, who left an important mark on the history of Iran, the Ottoman Empire and Russia in the early 20th century, is a figure who deserves scholarly attention with his combative identity, his harsh methods and his deep-rooted commitment to Russian ideals. In this study, Lyahov's life and activities are discussed in the light of Russian, Persian, Turkish and English sources.

Anahtar Kelimeler

Lyahov, İranian Cossak Brigade, Majlis-i Milli, Trabzon, White Army

İRAN MEŞRUTİYET MECLİSİ'NİN BOMBALANMASINDAN BEYAZ TERÖR’E VLADIMIR PLATONOVIÇ LYAHOV

Öz

Meşrutiyetçilerin 12 Temmuz 1909'da Tahran'a girmesi ve Muhammed Ali Şah’ın Rusya Büyükelçiliğine sığınması üzerine İran Kazak Tugayı Komutanı ve Tahran’ın Askerî Valisi Vladimir Platonoviç Lyahov teslim oldu. Teslimiyetinin ardından şehri ele geçiren iki ordudan birinin komutanı olan Yeprem Han'ın ona hitaben "Buralı değilsin, peki neden ve kimin için bu kadar çaba sarf ediyorsun" dediği rivayet edilir. Bu sorunun cevabı çok açıktır. Lyahov, Rus idealine ve idaresine hizmet etmektedir. St. Petersburg’dan aldığı talimatlarla İran Meşrutiyetinin kalbi olan Meclis-i Millî’yi bombalamış ve meşrutiyet destekçileri ile amansız mücadelelere girmişti. I. Dünya Savaşı döneminde Kafkasya’da Rus ordusu için mücadele etmiş ve birliklerinin başında 1916 yılında Trabzon’u işgal etmişti. Bolşevik Devriminde Beyaz Ordu saflarında yine Rus idealleri için savaşmış, Temmuz 1919’da görevinden ayrılarak inzivaya çekilmiş ve 1920 yılında Batum şehrinde öldürülmüştü. XX. yüzyılın başlarında İran, Osmanlı ve Rusya tarihinde önemli izler bırakan Lyahov gerek mücadeleci kimliği gerek sert yöntemleri ve gerekse Rus ideallerine kökten bağlılığı ile ilmi bir ilgiyi hak eden bir şahsiyettir. Bu çalışmada Lyahov’un hayatı ve faaliyetleri Rusça, Farsça, Türkçe ve İngilizce kaynaklar ışığında ele alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Lyahov, İran Kazak Tugayı, Meclis-i Milli, Trabzon, Beyaz Ordu

Kaynakça

• Abrahamian, E. (2018). A History of Modern Iran. Cambridge University Press.
• Ademiyet. F. (1387). Meclis-i Evvel ve Buhran-ı Azadî. İntişarat-ı Roshangaran ve Motalat-ı Zenan.