"A Lacanian Perspective on Yusuf Atılgan's Anayurt Oteli - The Problem of Desire in the Character of Zebercet"

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 23, 523 - 533, 31.12.2024

Yakup Özen

Öz

Abstract
One of the factors affecting the birth of psychoanalytic theory is the desire to make sense of the human structure. In order to make this theory more meaningful, art and literature were utilized. Sigmund Freud, an Austrian psychologist, developed this theory by establishing a relationship with anthropology, literature and culture in order to make this theory more comprehensible, making use of a wide corpus, working on patients with hysteria and neurosis, and developing this theory. As a result of his studies, Freud, who had a materialist worldview under the influence of the Age of Enlightenment, stated that man is essentially a material system, acting within the framework of principles that can be explained by a rational philosophy. Another name that gave direction to psychoanalytic theory by rereading and interpreting Freud's work in psychoanalytic theory is the French psychoanalyst Jacques Lacan. Lacan aimed to make this theory more understandable by addressing Freud's work in psychoanalytic theory. Lacan states that human beings are incomplete in terms of the problematic of existence and are structured on the axis of incompleteness, and that human beings follow many different paths throughout their lives in order to complete this deficiency in themselves. However, Lacan says that this lost desire causes a great trauma to the human being and can never be found again. In terms of this lost object of desire and the problematic of existence, Lacan analyzes the human structure by dividing it into three stages: imaginary, symbolic and reality. In this study, Yusuf Atılgan's Hotel Anayurt will be analyzed within the framework of Lacanian psychoanalysis theory. The deficiency experienced by Zebercet, the main character of the novel, will be analyzed based on the Lacanian concept of Desire.

Anahtar Kelimeler

Keywords: Jacques Lacan, Sigmund Freud, Psychoanalytic theory, Culture

YUSUF ATILGAN’IN ANAYURT OTELİNE LACANCI BİR BAKIŞ -Zebercet Karakterinde Arzu Sorunsalı-

Öz

Psikanaliz kuramın doğuşu etkileyen faktörlerden biri insan yapısının anlamlandırılmak istenmesidir. Bu kuramın daha da anlamlı olabilmesi adına sanat ve edebiyat alanlarından faydalanıldığı görülür. Avusturyalı psikolog olan Sigmund Freud bu kuramı daha anlaşılır hale getirilmesi adına Antropoloji, Edebiyat ve kültür ile ilişki kurup, geniş bir külliyattan faydalanarak, histeri ve nevroza bağlı hastalar üzerinde çalışıp, bu kuramı geliştirmiştir. Aydınlanma çağı etkisinde materyalist bir dünya görüşüne sahip olan Freud, yaptığı çalışmalar neticesinde, İnsanın gerekçi bir felsefe ile açıklanabilen ilkeler çerçevesinde hareket ederek, özünde maddi bir sistem olduğunu ifade eder. Freud’un psikanaliz kuramda yaptığı çalışmaları tekrardan okuyup, yorumlayarak psikanaliz kurama yön veren bir diğer isim ise Fransız psikanalist Jacques Lacandır. Lacan, Freud’un psikanaliz kuramda yaptığı çalışmaları ele alarak, bu kuramın daha anlaşılabilir hale gelmesini amaçlamıştır. Lacan, insanın varlık sorunsalı bakımından eksik olduğunu ve eksiklik ekseninde yapılandığı belirterek, insanın hayatı boyunca kendisinde bulunan bu eksikliği tamamlamak amacıyla birçok farklı yol izlemektedir. Ancak Lacan, kaybolan bu arzunun insanda büyük bir travmaya yol açtığını ve bir daha asla bulunamayacağını söyler. Bu kayıp Arzu nesnesi ve varlık sorunsalı bakımından Lacan, insan yapısını imgesel simgesel ve gerçeklik olmak üzere üç aşamayarak ayırarak incelemektedir. Bu çalışmada Yusuf Atılgan Anayurt otelini Lacanyen psikanaliz kuramı çerçevesinde değerlendirilecektir. Romanın ana karakteri olan Zebercet karakterinin yaşadığı eksikliği Lacanyen Arzu kavramından hareketle ele alınarak incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Jacques Lacan, Sigmund Freud, Psikanalist kuram, kültür

Kaynakça

• Atılgan, Y. (2022). Anayurt Oteli. İstanbul: Can Yayınları.
• Bilik, M, Z; Hekimoğlu, E, C, D. (2023). “Psikanalizin Etiği ve ‘Göz Alıcı’ Antigone” (Ed. Prof. Dr. Tülin Gençöz). Freud’dan Lacan’a Vaka incelemeleri ve Psikanalitik Değerlendirmeler. Ankara: Nobel Akademik Yayınları.
• Cebeci, O. (2009). Psikanalitk Edebiyat Kuramı. İstanbul: İthaki Yayınları.
• Fink, B. (2022). Lacancı Psikanalize Klinik Bir Giriş. (Çev. Özgür Öğütcen). İstanbul: Axis Yayınları.
• Freud, S. (2011). Uygarlığın Huzursuzluğu. (Çev. Haluk Barışçan). İstanbul: Metis Yayınları.
• Lacan. J.(2022). Psikanalizin Temel İlkeleri. (Çev. Mutluhan İzmir). Ankara: Çolpan Kitap.
• Lacan. J. (2023). Yine / Hala. (Çev. Murat Erşen). İstanbul: Metis Yayınları.