Bir Disiplin Olarak Türkçenin Sosyal Bilimler Disiplinleriyle İlişkisi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 23, 310 - 332, 31.12.2024

Namık Kemal Şahbaz , Beyzanur Durmuş Öz

Öz

Bu çalışmanın amacı Türkçe eğitimi disiplininin sosyal bilimler disiplinleriyle ilişkisini ortaya koymaktır. İnsanlık var olduğundan beri mevcut bilgiler her geçen gün genişlemiş ve gelişmiştir. Bilgiye ulaşmada bir düzen ve sınıflandırmanın varlığına ihtiyaç duyulmuştur. Bilim dalları ise bu ihtiyaçtan doğmuşlardır. Haliyle zaman içerisinde bilgiler kendi gruplarına, yani ait oldukları disiplinlere yerleşerek kendi bilim dallarını genişletmiş ve kendi sınıflarını bulmuşlardır. Türkçe eğitimi de bir disiplin olarak kendi içinde alt alanlarıyla birlikte genişlemiştir. Türkçenin diğer disiplinlerle kurduğu ilişkiler, gelişimlerin devamı adına önemlidir. Bu bağlamda çalışmada ilkin disiplinler arasılık kavramının doğuşu ve bu kavramın kapsamı ile ilgili bilgi verilmiş, ardından Türkçe eğitiminin alt alanları olan dinleme eğitimi, konuşma eğitimi, okuma eğitimi, yazma eğitimi, dil bilgisi öğretimi, ilk okuma yazma öğretimi, yabancı dil olarak Türkçe eğitimi, çocuk edebiyatı alanlarına ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Ardından Türkçe eğitiminin felsefe, tarih, sosyoloji, eğitim bilimlerinin alt alanları olan eğitim programları ve öğretim, rehberlik ve psikolojik danışmanlık, eğitim yönetimi ve planlama, ölçme ve değerlendirme, psikoloji ve dil bilimin alt alanları olan beyin dil bilim, toplum dil bilim, ruh dil bilim, uygulamalı dil bilim, metin dil bilim alanlarıyla kurduğu ilişkiler ortaya konmuştur. Türkçe eğitimi alanında disiplinler arasılığı konu edinen çalışmalar taranmış ve ilgili literatür sunulmuştur. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizi yöntemiyle konuyla ilgili içerikler taranmış ve bu çalışma ortaya konulmuştur. Çalışmada sonuç olarak Türkçe eğitiminin birçok bilimle disiplinler arası ilişkiler kurduğu, çalışmaya konu edinilen disiplinlerle Türkçe eğitiminin karşılıklı alışverişlerde bulunduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

disiplin, disiplinler arasılık, türkçe eğitimi, sosyal bilimler

Etik Beyan

Çalışmada yararlanılan tüm kaynaklar kaynakçada eksiksiz olarak gösterilmiştir. Etik ilkelere aykırı bir tutum sergilenmemiştir.

The Relationship of Turkish as a Discipline with Social Sciences Disciplines

Öz

The aim of this study is to reveal the relationship of the discipline of Turkish education with the disciplines of social sciences. Since humanity has existed, existing knowledge has expanded and developed day by day. There is a need for an order and classification in accessing information. Branches of science were born from this need. Naturally, over time, knowledge has settled into its own groups, that is, the disciplines to which it belongs, expanded its branches of science and found its own classes. Turkish education has also expanded as a discipline with its subfields. The relationships that Turkish has with other disciplines are important for the continuation of developments. In this context, in the study, information was first given about the emergence of the concept of interdisciplinarity and the scope of this concept, and then the sub-fields of Turkish education, namely listening education, speaking education, reading education, writing education, grammar teaching, first reading and writing teaching, Turkish education as a foreign language, Explanations were made regarding the fields of children's literature. Then, philosophy, history, sociology of Turkish education, education programs and teaching, which are the sub-fields of educational sciences, guidance and psychological consultancy, educational management and planning, measurement and evaluation, psychology and linguistics, which are the sub-fields of brain linguistics, sociolinguistics, soul and language. Its relationships with the fields of science, applied linguistics, and text linguistics have been revealed. Studies on interdisciplinarity in the field of Turkish education were scanned and the relevant literature was presented. Content analysis, one of the qualitative research methods, was used in the study. Content analysis aims to save the researcher time and resources. Contents related to the subject were scanned using the content analysis method and this study was presented. As a result of the study, it was determined that Turkish education establishes interdisciplinary relations with many sciences, and Turkish education has mutual exchanges with the disciplines subject to the study

Anahtar Kelimeler

turkish education, discipline, interdisciplinarity, liberal arts

Kaynakça

• Akın, Cüneyt (2020). “On Interdisciplinary Approaches in Language, Literature and Cultural Sciences”. International Journal of Interdisciplinary Language [JILS] Studies, Number: 2020/1, December, p. 13-21.
• Augustinus, A, (2014), İtiraflar, Çeviren: Çiğdem Dürüşken, İstanbul, Alfa Basım Yayım.
• Akyol, H. (2020) Türkçe İlk Okuma Yazma Öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Boisot, M. (1972) Discipline and interdisciplinarity. In Interdisciplinarity: Problems of Teaching and Research in Universities. Paris: OECD, pp.89-97.
• Demircioğlu, İ.H., Tokdemir, M.A. (2008). Değerlerin oluşturulma sürecinde tarih eğitimi: amaç, işlev ve içerik. Değerler Eğitimi Dergisi, 6(15), 69-88.
• Gül, B., Maden, S. (2023). Türkçe ders kitaplarının disiplinler arasılık bağlamında incelenmesi: 6. Sınıf örneği. Journal of History School.
• Ergün, M. (1994). Eğitim sosyolojisi. Ocak Yayınları.
• Erktürk, E.M. (2017). Bilimsel psikolojinin tarihsel süreci üzerine. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 7(14), 161-180.
• Field, J. (2005). Psycholinguistics. Key Consepts. Londra-New York: Routledge.
• Aktaş, H. (2012). Disiplinlerarası ilişkiler bağlamında şiir ve coğrafya. Near East Hıstorıcal Revıew.
• Ingram, J. (2007). Neurolinguistics. An Introduction to Spoken Language Processing and its Disorders. Cambdrigce: Cambridge University Press.
• Jacops, H., H., (1989). The Growing Need For İnterdisciplinary Curriculum Content, U.S. Department of Education.
• Kalelioğlu, M. (2020). Act of signification from narratology to semiotics within the scope of interdisciplinary approach. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (Ö8), 97- 113. DOI: 10.29000/rumelide.814075
• Kanatlı, F. (1998). Dilbilimsel gerekçelendirme çözümlemesi –Almanca ve Türkçe boşanma metinleri bağlamında gerekçelendirme ve belirleyenleri-. Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
• Kanatlı, F., Çekici, Y. (2013). Türkçe Öğretiminde Disiplinler Arası Olanaklar. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 223-234. https://doi.org/10.17860/efd.20911
• Kurt, B. (2022). Türkçe eğitimi alanındaki makalelerin yazar açısından disiplinler arasılığı VI. Uluslararası Türklerin Dünyası Sosyal Bilimler Sempozyumu Tam Metin Bildiri Kitabı. s.1563-1572. Ankara: Türklerin Dünyası Enstitüsü.
• Locke, J. (2004). İnsan Anlığı Üzerine Bir Deneme. (çev. Vehbi Hacıkadiroğlu). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Koç, E. (2009). Felsefe nedir? Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (3), 221-231.
• Maden, S. (2021). Disiplinler Arasılık Bağlamında İlk ve Ortaöğretim Programlarında Türkçe Algısı. Disiplinlerarası Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(9), 51-72.
• MEB. (2018). Türkçe Dersi Öğretim Programı.
• Schaff, A. (1982). Sprache und wirklichkeit. In: Gwewhr, W/Klein, K-P. 272-276.
• Şengül, K. (2014). Türkçenin yabancı dil olarak öğretiminde alfabe sorunu. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 3(1), 325-339.
• Şahbaz, N.K. (2008). Çocuk edebiyatında ihmal edilmiş bir tür: deneme. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), s:189–203.
• Şahbaz, N.K., Çekici, Y.E. (2012). Disiplinler arası bir disiplin olarak Türkçe eğitimi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 7/3, Summer, 2367-2382.
• TDK (Türk Dil Kurumu) (2011). Genel Açıklamalı Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
• Topdemir, H.G. (2009). Felsefe nedir? Bilgi nedir? Türk Kütüphaneciliği, 23(1), 119-133. Yıldırım, A., Şimşek, H. (2008). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (6.Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. 188.